Στην πρόσφατη Ευρωπαϊκή Σύνοδο συνέβη κάτι σημαντικό το οποίο συζητήθηκε μεν, πέρασε στα γρήγορα δε, σε σχέση με τη βαρύτητα του γεγονότος. Ως γνωστόν, αποφασίστηκε μεταξύ άλλων η έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΕΕ με την Ουκρανία και αυτή είναι μία πολύ ιδιαίτερη και ασυνήθιστη εξέλιξη.

Είναι η πρώτη φορά που η ΕΕ απευθύνει πρόσκληση έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων σε χώρα που βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση. Όχι θεωρητικά, αλλά σε κανονικό, άγριο, μεγάλο πόλεμο, στην αυλή της Ευρώπης με εκατοντάδες -ναι εκατοντάδες- χιλιάδες νεκρούς εκατέρωθεν. Και μάλιστα πολεμά με τη Ρωσία, η οποία έχει απειλήσει ακόμα και με πυρηνικά. Ανεξαρτήτως του αν και πότε θα μπει η Ουκρανία στην ΕΕ, ως μήνυμα είναι πολύ ισχυρό. Δεν αναφέρομαι όμως σε αυτό το -ούτως ή άλλως- ειδικού βάρους γεγονός. Αλλά στον τρόπο που ελήφθη η απόφαση. Τέτοιου είδους αποφάσεις, για τη διεύρυνση τη ΕΕ εν προκειμένω, λαμβάνονται με ομοφωνία. Δηλαδή, ισχύει το δικαίωμα αρνησικυρίας, το κοινώς λεγόμενο «βέτο». Αν μία χώρα διαφωνεί ή θέλει να διαπραγματευθεί κάτι άλλο, μπορεί να μπλοκάρει τη διαδικασία.

Μικρή παρένθεση. Στην ίδια Σύνοδο συζητείτο το θέμα της Αλβανίας για την ευρωπαϊκή πορεία της οποίας, όπως γράφαμε και στο προηγούμενο άρθρο, η Ελλάδα εγείρει ενστάσεις λόγω της υπόθεσης Μπελέρη. Αυτό οδήγησε τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς -η Γερμανία θέλει fast-track ένταξη της Αλβανίας- να διατυπώσει σκέψεις περί κατάργησης της ομοφωνίας και αντ’ αυτής λήψη αποφάσεων με ειδική πλειοψηφία, κάτι που προϋποθέτει αναθεώρηση των Ευρωπαϊκών Συνθηκών. Κλείνει η παρένθεση.

Ω, του θαύματος! Τι συνέβη με τις ενστάσεις της Ουγγαρίας για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία; «Ζητήθηκε» από τον Ούγγρο πρωθυπουργό να βγει από την αίθουσα, να πάει για «καφέ» και οι υπόλοιποι ψήφισαν «ομόφωνα». Δεν είναι απλώς διασταλτική ερμηνεία των Ευρωπαϊκών Συνθηκών. Είναι καραμπινάτη παραβίασή τους. Πουθενά δεν αναφέρεται «ομοφωνία επί των παρόντων». Η ΑΠΟΦΑΣΗ, αν προσβληθεί νομικά στα ευρωπαϊκά δικαστήρια, δεν στέκει. Βασίζεται στο ότι όλοι μαζί αποφάσισαν να παραβιάσουν τη Συνθήκη και στο ότι δεν θα κινηθεί κάποιος εναντίον.

Μπορεί στη συγκεκριμένη περίπτωση να εξυπηρετεί έναν σκοπό στον οποίο συμφωνούν όλοι (πλην Ουγγαρίας η οποία πήρε ανταλλάγματα), για να σταλεί μήνυμα στη Ρωσία, αλλά δεν παύει να αποτελεί κακό προηγούμενο. Το οποίο ειδικά χώρες όπως η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν κάθε λόγο να αποτρέψουν να μετατραπεί σε de facto κατάργηση του βέτο και να εξελιχθεί η ΕΕ σε παράγκα. 

Δημοσιεύτηκε στην Απογευματινή στις 19/12