Ο Αύγουστος για τους Έλληνες είναι ο μήνας της Παναγιάς. Και ο Δεκαπενταύγουστος η ημέρα-ύμνος στη Μητέρα του κόσμου αλλά, κυρίως, στη Μητέρα των Ελλήνων.

Ο ελληνισμός, από την εμφάνιση του Χριστιανισμού και μετά, ταύτισε την πορεία του με την Ορθοδοξία και με το όνομα της Παναγιάς συνέδεσε ιστορίες και θρύλους της Ρωμιοσύνης. Η ίδια, σύμφωνα με την παράδοση, διάλεξε τη χερσόνησο του Άθω, το «Περιβόλι της Παναγιάς», για επίγειο σπιτικό της. Ήταν, το 626, η Παναγία που έσωσε την Κωνσταντινούπολη από την πολιορκία των Αβάρων και τότε εψάλη για πρώτη φορά το κοντάκιο «Τη Υπερμάχω Στρατηγώ...». Λαϊκές αναφορές στην Παναγία κράτησαν ζωντανή την ελπίδα του έθνους για απελευθέρωση, μέσα από στίχους όπως «Σώπασε, κυρά Δέσποινα, και μην πολυδακρύζεις. Πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι δικά μας θα ’ναι…». 

Και όταν ήλθε η ώρα να καθοριστεί η ημέρα εορτασμού της Επανάστασης οι ηγήτορες του ελληνισμού της εποχής θέλησαν να συνδέσουν την εθνική παλιγγενεσία με το όνομά της και τον Ευαγγελισμό της Σωτηρίας του κόσμου, την 25η Μαρτίου. Ο Γιώργος Σεφέρης περιγράφοντας την ημέρα που οι Γερμανοί κήρυξαν τον πόλεμο στην Ελλάδα γράφει: «Το πλήθος που ζητωκραύγαζε στην οδό Σταδίου σώπασε ξαφνικά κι έπειτα άρχισε να τραγουδά με μια βαριά μεγάλη φωνή: “Τη Υπερμάχω Στρατηγώ τα νικητήρια”». Το 1974, στον «Αττίλα 2», οι εκκλησίες γέμισαν για να ζητήσει ο λαός από την Παναγία να μεσιτεύσει για την Ελλάδα και τα παιδιά της.

Δεν χρειάζονται πολλές αναφορές για να αποδείξει κανείς την άρρηκτη σχέση του Έλληνα με την Παναγία. Τη Μητέρα, με τα πλέον 300 ονόματα, ο κάθε Έλληνας τη θεωρεί δική του μάνα, λιμάνι και καταφυγή σε κάθε δύσκολη ώρα. Τη σχέση αυτή καμιά εξουσία δεν κατάφερε να διαταράξει στο πέρασμα των αιώνων. Και κάθε πολιτικός που σέβεται τον εαυτό του σέβεται αυτή τη σχέση. Πώς μπορεί να παραβλέψει κανείς, άλλωστε, ότι την Παναγία της Τήνου προσκυνούν κάθε χρόνο περί το ένα εκατομμύριο Έλληνες. Τη Σουμελά γύρω στους 500.000 και την Εκατονταπυλιανή πάνω από 300.000...

Το θρησκευτικό συναίσθημα του Έλληνα είναι σαν το φιλότιμό του. Εκεί που κατηγορούμε τον λαό ότι το έχασε, κάποιο γεγονός το φέρνει στην επιφάνεια αποδεικνύοντας ότι μένει πάντοτε ζωντανό και ισχυρό.

Δημοσιεύτηκε στην ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ στις 14/8