Καλά Χριστούγεννα! Τις άγιες αυτές ηµέρες όλοι θυµόµαστε τις παραδόσεις του λαού µας. Ολες, όµως, οι τοπικές παραδόσεις εντάσσονται στη µεγάλη, την πανελλήνια παράδοση. Την κληρονοµιά που βιώνουµε, έστω και αν δεν το συνειδητοποιούµε. Κάποιοι τη µελέτησαν και την ερµήνευσαν µε λόγο ποιητικό αυτή τη µεγάλη ελληνική παράδοση. Ενας εκ των κορυφαίων εκφραστών της ήταν και ο νοµπελίστας ποιητής, δοκιµιογράφος και διπλωµάτης Γιώργος Σεφέρης (1900-1971).

Στις 10 ∆εκεµβρίου συµπληρώθηκαν 60 χρόνια από την τελετή απονοµής του Νόµπελ Λογοτεχνίας στον Σεφέρη από τη Σουηδική Ακαδηµία Επιστηµών. Αξίζει να θυµηθούµε µία ιστορική φράση του από την οµιλία που εκφώνησε στις 10/12/1963 στο δηµαρχείο της Στοκχόλµης: «Ανήκω σε µια χώρα µικρή. Ενα πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο, που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού του, τη θάλασσα και το φως του ήλιου. Είναι µικρός ο τόπος µας, αλλά η παράδοσή του είναι τεράστια και το πράγµα που τη χαρακτηρίζει είναι ότι διαδόθηκε χωρίς διακοπή. Η ελληνική γλώσσα δεν έπαψε ποτέ της να µιλιέται. ∆έχτηκε τις αλλοιώσεις που δέχεται κάθε τι ζωντανό, µα δεν παρουσιάζει κανένα χάσµα...». Παράδοση για τον Σεφέρη είναι η γλώσσα. Είναι και η γεωγραφική εξάπλωση και η οικουµενική διάσταση του Ελληνισµού.

Γνωρίζει καλά τη Μικρά Ασία ως πρόσφυγας Μικρασιάτης και ο ίδιος. Γνώρισε τη Βόρειο Ηπειρο ως πρόξενος στην Κορυτσά. Αγάπησε τον Ελληνισµό της Κύπρου και του αφιέρωσε ολόκληρη συλλογή ποιηµάτων («Κύπρον ου µε εθέσπισεν»). Καταγράφει ο Σεφέρης στο έργο του τη µακρά διαχρονία του ελληνικού Εθνους. Παράδοση είναι η αρχαία Ελλάδα, µε τους ποιητές και τους φιλοσόφους της. Τους διαβάζει, τους κατανοεί, τους αναφέρει συχνά. Σέβεται την Ορθοδοξία, µελετά τα κείµενα, την αγιογραφία και την υµνογραφία. Το βλέπουµε χαρακτηριστικά στο ποίηµά του για τον Αγιο Νεόφυτο της Κύπρου («Νεόφυτος ο Εγκλειστος µιλά»). Εκτιµά την αξία του βυζαντινού πολιτισµού και περιγράφει µε συγκίνηση τις υπόσκαφες εκκλησίες της Καππαδοκίας και την τεχνοτροπία των εικόνων.

∆ιαβάζει µε συγκίνηση τα αποµνηµονεύµατα των ηρώων του 1821 και θεωρεί δάσκαλό του τον στρατηγό Μακρυγιάννη. Ο Σεφέρης βρίσκει γοητευτική και διδακτική τη γραφή του αγωνιστή από τη Φωκίδα. Τον αναφέρει πολύ συχνά. Ουσιαστικά ο Γιώργος Σεφέρης ανέδειξε την ελληνορθόδοξη παράδοση του λαού µας, την οποία εκπροσωπεί ο Μακρυγιάννης µε το ιδιόρρυθµο και ενίοτε παραπονεµένο ύφος του.

Ο Σεφέρης διαβάζει τον ∆ιονύσιο Σολωµό, θαυµάζει τον Κωστή Παλαµά. ∆ιαπιστώνει ότι η αξία των µεγάλων λογοτεχνών µας είναι η βαθιά γνώση τους για τη συνέχεια του Ελληνισµού. Η επίδραση που δέχονται και από τους αρχαίους και από τους Βυζαντινούς και από τους Νεοµάρτυρες της Τουρκοκρατίας και από τους Αγωνιστές των νεότερων χρόνων.

Οποιοι ενδιαφέρονται για την Παιδεία ας διαβάσουν την οµιλία που εκφώνησε ο Σεφέρης στις 11/12/1963 στους Σουηδούς συγγραφείς. Τονίζει την ενότητα του ελληνικού πνεύµατος από τον Οµηρο µέχρι τους νεότερους δηµιουργούς.

Ορθοδοξία, γλώσσα, ελευθερία, διαχρονικός Ελληνισµός: Είναι η παράδοσή µας, η οποία και σήµερα µπορεί να εµπνεύσει τους Ελληνες. Αυτή η παράδοση ενέπνευσε τον Σεφέρη. Μια παράδοση η οποία σέβεται το παρελθόν, αλλά δίνει απαντήσεις και στα σύγχρονα προβλήµατα.

Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 23 Δεκεμβρίου