Η Ελλάδα διέθετε µέχρι πρότινος ένα πλεονέκτηµα στην «κινούµενη άµµο» της Λιβύης ως προς την επικύρωση του µνηµονίου Τουρκίας - Λιβύης του 2019, που κατά έναν παράλογο τρόπο φέρνει τις ΑΟΖ των δύο χωρών να γειτνιάζουν. Το πλεονέκτηµα προσδιοριζόταν στο γεγονός ότι η Βουλή των Αντιπροσώπων του συγκεκριµένου failed state στο µέτωπο της Βορείου Αφρικής, που εδρεύει επί της Κυρηναϊκής, δεν επικύρωνε αυτή τη συµφωνία την οποία είχε υπογράψει η κυβέρνηση εθνικής ενότητας της χώρας, που συνεχίζει να υποστηρίζει η διάδοχη, επίσης έωλη, κυβέρνηση Ντµπεϊµπά, πλήρους επιρροής από την Τουρκία. Η Βουλή των Αντιπροσώπων της διχασµένης και υπό αναρχία δοµών χώρας έχει έδρα το Τοµπρούκ και είναι αµέσου επιρροής του στρατηγού Χαφτάρ και της οικογένειάς του, που έχουν τη βάση τους στη Βεγγάζη.

Η Ελλάδα µετά το 2019 διατηρούσε περισσότερο στην ανεπίσηµη διπλωµατία και λιγότερο στη δηµόσια διπλωµατία της µια δηµιουργική σχέση µε την οικογένεια Χαφτάρ. Πάντως, τον Ιανουάριο του 2020 ο τότε υπουργός Εξωτερικών, κ. Ν. ∆ένδιας, υποδεχόταν τον στρατηγό Χαφτάρ µε πλήρη δηµοσιότητα στην Αθήνα και συζητούσε µαζί του σε κεντρικό ξενοδοχείο της πλατείας Συντάγµατος. Από τότε πολλά δεν έγιναν και η αλλαγή ηγεσίας στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών µάλλον περιέπλεξε τα ζητήµατα, αφού ο κ. Γ. Γεραπετρίτης και δρώντες στην ελληνική εξωτερική πολιτική προτιµούσαν το κλίµα υπεροψίας στη σχέση µε την οικογένεια Χαφτάρ παρά την εντατικοποίηση των επαφών και της συνδροµής από την πλευρά της Ελλάδας. Η χώρα µας, µάλιστα, µετά και την τραγωδία της ανθρωπιστικού τύπου αποστολής στη Λιβύη ή και την περίοδο των «ήρεµων νερών», µετά το 2023, του διαλόγου µε την Τουρκία, µάλλον, ξέχασε τη Λιβύη, πέραν του Μεταναστευτικού και της διατυπωµένη διπλωµατικής αντίδρασης στο να θεωρηθεί σοβαρή η συµφωνία Λιβύης - Τουρκίας.

Κατά τη διάρκεια του 2024 έφθαναν στην ελληνική πρωτεύουσα αποσπασµατικά πληροφορίες για την αναβάθµιση των επαφών του στρατηγού Χαφτάρ µε την Άγκυρα και την όλο και πιο τυπική προσέγγισή τους. Σε µια χώρα µε απορρυθµισµένο το υπουργείο Εξωτερικών της και ανύπαρκτες, µετά την υπόθεση Predator, υπηρεσίες πληροφοριών, φυσικά και δεν υπήρξε κάποια προσπάθεια να µην εξελιχθούν οι σχέσεις Χαφτάρ - Άγκυρας µε τον τρόπο που εξελίχθηκαν υπό τον συντονισµό Φιντάν - Καλίν. Τις τελευταίες εβδοµάδες έγινε γνωστό µε τον πλέον επώδυνο τρόπο η νέα τάξη πραγµάτων που έχει διαµορφωθεί σχετικά. Όταν ανακοινώθηκε ότι η Βουλή των Αντιπροσώπων της Λιβύης, υπό την επιρροή Χαφτάρ, συγκρότησε τεχνική επιτροπή για την επανεξέταση και την πιθανή κύρωση του µνηµονίου του 2019 Τουρκίας - Λιβύης για τις θαλάσσιες ζώνες τους οικονοµικής εκµετάλλευσης, που παρακάµπτει τα ελληνικά δικαιώµατα και την Κρήτη. Η συγκυρία δεν είναι τυχαία. Ελλάδα και Τουρκία έχουν υποβάλει Θαλάσσιους Χωροταξικούς Σχεδιασµούς που φυσικά αποκλίνουν, αφού οι αυθαίρετες θέσεις της Τουρκίας συµπεριλαµβάνονται από την πλευρά της. Υπάρχουν οι ανακοινώσεις της Αθήνας για τα θαλάσσια πάρκα και το πλέον σηµαντικό σε πρακτικό επίπεδο, η δηµοπράτηση «οικοπέδων» νοτίως της Κρήτης για έρευνα και εξόρυξη ενεργειακών αποθεµάτων στον αµερικανικό κολοσσό της Chevron.

Τα τελευταία 24ωρα επικρατεί ένταση µεταξύ Λιβύης και Ελλάδας, µε µια ανακοίνωση από την πλευρά του υπουργείου Εξωτερικών στην Τρίπολη που καταλογίζει στην Ελλάδα ότι µε τις παραχωρήσεις στη Chevron παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώµατα της Λιβύης και µια απάντηση από το υπουργείο Ενέργειας της χώρας µας -υπουργός πλέον ο κ. Παπασταύρουότι «η Ελλάδα ασκεί στην πράξη τα κυριαρχικά της δικαιώµατα στη βάση του ∆ιεθνούς ∆ικαίου και του ∆ικαίου της Θάλασσας». Μιλά µάλιστα το υπουργείο για πρόθεση διαλόγου, αλλά «εντός της διεθνούς νοµιµότητας», όπως σηµειώνεται.

Έτσι όπως έχει διαµορφωθεί η συγκυρία για την Ελλάδα, το καλύτερο είναι να αποφευχθούν η ένταση και οι συζητήσεις περί διεξόδου. Με δεδοµένη την ανάληψη έργου από τη Chevron, µια διακριτική παρέµβαση του αµερικανικού παράγοντα προς την Τρίπολη αλλά και την οικογένεια Χαφτάρ εκτιµάται ως εξόχως αποτελεσµατική. Κάποια στιγµή, στο µέλλον, θα µπορούσαν να εξελιχθούν συζητήσεις για µια πιο οριστική λύση. Οι εκκρεµότητες µερικές φορές είναι διέξοδος.