∆ύο Εθνικά Θαλάσσια Πάρκα, λοιπόν. Σε Ιόνιο και Κυκλάδες. Και µια κυβερνητική δέσµευση ότι θα ακολουθήσουν κι άλλα. Όπως διαβάζουµε στη σχετική ανακοίνωση του αρµόδιου υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, «η δηµιουργία τους προσφέρει σηµαντικά πρόσθετα πλεονεκτήµατα σε σχέση µε τις µέχρι σήµερα µεµονωµένες προστατευόµενες περιοχές του δικτύου Natura 2000, κυρίως λόγω της ολιστικής οικολογικής, διοικητικής και κοινωνικοοικονοµικής προσέγγισης». Σκοπός της χωροθέτησης και θεσµοθέτησης των πάρκων είναι «η διατήρηση της µοναδικής βιοποικιλότητας, η προστασία και η αποκατάσταση των οικοτόπων και η προώθηση της ευαισθητοποίησης σχετικά µε το θαλάσσιο περιβάλλον». Το πρώτο -και σηµαντικό- βήµα, έγινε. Τα πιο δύσκολα και απαιτητικά έπονται. Αυτά που χρειάζονται την εµπλοκή της κυβέρνησης, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, του ιδιωτικού τοµέα, της κοινωνίας των πολιτών, των αρµόδιων φορέων - των πάντων. Όλοι λένε ότι η θάλασσα είναι ο πλούτος της πατρίδας µας, αλλά πόσοι πραγµατικά το εννοούν και είναι διατεθειµένοι να την προστατεύσουν; Η θάλασσα, ως γνωστόν, έχει την εξής ιδιαιτερότητα: Βλέπεις κατά κανόνα µόνο την επιφάνειά της. Τη θαλάσσια ρύπανση δεν µπορείς να τη δεις εύκολα και συνεπώς να την καταγγείλεις. Στη στεριά είναι δύσκολο να περάσει απαρατήρητη η καταστροφή της χλωρίδας και της πανίδας.

Στη θάλασσα ορισµένες οικολογικές οργανώσεις, κάποιοι φορείς και µεµονωµένοι πολίτες παλεύουν για την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώµης. Η Ελλάδα, χώρα που βασίζεται στον παραθαλάσσιο και θαλάσσιο τουρισµό, στην αλιεία, στον ναυταθλητισµό, στον καταδυτικό τουρισµό, στις οµορφιές που έχουν τα πελάγη της, δεν έχει την πολυτέλεια να συνεχίζει να υπονοµεύει το θαλάσσιο περιβάλλον. Τι εννοούµε µε αυτό; Στη Χαλκιδική, εθελοντές µάζεψαν πέρυσι οκτώ τόνους σκουπίδια από τον βυθό στο Πόρτο Κουφό. Στη Θεσσαλονίκη, πρόπερσι, δύτες έβγαλαν από τον Θερµαϊκό µπουκάλια, τραπέζια και καρέκλες, λάστιχα, µέχρι και µοτοποδήλατο, µπαταρία αυτοκινήτου και πατίνια! Λίγα χρόνια νωρίτερα ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο είχε γράψει σε ανάρτησή του ότι εθελοντές στη θαλάσσια περιοχή γύρω από την Άνδρο ανέσυραν από τον βυθό «πλαστικές σακούλες και καθίσµατα τουαλέτας, χιλιάδες κοµµάτια αλιευτικών διχτυών». Τριακόσια κιλά συνολικά. ∆εν έρχονται από το ∆ιάστηµα, εµείς τα πετάµε. Ο γράφων είχε την ατυχία σε περασµένα έτη να διαπιστώσει ιδίοις όµµασι αποχετευτικά λύµατα να καταλήγουν µε αγωγούς µέσα στη θάλασσα, σε παραλίες της Φθιώτιδας και της Κύθνου. Και σίγουρα δεν είναι τα µόνα µέρη στην ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα, όπου συµβαίνει αυτό. Όποιος απολαµβάνει αυτές τις µέρες το µπάνιο του σε µία από τις πανέµορφες παραλίες της χώρας µας, σίγουρα θα έχει δει σε απόσταση µερικών δεκάδων µέτρων από τη στεριά, πλείστα όσα σκάφη, µικρά και µεγάλα, αρόδο.

