Η κυβέρνηση, μετά από δύο χρόνια αναμονής, φέρνει προς συζήτηση το νομοσχέδιο για τον «εξωδικαστικό συμβιβασμό» μεταξύ επιχειρήσεων και πιστωτών για ρύθμιση των οφειλών σε δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία και τράπεζες.

Τα δύο αυτά χρόνια η οικονομία επέστρεψε σε ύφεση, το τραπεζικό σύστημα στραγγίστηκε από ρευστότητα, οι επενδύσεις βάλτωσαν. Το ιδιωτικό χρέος σε εφορία και ασφαλιστικά ταμεία σκαρφάλωσε στα 116 δισ ευρώ από τα 35 δισ ευρώ προς κρίσης, αυξανόμενο κατά 1 δισ ευρώ το μήνα. Το ιδιωτικό χρέος προς τις τράπεζες ανέρχεται στα 194 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 106 δισ. είναι τα κόκκινα δάνεια. Το σύνολο του ιδιωτικού χρέους της χώρας που αθροίζεται στα 310 δισ ευρώ και ανέρχεται στο 177% του ΑΕΠ, επιβαρύνει επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Επηρεάζει την πραγματική οικονομία, τα δημόσια οικονομικά, τη βιωσιμότητα των ασφαλιστικών ταμείων, αλλά και την ευστάθεια του τραπεζικού συστήματος.

Το νομοσχέδιο που στόχο έχει να ξεμπλοκάρει τις διαδικασίες και να απλοποιήσει το «παιχνίδι», προς εξεύρεση άμεσων λύσεων, στη ουσία επιτυγχάνει ακριβώς το αντίθετο. Πρόκειται για ένα γραφειοκρατικό και ανεφάρμοστο συνονθύλευμα διατάξεων, ανάλογο του τρόπου «σκέπτεσθαι και πράττειν» της κυβέρνησης.

Έχει τρεις πολύ σημαντικές αδυναμίες:

1. Δεν περιορίζεται μόνο στις υποχρεώσεις προς εφορία, ασφαλιστικά ταμεία και τράπεζες, αλλά περιλαμβάνει και τους άλλους πιστωτές, με αποτέλεσμα για την υποχρεωτικότητα της ρύθμισης να χρειάζεται δικαστική απόφαση!! Άρα πάει περίπατο το «εξωδικαστικό» και το χειρότερο μια διαδικασία που θα μπορούσε να είναι απλή και γρήγορη, μετατρέπεται σε γραφειοκρατική και χρονοβόρα!

2. Δεν ξεχωρίζει τους μεγάλους από τους μικρούς οφειλέτες. Τους βάζει όλους στην ίδια χρονοβόρα διαδικασία, ενώ για τους μικρούς οφειλέτες θα μπορούσε να υιοθετηθεί μια διαδικασία εξπρές που θα είχε νόημα για αυτούς, διότι έτσι θα επανέρχονταν γρηγορότερα στην κανονικότητα που έχουν χάσει. Όμως και για τους μεγάλους δημιουργεί πρόβλημα, γιατί η καθυστέρηση στην επίλυση των μικρών οφειλετών τους επηρεάζει και τους καθυστερεί υπερβολικά.

3. Δεν προβλέπει καμία μέριμνα για τους εμπόρους που έκλεισαν τις επιχειρήσεις τους, λόγω κρίσης, αλλά δεν πτώχευσαν. Ενώ πληρώνουν μέχρι σήμερα κανονικά τις ρυθμισμένες οφειλές τους, δεν τους παρέχεται μία δεύτερη ευκαιρία να ξανανοίξουν τις δουλειές τους

Η Κυβέρνηση φαίνεται ότι δεν κατανοεί τη διάσταση του χρόνου στην οικονομία. Αν την κατανοούσε, δεν θα έκανε σήριαλ τις συζητήσεις για την αξιολόγηση, ούτε θα έφερνε «εξωδικαστικό συμβιβασμό» που θα είχε πραγματικά αποτελέσματα μετά από 3 με 4 χρόνια.

Όσο για τη γραφειοκρατία, καλά κρατεί. Απαιτούνται περί τα 25 δικαιολογητικά από τον ενδιαφερόμενο για να ξεκινήσει την διαδικασία, η οποία προβλέπει περί τα 20 στάδια με πιθανότερη κατάληξη τη δικαστική εμπλοκή την οποία υποτίθεται ότι θέλει να αποφύγει!
Επίσης οργανωτικά η ρύθμιση υστερεί με δεδομένο ότι η ηλεκτρονική πλατφόρμα δεν είναι ακόμα έτοιμη και ώσπου να ετοιμαστεί, η διαδικασία της ρύθμισης είναι πρακτικά ανεφάρμοστη.
Η πραγματική οικονομία και οι άνθρωποι της αγοράς έχουν ένα μεγάλο εχθρό: τον χρόνο. Όσο περνά ο χρόνος το πρόβλημα θα διογκώνεται. Οι τράπεζες θα δυσκολεύονται να ρυθμίσουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνειά, θα αδυνατούν να παράσχουν ρευστότητα, οι υποχρεώσεις στην εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία θα μεγαλώνουν την μαύρη τρύπα στα έσοδα του κράτους.

Η κυβέρνηση οφείλει να αντικαταστήσει το παρόν σχέδιο νόμου με ένα κατανοητό σχέδιο με απλές διαδικασίες για τις μικρές επιχειρήσεις, ώστε ένας μεγάλος αριθμός συμπολιτών μας, μετά από μια αναδιάρθρωση χρεών τους, να συνεχίσει την επιχειρηματική του δραστηριότητα και με πληρέστερες, αλλά όχι πολύπλοκες για τις μεγάλες. Αντιμετωπίζοντας ενιαία τα χρέη των επιχειρήσεων και δίνοντας ουσιαστικά κίνητρα σε εκείνες που είναι βιώσιμες (πχ. που έχουν κέρδη προ φόρων, αποσβέσεων και τόκων) να ενταχθούν στο συμβιβασμό. Παρέχοντας παράλληλα κίνητρα και στους πιστωτές (τράπεζες και κράτος) να εντάξουν στο συμβιβασμό όλους εκείνους που μετά από μια αναδιάρθρωση των χρεών τους, μπορούν να σταθούν στα πόδια τους.
Νοοτροπίες δεκαετιών, κρατισμού και παρασιτισμού βούλιαξαν ό,τι μπορούσε να παράξει πλούτο σε αυτό τον τρόπο. Στηρίζοντας την ιδιωτική πρωτοβουλία και την επιχειρηματικότητα η χώρα θα ανακτήσει την χαμένη της ανταγωνιστικότητα και οι πολίτες την ευρωπαϊκή κανονικότητα που τόσο έχουν ανάγκη.

* Οικονομολόγος, πρώην Δήμαρχος Μελισσίων, Αναπληρωτής Γραμματέας Προγράμματος Νέας Δημοκρατίας