Ποιο είναι το µυστικό του Ερντογάν; Του ηγέτη του συντηρητικού και πολιτικού Ισλάµ στην Τουρκία; Είναι ο εγγυητής της νέας Βαβυλώνας.

Της υπόσχεσης προς τη ∆ύση ότι η ενταγµένη στους δυτικούς θεσµούς Τουρκία, µέλος του ΝΑΤΟ, συγκλίνουσα δύναµη µε την ευρωπαϊκή δοµή, µε παραδοσιακές σχέσεις µε τις ΗΠΑ, έστω δοµικές και όχι εγκάρδιες, ως περιφερειακή δύναµη στην Εγγύς Ανατολή, µε την ιστορική εµπειρία της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας, θα συσχετίσει την Ανατολή των Αράβων, των Καυκάσιων, των Βαλκάνιων και των Ασιατών, λέγε µε Πακιστάν, µε τη δυτική κουλτούρα των χριστιανών και των Εβραίων. Ουσιαστικά, δηλαδή, όταν ξεκινούσε, προ 20ετίας, ο ηγέτης του AKP, Ερντογάν, βάζοντας στο περιθώριο του πολιτικού προσκηνίου τους «κεµαλιστές» εθνικιστές και «δυτικότροπους», έδινε µήνυµα σύγκλισης των µαζών του Ισλάµ µε τη ∆ύση.

Τα χρόνια πέρασαν. Οι διεθνείς συγκυρίες και οι συσχετισµοί άλλαξαν. Οι ηγεσίες στις κεντρικές χώρες της ∆ύσης και τα πρόσωπα στις γραφειοκρατίες άλλαξαν ή συνταξιοδοτήθηκαν. Εµβληµατικές δυνάµεις στη Μεσόγειο, χριστιανών, Εβραίων και µουσουλµάνων, συνοµίλησαν και συντονίσθηκαν, µετατρέποντας το παγκόσµιο, γεωπολιτικά, «σηµείο µηδέν» µεταξύ Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής σε µια ελπιδοφόρα ζώνη. Χωρίς τη συµµετοχή της Τουρκίας. Ο Ερντογάν, από την άλλη, πάντα εδώ. Να είναι αναγκασµένος να αλλάζει στρατηγικές και κοσµοθεωρίες προσαρµοζόµενος στις συνθήκες και διεκδικώντας το αρχικό συµφωνηµένο µέρισµα ισχύος για την Τουρκία. Ολο και πιο σκληρός, όλο και πιο ισλαµιστής, όλο και πιο επιθετικός, όλο και πιο αβέβαιος για την προοπτική της πορείας. Κρίσιµοι σταθµοί σε αυτήν τη διαδροµή µετάβασης της Τουρκίας, το 2012, το 2016, το 2020 και το 2022. Στην αρχή συγκρούσθηκε µε το Ισραήλ συµµαχώντας µε τη Χαµάς.

Ενσωµάτωσε τη θεωρία πραγµάτων της Μουσουλµανικής Αδελφότητας, µετά την πτώση Μόρσι στην Αίγυπτο. Συνέκλινε µε τη Ρωσία σε εποχές που η ∆ύση επέλεγε την απόσταση από τη Μόσχα. Σχεδίασε και διατύπωσε την αυθαίρετη στρατηγική της «Γαλάζιας πατρίδας» µε στόχο να µετατραπεί σε ναυτική δύναµη στη Μεσόγειο, τη Μαύρη Θάλασσα και τον Ινδικό Ωκεανό, κάτι πολύ άσχετο µε τον χαρακτήρα της ίδιας της Τουρκίας. Η προσπάθεια εισβολής σε επίπεδο επιρροής στην Αφρική και «εγκλωβισµού» της Αιγύπτου από το Σουδάν, τη Λιβύη και τον Λίβανο µε τη σύγκλιση Αγκυρας - Χεζµπολάχ, επίσης ανεβάζει τον ανταγωνισµό µε την τετραµερή Ισραήλ - Αίγυπτος - Ελλάδα - Κύπρος, όπως αυτή διασυνδέεται µε τις ΗΠΑ ή τη Γαλλία στην Ευρώπη. Πολλά πρόσωπα της πρώτης περιόδου, όπως ο Νταβούτογλου, ο Γκιουλ, ο κύκλος των οικονοµολόγων του Ντερβίς, µε σηµαντική βάση στις ΗΠΑ και τον ΟΗΕ και το πλέον κρίσιµο, η ρήξη µε τον «ιµάµη» Γκιουλέν και το κίνηµα FETO, «χάθηκαν» από την εξίσωση.

Η Τουρκία τα τελευταία χρόνια συγκρούεται ψυχροπολεµικά µε µεγάλη ένταση και διάρκεια τόσο µε την Ελλάδα όσο και µε την Κύπρο. Ενταση υπάρχει και στις σχέσεις της µε το Ισραήλ, ειδικά τον Νετανιάχου, αλλά σηµαντικές αποκλίσεις υπάρχουν και µε την Αίγυπτο του Σίσι. Ταυτόχρονα, µεγαλώνουν µετά την έναρξη του πολέµου στην Ουκρανία οι αποστάσεις µε τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, ενώ µεγαλώνει η καχυποψία στους κύκλους του ΝΑΤΟ. Η Τουρκία του Ερντογάν συγκλίνει µε τη Ρωσία, την Κίνα και το Ιράν. ∆εν µπορεί να αποτελέσει πλέον µια «µέση γη» ανάµεσα σε Ανατολή και ∆ύση. Απέτυχε η στρατηγική της «νέας Βαβυλώνας», του δυτικότροπου ισλαµικού χαλιφάτου.

Και τώρα, στην αρχή της τελευταίας πενταετίας του ηγέτη των Τούρκων, Ερντογάν, µε την οικονοµία της χώρας σε κατάρρευση και τη γεωπολιτική της στρατηγική σε σύγχυση, όλα θα κριθούν από τις σχέσεις µε τους Αραβες. Εµιράτα όπως το Κατάρ, µε µεγάλο πλούτο και ελάχιστο έδαφος, βλέπουν την αχανή Τουρκία ως εν δυνάµει ενδοχώρα. Οµως, τι θα κάνουν µαζί της τα βασίλεια και τα εµιράτα του Κόλπου; Θα την εντάξουν, θα τη χρηµατοδοτήσουν, θα εµπιστευθούν τους Τούρκους; Η Μεσοποταµία κείτεται σε ερείπια. Το Ιράκ και η Συρία. Εκεί είναι η Βαβυλώνα. Η Ανατολική Λιβύη είναι η Καρχηδόνα. Στη Βόρεια Συρία, στο «τρίγωνο» µε την Τουρκία και το Ιράν, είναι οι «χώρες» των Κούρδων. Οι Aραβες δεν αγαπούν τους Τούρκους. Οι Eλληνες έχουν κάθε λόγο να θέλουν να τους δουν να αποδυναµώνονται. Οι Ισραηλινοί δεν τους χρειάζονται όπως παλιά. Οι Αγγλοι έχουν νέο βασιλιά, που καλείται ιστορικά να επανασχεδιάσει την Κοινοπολιτεία. Οι Γάλλοι έχουν επενδύσει στρατηγικά πέρα από την Τουρκία. Στους Αµερικανούς τελειώνει η υποµονή. Η Κίνα προελαύνει. Η Ρωσία αποκτά και νέες βάσεις στην ευρύτερη περιοχή. Η Τουρκία ελέγχει το νερό των Αράβων, αλλά και του Ισραήλ.

Η Τουρκία δεν είναι µια «νέα Βαβυλώνα». Aρα, περισσεύει…

Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 2/6