Η λιθίαση του ουροποιητικού αφορά τον σχηματισμό λίθων (πέτρες) σε διάφορα σημεία του ουροποιητικού συστήματος: στους νεφρούς, στους ουρητήρες, στην ουροδόχο κύστη ή στην ουρήθρα. Οι λίθοι σχηματίζονται από την καθίζηση αλάτων και μετάλλων που περιέχονται στα ούρα και μπορεί να προκαλέσουν πόνο, απόφραξη ή ουρολοιμώξεις.

Ποια είναι τα συχνότερα συμπτώματα της λιθίασης;

Τα βασικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

  • Έντονο πόνο στη μέση ή στα πλευρά (νεφρικός κολικός)
  • Αιματουρία (αίμα στα ούρα)
  • Συχνουρία ή καύσο κατά την ούρηση
  • Ναυτία ή έμετο
  • Πυρετό (όταν συνυπάρχει λοίμωξη)

 

Ποιες είναι οι αιτίες εμφάνισης λίθων;

Οι αιτίες είναι πολυπαραγοντικές και περιλαμβάνουν:

  • Μειωμένη πρόσληψη υγρών
  • Δίαιτα πλούσια σε ζωικές πρωτεΐνες, νάτριο ή οξαλικά
  • Κληρονομικότητα
  • Παθήσεις όπως υπερπαραθυρεοειδισμός ή ουρολοιμώξεις
  • Ανατομικές ανωμαλίες του ουροποιητικού

 

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση βασίζεται σε:

  • Κλινική αξιολόγηση
  • Απεικονιστικές εξετάσεις όπως υπερηχογράφημα, ακτινογραφία και αξονική τομογραφία
  • Ανάλυση ούρων και αίματος
  • Μεταγενέστερη χημική ανάλυση των λίθων

 

Ποια είναι τα βασικά μέτρα πρόληψης;

  • Επαρκής πρόσληψη υγρών (τουλάχιστον 2-2,5 λίτρα ημερησίως).
  • Δίαιτα χαμηλή σε αλάτι και ζωικά λίπη.
  • Περιορισμός τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε οξαλικά (π.χ. σπανάκι, σοκολάτα, ξηροί καρποί).
  • Σε ειδικές περιπτώσεις, χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής.

Ποιες είναι οι σύγχρονες μέθοδοι αντιμετώπισης;

Η επιλογή της μεθόδου εξαρτάται από το μέγεθος, τη θέση και τη σύσταση του λίθου:

 

Στις πλέον σύγχρονες τεχνικές περιλαμβάνονται:

  1. RIRS (Ενδοσκοπική Νεφρολιθοτριψία):

Η RIRS αποτελεί μια ελάχιστα επεμβατική τεχνική κατά την οποία χρησιμοποιείται εύκαμπτο ψηφιακό ουρητηροσκόπιο για την ενδοσκοπική προσπέλαση του ουρητήρα και του νεφρού μέσω της φυσιολογικής οδού (ουρήθρα–ουρητήρας), χωρίς την ανάγκη για τομή. Η σύγχρονη ψηφιακή (digital) τεχνολογία με μικροκάμερα και laser απαλλάσσει τον ασθενή άμεσα, ανώδυνα και αναίμακτα από τη λιθίαση του νεφρού.

Η ψηφιακή μικροκάμερα, τοποθετημένη στην κορυφή του ουρητηροσκοπίου, παρέχει υψηλής ευκρίνειας εικόνα και ανάλυση των εσωτερικών ανατομικών δομών του νεφρού και του ουρητήρα, επιτρέποντας ακριβή εντοπισμό και εκτίμηση των λίθων. Η χρήση laser προσφέρει κατακερματισμό των λίθων με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα, ανεξαρτήτως σκληρότητας και σύστασης.

Το εργαλείο είναι εξαιρετικά λεπτό (διαμέτρου περίπου 2 mm), με επαναστατικό σχεδιασμό (τηλεκατευθυνόμενο άκρο, εύκαμπτο έως 270°), που επιτρέπει την άνετη προώθηση του εργαλείου σε όλα τα σημεία του νεφρού χωρίς τραυματισμούς. Επιπλέον, μέσω του καναλιού εργασίας και της χρήσης βοηθητικών εργαλείων, επιτυγχάνεται η απομάκρυνση όλων των υπολειμματικών λιθιασικών συγκριμάτων.

Με το εύκαμπτο ψηφιακό ουρητηροσκόπιο, ο ασθενής απαλλάσσεται οριστικά από το πρόβλημα των λίθων, με ελάχιστο μετεγχειρητικό πόνο, ταχεία ανάρρωση και σχεδόν μηδενικό τραυματισμό στους νεφρούς και το ουροποιητικό σύστημα.

  1. Mini-PCNL (Mini - Διαδερμική Νεφρολιθοτριψία):

Πρόκειται για διαδερμική προσπέλαση στον νεφρό μέσω μικρότερου καναλιού σε σχέση με την κλασική PCNL, επιτρέποντας την αφαίρεση ή κατακερματισμό μεγαλύτερων λίθων με λιγότερο τραύμα στους νεφρικούς ιστούς. Έχει υψηλό ποσοστό επιτυχίας, λιγότερες επιπλοκές και συντομότερη ανάρρωση.

  1. ECIRS (Συνδυασμένη Ενδοσκοπική - Διαδερμιή Χειρουργική):

Η ECIRS συνδυάζει τα πλεονεκτήματα της RIRS (ενδοσκοπικής λιθοτριψίας και της διαδερμικής νεφρολιθοτριψίας (Mini-PCNL) στην ίδια επέμβαση. Πραγματοποιείται ταυτόχρονα τόσο με διουρηθρική/ενδοσκοπική, όσο και με διαδερμική προσπέλαση, παρέχοντας εξαιρετική απεικόνιση και πλήρη πρόσβαση σε ολόκληρο το νεφρικό σύστημα. Είναι ιδανική για πολύπλοκες ή εκτεταμένες λιθιάσεις, καθώς αυξάνει το ποσοστό πλήρους απομάκρυνσης λίθων σε μία μόνο συνεδρία.

 

Ποια είναι η μετεγχειρητική φροντίδα;

Ανάλογα με τη μέθοδο που εφαρμόστηκε, ο ασθενής μπορεί να εξέλθει από το νοσοκομείο την ίδια ή την επόμενη ημέρα. Συνίσταται επαρκής ενυδάτωση, αποφυγή έντονης σωματικής δραστηριότητας για λίγες ημέρες.

Τι πρέπει να γνωρίζω για την υποτροπή των λίθων;

Οι λίθοι έχουν υψηλό ποσοστό υποτροπής αν δεν αντιμετωπιστούν τα αίτια. Γι’ αυτό, κρίνεται σημαντική η μακροχρόνια παρακολούθηση και η εξατομικευμένη πρόληψη από εξειδικευμένο ουρολόγο.

Διαβάστε περισσότερα άρθρα για θέματα που αφορούν την υγείας σας, εδώ

Γράφει ο
Αχιλλέας Πλουμίδης

MD, BSc, MSc, PhD, FEBU
Χειρουργός - Ουρολόγος – Ανδρολόγος
Επιστημονικός Συνεργάτης Κέντρου Ρομποτικής & Λαπαροενδοσκοπικής Ουρολογικής Χειρουργικής - Ανδρολογίας, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών