Κρίσιµα ερωτήµατα 15 αιώνες µετά
Opinions
"Η Μονή της Αγίας Αικατερίνης έχει διεθνή περιουσία που δεν µπορεί φυσικά να ελεγχθεί µε τη συγκεκριµένη δικαστική απόφαση από το κράτος της Αιγύπτου"

Υπήρξε µια απόφαση του Εφετείου της Ισµαηλίας που αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Μονής της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά. Η απόφαση, σύµφωνα µε πληροφορίες από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, σε όγκο φθάνει τις 160 σελίδες. Για τον λόγο αυτό χρειάζεται κάποιος χρόνος για να υπάρξουν επίσηµες δηλώσεις και νοµικού χαρακτήρα ανακοινώσεις σχετικά µε την επόµενη µέρα στο µοναστήρι που έχτισε ο Ιουστινιανός, σεβάσθηκε ο Μωάµεθ, άντεξε στον χρόνο και στις ταραχές των καιρών µετά την ίδρυση του αιγυπτιακού κράτους, φθάνοντας στην αποφράδα Πέµπτη όπου µε δικαστική απόφαση στερείται της ακίνητης περιουσίας του, των κειµηλίων και της περιώνυµης βιβλιοθήκης του - εκτιµάται σε όγκο και αξία ανάλογη µε εκείνη του Βατικανού. Η απόφαση αναφέρεται ως τελεσίδικη και ενδεχόµενη προσβολή της εναπόκειται µόνο σε προσφυγή στο ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο της Αιγύπτου, που µπορεί να την κρίνει ως αποτέλεσµα κακοδικίας. Μάλλον απίθανη εξέλιξη.
Η Ελλάδα και η Αίγυπτος είναι στενοί σύµµαχοι στην κοινότητα της Μεσογείου, µε ισχυρό γεωπολιτικό και ενεργειακό αποτύπωµα της σχέσης τους. Η απόφαση του δικαστηρίου, αν και αναµενόµενη από αρκετούς, σοκάρει τον Ελληνισµό και την Ορθοδοξία και έχει ήδη προκαλέσει πολιτικοδιπλωµατικό θρίλερ µεγάλης έντασης στη διαδροµή Αθήνα-Κάιρο. Σε µια προσπάθεια να προκαταληφθεί αυτή η απόφαση, που στερεί από την ιερή επιστασία της µονής την ιδιοκτησία της στο σύνολό της και όχι µόνο σε κάποια αποµακρυσµένα από τη µονή κτήµατα, υπήρξαν διεργασίες από τον ∆εκέµβριο µέχρι και τον Μάιο, οπότε έγινε συζήτηση σχετικά µεταξύ του προέδρου Αλ Σίσι και του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, όπου επιχειρήθηκε να συγκροτηθεί δηµόσιος φορέας που θα κάλυπτε την ιδιοκτησία και τη λειτουργία της µονής και θα γινόταν νόµος του κράτους της Αιγύπτου. Κάτι τέτοιο δεν προχώρησε από το Κάιρο και φθάσαµε στην έκδοση της απόφασης του Εφετείου, που αποτελεί την κατάληξη µιας σειράς από δίκες και προσφυγές περίπου 20 ετών.
Με όσα έχουν γίνει µέχρι της παρούσης γνωστά, η πλήρης ιδιοκτησία της µονής, που όπως συνήθως σε ανάλογες περιπτώσεις στηριζόταν σε χρησικτησία, «χρυσόβουλα» και αυτοκρατορικές παραχωρήσεις προηγούµενων αιώνων, περνά µε τακτικούς τίτλους στο αιγυπτιακό ∆ηµόσιο και συγκεκριµένα στο υπουργείο Πολιτισµού και Αρχαιοτήτων, µε ακύρωση και διακοπή της χρησικτησίας από τους µοναχούς. Αυτοί λογίζονται ως χρήστες και φιλοξενούµενοι στη µονή. Η µοναστική κοινότητα διοικείται από τον Ηγούµενο (φέρει τον εκκλησιαστικό τίτλο του Αρχιεπισκόπου), ο οποίος έχει αιγυπτιακή υπηκοότητα, και περιλαµβάνει µοναχούς κυρίως από την Ελλάδα, που βρίσκονται εκεί µε βίζες διάρκειας εννέα µηνών ανανεούµενες. Από τις µέχρι τώρα εκτιµήσεις και ερµηνείες της απόφασης δεν προκύπτει κάποια διασφάλιση για τις επόµενες βίζες των ευρισκόµενων στην Αγία Αικατερίνη µοναχών, ούτε προκύπτει δικαιωµατικά η άφιξη νέων µοναχών µε το καθεστώς προσωρινής βίζας παραµονής. Ο νυν Αρχιεπίσκοπος της Μονής, ∆αµιανός, είναι 91 ετών και θεωρείται ότι ο διάδοχός του θα προβλεφθεί να έχει απαραίτητα για τον διορισµό του τη σύµφωνη γνώµη της διοίκησης του Καΐρου. Η Μονή της Αγίας Αικατερίνης έχει διεθνή περιουσία που δεν µπορεί φυσικά να ελεγχθεί µε τη συγκεκριµένη δικαστική απόφαση από το κράτος της Αιγύπτου. Η σηµαντική αυτή περιουσία βρίσκεται σε ακίνητα και άλλα στην Ελλάδα αλλά κυρίως στην Κωνσταντινούπολη και στις ΗΠΑ. Η τύχη της σχετίζεται µε τη διαχείριση του ηγέτη της µονής και υπό την έννοια αυτή υφίσταται ισχυρός λόγος για το ποιος θα είναι αυτός.
Τη νύχτα της Πέµπτης και µετά το σοκ που προκλήθηκε στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς από τη συγκεκριµένη δικαστική απόφαση υπήρξαν επίσηµες διαβεβαιώσεις, τόσο από την προεδρία Αλ Σίσι όσο και από το υπουργείο Εξωτερικών της Αιγύπτου, ότι δεν θα διαταραχθεί ο λατρευτικός και υπό την έννοια αυτή ελληνορθόδοξος χαρακτήρας της µονής, παγκόσµιας κληρονοµιάς της ανθρωπότητας για την UNESCO. ∆εν υφίσταται όµως συνάµα καµία στρατηγική διαβεβαίωση για το µέλλον της. Η µονή πάντως δεν θα µετατραπεί σε µουσείο, όπως οι Πυραµίδες, σε άµεσους χρόνους.
Έπειτα από τηλεφωνική συνεννόηση Μητσοτάκη - Αλ Σίσι το µεσηµέρι της Παρασκευής θα βρίσκεται ελληνική αντιπροσωπεία στο Κάιρο τη ∆εύτερα για διαβουλεύσεις.