Οι άγκυρες και οι αλυσίδες των σκαφών αυτών καταστρέφουν αποδεδειγµένα µεγάλες εκτάσεις από τα λιβάδια ποσειδωνίας, που ήδη έχουν υποστεί σηµαντική ζηµιά λόγω της κλιµατικής αλλαγής. Και όµως πολλοί εστιάζουν στο «γκλάµουρ» που προσδίδει και στα έσοδα που φέρνει (διόλου αµελητέα φυσικά) το γιότινγκ στην Ελλάδα και ελάχιστοι στο πώς µπορεί να περιοριστεί η ζηµιά που κάνει στον υποθαλάσσιο πλούτο της χώρας. Πόσοι έλεγχοι γίνονται -αλήθεια- για τα θέµατα αυτά; Πόσα πρόστιµα έχουν µπει και πόσες ποινές έχουν επιβληθεί; Και πόσοι έλεγχοι διεξάγονται ετησίως στα πλοία της ακτοπλοΐας, στα µεγάλα σκάφη και στα κρουαζιερόπλοια για τη ρύπανση που προκαλούν, όταν π.χ. τα λύµατα δεν υποβάλλονται σε επεξεργασία πριν να απορριφθούν στη θάλασσα; Το Λιµενικό Σώµα έχει σαφώς ως προτεραιότητα την προστασία των θαλασσίων συνόρων από τις παράνοµες µεταναστευτικές ροές και τα συχνά περιστατικά έρευνας και διάσωσης, αλλά δεν χρήζουν µεγαλύτερης προσοχής και µέριµνας όλα τα προαναφερθέντα ζητήµατα; Σε ανθρώπινο, σε πρακτικό επίπεδο, πόσοι στα αλήθεια ενδιαφέρονται για την εντατική αλιεία µε µηχανότρατα, µία βιοµηχανική πρακτική ψαρέµατος που συχνά καταστρατηγεί κάθε κανόνα και προκαλεί τεράστια καταστροφή;

Στα δύο νέα εθνικά θαλάσσια πάρκα απαγορεύεται παντού η αλιεία µε µηχανότρατα ή βιντζότρατα, όπως άλλωστε και στο υφιστάµενο Θαλάσσιο Πάρκο της Αλοννήσου. Σηµαντικό βήµα προόδου, ακόµα πιο σηµαντική η πιστή εφαρµογή του, παρά τις αντιδράσεις αλιέων που είναι δεδοµένο ότι θα υπάρξουν. Στη σχετική ενηµέρωση που έγινε χθες επισηµαίνεται ακόµα ότι τα «ενιαία πάρκα διασφαλίζουν την αδιάλειπτη προστασία ειδών που κινούνται σε µεγάλες αποστάσεις» και πως «τα θαλάσσια πάρκα µπορούν να διαδραµατίσουν κρίσιµο ρόλο στην αποκατάσταση υποβαθµισµένων θαλάσσιων οικοσυστηµάτων, παρέχοντας καταφύγιο σε είδη και προωθώντας την αποκατάσταση των φυσικών οικοτόπων». Πέρα από τη γεωπολιτική αξία που έχει λοιπόν η κίνηση αυτή, έχει και την οικολογική και στο βάθος οικονοµική: Η θάλασσα παράγει πλούτο από αρχαιοτάτων χρόνων για την πατρίδα µας. Αξίζει, πέρα από τη νοµική υποχρέωση που πλέον δηµιουργείται, να µπει στην εξίσωση και η ηθική και ατοµική υποχρέωση να την προστατεύσουµε.


Δημοσιεύτηκε στην Απογευματινή