Αυτό που επιχειρεί ο Αµερικανός πρόεδρος, Ντ. Τραµπ, στην Εγγύς Ανατολή δεν είναι µόνο µια σειρά από επιχειρηµατικά και οικονοµικά «big deals» που αφορούν τις ΗΠΑ και τις αραβικές επενδύσεις σε αυτήν. Επιδιώκει να αποδείξει ότι στη βάση αυτών των συµφωνιών µπορεί να υπάρξει µια νέα τάξη πραγµάτων, χωρίς τη µεσολάβηση πολέµων και αλλαγής συνόρων, µε σπουδαίο γεωπολιτικό αποτύπωµα. Στο τέλος της πρώτης του θητείας στον Λευκό Οίκο, µε υπουργό Εξωτερικών τότε τον Μ. Ποµπέο, είχαν εξαγγελθεί οι περίφηµες «Συµφωνίες του Αβραάµ» ως διαδροµή που θα οδηγούσε σε µια νέα Μέση Ανατολή.

Αφετηρία των συµφωνιών αυτών θα ήταν η αναγνώριση του κράτους του Ισραήλ από τις αραβικές ηγεσίες, µε επίκεντρο το βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας και συνακόλουθα των Ηνωµένων Αραβικών Εµιράτων ή και του Κατάρ, που τότε ήταν πολύ πιο συνδεδεµένο µε την Τουρκία και το δίκτυο της τζιχάντ απ’ ό,τι σήµερα. Οι «Συµφωνίες του Αβραάµ» και τότε και σήµερα ήταν συνδεδεµένες µε ένα κλίµα αισιοδοξίας, που είχε δηµιουργηθεί -και εξακολουθεί και σήµερα να επικρατεί- από τη σύγκλιση που εξελίχθηκε την προηγούµενη δεκαετία στην Ανατολική Μεσόγειο µεταξύ τεσσάρων χωρών: των δύο κρατών του Ελληνισµού, της Ελλάδας και της Κύπρου, του Ισραήλ και της Αιγύπτου, µε ενθάρρυνση τόσο των ΗΠΑ όσο και της Γαλλίας, από την πλευρά των κεντρικών δυνάµεων της Ευρώπης. Τη σύγκλιση αυτή, περισσότερο αρχικά εναρµόνιση των αντιθέσεων µεταξύ Αιγύπτου και Ισραήλ και στη συνέχεια συνεργασίας σε διάφορα επίπεδα, παρακολούθησαν τα Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα, µε την πολύ στενή σχέση µε τη Σαουδική Αραβία, αλλά και η Ιορδανία. Η τροµοκρατία που εξελίχθηκε στα εδάφη του Ισραήλ από δυνάµεις της τζιχάντ και τη «Χαµάς» στις 7 Οκτωβρίου 2023 και ο πόλεµος που κηρύχθηκε στη συνέχεια, ως αντίδραση από το Ισραήλ στη Γάζα ενάντια στη «Χαµάς», στο πλευρό της οποίας βρέθηκε από την αρχή η λιβανέζικη «Χεζµπολάχ» και οι Χούθι της Υεµένης, δηµιούργησαν ισχυρές αναταράξεις µεταξύ Ισραήλ και Αράβων, εξαιτίας των Παλαιστινίων, που βρέθηκαν ως άµαχοι µεταξύ διασταυρούµενων πυρών, µε δραµατικό απολογισµό απωλειών και καταστροφών.

Οι αραβικές ηγεσίες διατήρησαν σαφείς αποστάσεις τόσο από τις ηγεσίες του ένοπλου δικτύου της τζιχάντ όσο και από τις διακηρύξεις µίσους τόσο του Ιράν όσο και της Τουρκίας ενάντια στο Ισραήλ και την κυβέρνηση Νετανιάχου. Χωρίς, φυσικά, να ενθαρρύνουν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Ιερουσαλήµ στη Γάζα και στον Λίβανο. Λίγους µήνες πριν από την ανάληψη της διακυβέρνησης των ΗΠΑ από τον Ντ. Τραµπ, η Τουρκία εµφανίσθηκε άµεσα εµπλεκόµενη στην ανατροπή του καθεστώτος Ασαντ στην πολύπαθη και κατεστραµµένη από τους εµφυλίους και τις εµπλοκές τρίτων Συρία. Η ανατροπή του καθεστώτος από την εποχή Μπάαθ των Ασαντ συνοδεύτηκε από την ανάληψη της ηγεσίας της χώρας από τον Αλ Σαράα και τους κεντρικούς πυρήνες της άλλοτε «Αλ Νούσρα», οργάνωσης που συνδεόταν τόσο µε το δίκτυο της «Αλ Κάιντα» όσο και µε τις µυστικές υπηρεσίες της Τουρκίας υπό την ηγεσία του σηµερινού υπουργού Εξωτερικών, Χ. Φιντάν. Τα νέα αυτά δεδοµένα στη Μεσοποταµία, ενώ οι Ρεπουµπλικανοί στις ΗΠΑ αναλάµβαναν τη διοίκηση, έφεραν σε ευθεία αντιπαράθεση το Ισραήλ και τη Σαουδική Αραβία µε τη φιλόδοξη ισλαµική Τουρκία του Ερντογάν.

