Γιατί είναι νευρική η Τουρκία;

Οι νέες απειλές της Τουρκίας κατά της Ελλάδας και της Κύπρου θα µπορούσαν να εντάσσονται στο σύνηθες πλαίσιο συµπεριφοράς της. Ωστόσο υπάρχει µία, δυσδιάκριτη ίσως, διαφορά. Πέραν της συντήρησης του γνωστού αναθεωρητικού πλαισίου και οικοδόµησης της ψευδοεπιχειρηµατολογίας περί «γαλάζιας πατρίδας», αµφισβητούµενης ελληνικής κυριαρχίας, νησιών που δεν έχουν κυριαρχικά δικαιώµατα κ.λπ., µπορεί κάποιος να διακρίνει µία νευρικότητα.

Η οποία νευρικότητα οφείλεται σε µία σειρά από παράγοντες, ορισµένοι εκ των οποίων το τελευταίο διάστηµα έχουν γίνει ιδιαίτερα ενοχλητικοί για την Αγκυρα. Η έναρξη στρατηγικού διαλόγου της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας µε τις ΗΠΑ προφανώς την έχει εκνευρίσει, διότι δεν είναι µία τυπικότητα. Είναι µία σοβαρή διαδικασία που σηµαίνει ουσιαστική γεωπολιτική αναβάθµιση της Κύπρου και επέκταση της συνεργασίας σε τοµείς όπως είναι η ασφάλεια, η άµυνα, οι εξοπλισµοί, για τους οποίους αποφασίστηκε πενταετής παράταση της άρσης του εµπάργκο αµερικανικών όπλων. 

Η στρατηγική αξία του νησιού γίνεται όλο και περισσότερο αντιληπτή από τους Αµερικανούς όσο επιδεινώνονται οι κρίσεις στην περιοχή. Η Κύπρος µετατρέπεται σε απώτατο ασφαλές αµιγώς δυτικό σηµείο αµερικανικής παρουσίας, ακρότατο ευρωατλαντικό βατήρα προβολής ισχύος, έσχατη καθαρόαιµη δυτική περιοχή επιχειρησιακής και λογιστικής υποστήριξης του Ισραήλ και κάθε δυτικής στρατιωτικής δραστηριότητας πριν από τη διακεκαυµένη ζώνη της Μέσης Ανατολής.

Αυτή είναι µία δυναµική που η Τουρκία δεν µπορεί να ανακόψει. Το επόµενο επεισόδιο, το οποίο η Αγκυρα βλέπει να έρχεται εν ευθέτω χρόνω, ίσως και πιο σύντοµα απ’ ό,τι αρχικώς σχεδιαζόταν λόγω των εξελίξεων, είναι ο εξοπλισµός της Κύπρου. Ειδικά µετά τις απειλές του αρχηγού της «Χεζµπολάχ», η αντιπυραυλική και αντιαεροπορική προστασία του νησιού και των δυτικών δυνάµεων που σταθµεύουν εκεί και η απόκτηση ανάλογων δυνατοτήτων από την ίδια την Κυπριακή ∆ηµοκρατία τίθενται στο τραπέζι. 

Η Τουρκία, παρότι ισχυροί θύλακες στην αµερικανική ∆ιοίκηση επιµένουν να τη διατηρήσουν εντός δυτικού πλαισίου σχεδόν µε κάθε κόστος, ενώ αυτή έχει αυτονοµηθεί ανταγωνιστικά, βλέπει ότι έχουν µπει σε κίνηση µεγάλοι γεωπολιτικοί τροχοί, οι οποίοι αργά αλλά σταθερά αναδιατάσσουν την περιοχή. Το γεγονός ότι, παρά τις προσπάθειές της µέσω αποσταθεροποιήσεων, εκβιασµών, απειλών, εργαλειοποίησης τροµοκρατικών οργανώσεων, προβολής δήθεν ηγετικού ρόλου στον µουσουλµανικό κόσµο, τελικά έχει µείνει εκτός συζητήσεων και διαπραγµατεύσεων για την κρίση στη Μέση Ανατολή, µάλλον της έχει χτυπήσει καµπανάκια.

Προφανώς γνωρίζει ότι η υψηλού γεωπολιτικού ρίσκου επιλογή της να ταχθεί στον απόλυτο βαθµό εχθρικά κατά του Ισραήλ, στηρίζοντας τις φιλικές της ισλαµιστικές τροµοκρατικές οµάδες, δεν θα µείνει αναπάντητη από το Ισραήλ, σε χρόνο που το τελευταίο θα επιλέξει όταν και όπως ξεµπλέξει από τη σηµερινή περιδίνηση στην οποία βρίσκεται. Είναι αδύνατον αυτός ο λογαριασµός να µείνει απλήρωτος. Εάν δει κάποιος τη µεγάλη εικόνα στον χάρτη, θα διαπιστώσει ότι εδώ και καιρό βρίσκεται σε εξέλιξη µία διαδικασία αναδιάταξης συνόρων αλλά και γεωοικονοµικών συσχετισµών.

Εξάλλου το τροµοκρατικό χτύπηµα κατά του Ισραήλ ήταν µία προσπάθεια να ανακοπούν οι τελευταίοι. Κίνα, Ρωσία, Τουρκία, Ιράν, «Χαµάς», «Χεζµπολάχ» είναι µερικοί από τους κρατικούς και µη δρώντες, οι οποίοι δεν θέλουν να δουν τα σχέδια για τους νέους εµπορευµατικούς και ενεργειακούς χάρτες σε µία εκτεταµένη περιοχή, από την Ινδία µέχρι την Ευρώπη, να υλοποιούνται. Η Τουρκία, η οποία πάντα πάσχει από το σύνδροµο της περικύκλωσης και την κατατρύχει το φάντασµα των Σεβρών, προσπαθεί να ακυρώσει τη Λωζάννη ως µία προληπτική κίνηση αποτροπής τυχόν επανεµφάνισης σεναρίων που θα έκαναν την τελευταία να µοιάζει µε ευλογία για την Τουρκία. Η δήλωση του Τούρκου υπουργού Αµυνας, Γιασάρ Γκιουλέρ (φωτ.), ότι οι τουρκικές ένοπλες δυνάµεις είναι έτοιµες ακόµα και για Γ' Παγκόσµιο Πόλεµο θα µπορούσε να είναι κεκαλυµµένο µήνυµα απελπισίας, ότι αν κάποιοι φλερτάρουν µε ιδέες που θα θίξουν την ασφάλεια και την εδαφική ακεραιότητά της είναι αποφασισµένη για όλα, ακόµα και να τινάξει την περιοχή στον αέρα ή τουλάχιστον να προσπαθήσει. 

Παρότι η Ελλάδα δεν δείχνει ιδιαίτερο ζήλο να κεφαλαιοποιήσει αυτές τις γεωπολιτικές αλλαγές, οι οποίες εκ των πραγµάτων µας ευνοούν, η τροπή των πραγµάτων λαµβάνει µία περίπου αυτόνοµη δυναµική. Η οποία θα µπορούσε να οδηγήσει σε σοβαρές µεταβολές συσχετισµών και να φέρουν σε άβολη θέση την Αγκυρα. Ηδη γίνεται.

Επειδή δύσκολα θα το αφήσει να εξελιχθεί χωρίς να αντιδράσει αν κρίνει ότι όντως απειλείται, το επόµενο διάστηµα χρειάζεται αυξηµένη προσοχή και επαγρύπνηση από πλευράς Ελλάδας και Κύπρου, διότι τις απειλές και προειδοποιήσεις της Τουρκίας θα µπορούσαν να τις ακολουθήσουν προβοκάτσιες.