Η κλιματική κρίση δημιουργεί μια νέα, χαοτική κανονικότητα στο περιβάλλον. Την αλλαγή αυτή τη βιώνουμε με τον χειρότερο τρόπο.

Οι επιστήμονες προειδοποιούν, αλλά οι κυβερνήσεις δεν φαίνεται να ανταποκρίνονται. Το ένα ρεκόρ υψηλής θερμοκρασίας διαδέχεται το άλλο. Υπάρχουν περιοχές στον πλανήτη, συγκεκριμένα στην Κίνα, όπου μέσα σε τέσσερις μήνες οι διαφορές θερμοκρασίας ήταν της τάξης των 100°C (από -53° C στους +52° C). Ο πλανήτης τρελάθηκε; Μάλλον οι άνθρωποι τρελαθήκαμε και δεν προσέχουμε το σπίτι στο οποίο ζούμε και θα ζήσουν τα παιδιά μας. Εκ των πραγμάτων, η κλιματική αλλαγή μάς οδηγεί σε αναθεώρηση του συστήματος αντιμετώπισης των πυρκαγιών. Η πλήρης εξάλειψή τους είναι ουτοπία. «Οι πιο διαχειρίσιμες πυρκαγιές είναι εκείνες που προλαμβάνονται», αλλά για να συμβεί αυτό απαιτείται αλλαγή κουλτούρας. Από όλους. Από το κεντρικό κράτος, τις περιφέρειες, τους δήμους, τους συλλόγους εθελοντών, τα σχολεία, τους απλούς πολίτες.

Η αλλαγή στρατηγικής αποτελεί όρο επιβίωσης. Αλλαγή όχι μόνο στη διατήρηση και την ανάπτυξη δασικών περιοχών, αλλά και στον πολεοδομικό σχεδιασμό, ώστε πάντα να υπάρχουν οδοί διαφυγής. Η επιστημονική γνώση πρέπει να εφαρμόζεται στο πεδίο. Να αξιοποιηθούν τα drones στην έγκαιρη ενημέρωση των Αρχών. Τα σχέδια πρόληψης και καταστολής να αξιολογούνται κάθε χρόνο. Ένα είναι βέβαιο: η καταστολή από μόνη της δεν επαρκεί. Το ζήσαμε στην Ηλεία, στο Μάτι, στην Εύβοια και αλλού. Διαθέτουμε 86 πτητικά μέσα. Πρόκειται για τεράστιο στόλο. Για να περιορίσουμε τους κινδύνους απαιτείται επένδυση στην πρόληψη. Η πρόληψη πρέπει να ξεκινά από τους δήμους, να επεκτείνεται στα σχολεία και να καταλήγει στους κρατικούς φορείς σε πανελλαδικό επίπεδο.

Τα χρήματα που δίνονται κάθε χρόνο σε αποζημιώσεις θα μπορούσαν να δίνονται για πρόληψη. Έως το 2020, στην Ελλάδα, το 84% των πόρων κατευθύνθηκαν στην καταστολή και μόνο το 16% στην πρόληψη. Οι συσχετισμοί έχουν αλλάξει, αλλά έχουμε πάρα πολύ δρόμο ακόμα να καλύψουμε. Το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ συνιστά στις κυβερνήσεις να διαθέτουν το 45% στην πρόληψη και την ετοιμότητα, 35% για την καταστολή και το 20% για την αποκατάσταση. Η απορρόφηση πόρων από το ΕΣΠΑ μέχρι το 2022 ήταν 54%, ενώ από τον θεματικό στόχο «Κλιματική αλλαγή - Πρόληψη» είχε συμβασιοποιηθεί μόνο το 52% των πόρων. Χρήματα για πρόληψη υπάρχουν και στο «Αντώνης Τρίτσης», ενώ από τις τακτικές επιχορηγήσεις στους δήμους δόθηκαν εφέτος για πυροπροστασία 26.000.000 ευρώ. Πρέπει να καταλάβουμε ότι τα τοπία καταστροφής επηρεάζουν αρνητικά την ψυχολογία των πολιτών. Χωριά αδειάζουν και επιταχύνεται η διαδικασία ερημοποίησης.

Απαιτείται εκπαίδευση των κατοίκων που μένουν πλησίον αστικών δασών. Δεν είναι δυνατόν να καίγεται ο Υμηττός και τα σπίτια δίπλα από το βουνό να έχουν απλωμένες τις τέντες τους. Παράλληλα, πρέπει να γίνεται καθαρισμός της βλάστησης πέριξ των οδών. Ορθή διαχείριση της βιομάζας των δασών. Ορθολογική αραίωση της βλάστησης. Αντικατάσταση της βλάστησης με ανθεκτικότερα, μη πευκώδη, δένδρα. Εκπαίδευση των χειριστών υδροφόρων των δήμων. Και φυσικά επανακαθορισμός της δράσης της Πυροσβεστικής σε αστικό και δασικό πεδίο. Πρέπει να κατανοήσουμε όλοι ότι ενώ η δασοπυρόσβεση απαιτεί ειδικές γνώσεις και ικανότητες, στην πρόληψη μπορεί να συμμετέχει ενεργά το σύνολο του πληθυσμού, μέσω των δήμων και της εκπαίδευσης. Την προοπτική αυτή οφείλει να ενισχύσει η κυβέρνηση, δημιουργώντας και επιβραβεύοντας τους ενεργούς πολίτες.

Δημοσιεύτηκε στην ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ στις 19/7