Ο Ντ. Τραµπ, µε επαρκή αυτοπεποίθηση, επανεκκινεί µε προσωπική του παρουσία στην περιοχή τις «Συµφωνίες του Αβραάµ» από τον σκληρό πυρήνα τους, που βρίσκεται στον Αραβικό Κόλπο και στη ∆υτική Ασία και όχι στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου ούτως ή άλλως οι συνθήκες σύγκλισης µεταξύ των τεσσάρων είναι πιο ευνοϊκές. Με την επίσκεψη και τις οικονοµικές-εµπορικές συµφωνίες µε Σαουδική Αραβία -µε ανανέωση των «όρκων» Ρούσβελτ-Σαούντ του 1945-,  Κατάρ και Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα, δηµιουργεί επείγουσες συνθήκες σύγκλισης των Αράβων µε το Ισραήλ, που θα έχουν επιπτώσεις άµεσες και στην επόµενη ηµέρα στη Γάζα, µε πίεση για αφοπλισµό της «Χαµάς». Η επιστροφή του Κατάρ στην τροχιά της Σαουδικής Αραβίας έπειτα από µία δεκαετία και η απόκλιση από την Τουρκία και το Ιράν αποτελούν εξέχουσα εξέλιξη. Από την άλλη, νοµιµοποιεί την ηγεσία της Συρίας και κηρύσσει το τέλος των κυρώσεων σε βάρος αυτής. ∆ιατηρεί την Τουρκία στη ζώνη της ∆υτικής Ασίας, αλλά οι χώρες του Κόλπου είναι πολύ πιο ισχυρές σε όγκο χρήµατος και δυνατότητες γεωστρατηγικής αλληλεξάρτησης από την Τουρκία, που δεν συµπεριλαµβάνεται στις «Συµφωνίες του Αβραάµ». Οι ΗΠΑ είναι παντού ως γεωπολιτική δύναµη ασφαλείας, αλλά κυρίως ως οικονοµικός, ενεργειακός και τεχνολογικός εταίρος.

Η ανοικοδόµηση της Μεσοποταµίας (Συρία, Ιράκ, εδάφη των Κούρδων) είναι φανερό ότι θα χρειασθεί ένα ισχυρό µάνατζµεντ από τις οικογένειες της Σαουδικής Αραβίας, των Εµιράτων ή του Κατάρ, µε τη σύµφωνη γνώµη του Ισραήλ. Στο παζλ αυτό, που ξεκινά από την Ευρώπη -και συγκεκριµένα από την Ελλάδα- και φτάνει στην Ινδία, µέσα από την εµπέδωση των «Συµφωνιών του Αβραάµ», στην ενδιάµεση ζώνη Αράβων-Ισραήλ, θα πρέπει να βρει τον ρόλο της και η Αθήνα. Αυτός µπορεί να συνίσταται, πέραν των επιµέρους διµερών συµφωνιών, σε µια ∆ιακήρυξη Φιλίας των χωρών του διαδρόµου IMEC ή γεωπολιτικά των «Συµφωνιών του Αβραάµ» στην Αθήνα και στη συγκρότηση και εκπαίδευση µε προδιαγραφές ΝΑΤΟ (ΗΠΑ), µέσα στην επόµενη πενταετία, µιας από τις µεγαλύτερες και ισχυρότερες ενότητες ενόπλων δυνάµεων στον κόσµο. Της Αντάντ (εγκάρδιας συµφωνίας) της Ανατολής. Από τη Μεσόγειο µέχρι την Ινδία. Η Ευρώπη, αντίστοιχα, ακόµα και σωρευτικά, ούτε σε είκοσι χρόνια δεν θα έχει φτάσει σε τέτοιο αξιόµαχο επίπεδο και η Τουρκία θα έχει παρακαµφθεί ως ηγεµονική στρατιωτική δύναµη.

Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά