Ο κύβος ερρίφθη. Οι υπουργικές αποφάσεις που αναθέτουν τέσσερα θαλάσσια ενεργειακά οικόπεδα στις περιοχές της Νότιας Πελοποννήσου και της Κρήτης στην κοινοπραξία Chevron - Hellenic Energy, η οποία επικράτησε σε σχετικό διεθνή διαγωνισµό, υπεγράφη. Αν θελήσουµε να παρακολουθήσουµε µε προσοχή την εξωτερική πολιτική της Ελλάδας, αλλά και τους παράγοντες που επηρεάζουν τη γεωπολιτική της θέση και ισχύ, είναι καλύτερα να µην περιοριζόµαστε στην ύλη του υπουργείου Εξωτερικών. Αλλά να επικεντρώνουµε το ενδιαφέρον µας στη δραστηριότητα του υπουργείου Ενέργειας. Η Ελλάδα κινείται βασικά στα ενεργειακά και εταιρικά πεδία άσκησης πολιτικής αναζητώντας µέσα από κέρδη για τον κρατικό της προϋπολογισµό την αύξηση της επήρειάς της στην εν γένει γεωστρατηγική περιοχή. Έχοντας τα προηγούµενα χρόνια εξελίξει σηµαντικά µια πορεία σύγκλισης συµφερόντων µε τις ΗΠΑ, το Ισραήλ και αραβικές ηγεσίες, σήµερα πλέον κινείται µέσα στον κύκλο της ΕΕ ή του ΝΑΤΟ µε αξιοσηµείωτη αυτοτέλεια. Ευρισκόµενοι σε έναν διεθνή κύκλο αµφισβήτησης της αξίας και των αποφάσεων των πολυµερών οργανισµών ή συµµαχιών κρατών, µε επιταχυντή αυτής της νέας εποχής την Ουάσινγκτον του Ντ. Τραµπ, η Αθήνα της διακυβέρνησης Μητσοτάκη βρίσκει χώρο και προσδοκίες σε συµφωνίες διµερούς ή επιχειρηµατικού χαρακτήρα που εξυπηρετούν τα εθνικά της συµφέροντα. Η ανάµειξη, για παράδειγµα, ενεργειακών πολυεθνικών όπως οι Chevron και Exxon Mobil στις έρευνες και την εξόρυξη ενεργειακών αποθεµάτων εντός των ΑΟΖ αλλά και των ηπειρωτικών ζωνών µιας σειράς κρατών που συνδέονται µε την Ανατολική και τη Νότιο Μεσόγειο διαφοροποιεί το ενδιαφέρον αλλά και τις πιθανότητες µιας συνόδου πέντε κρατών («5x5») που έχουν χρόνια προβλήµατα στη χάραξη των οικονοµικών περιοχών τους.

Η Αθήνα στα νέα δεδοµένα προέβαλε ως πρόταση µια τέτοια διεθνή διάσκεψη µε τη συµµετοχή της Τουρκίας ως παράκτιας χώρας ανατολικά, όπως φυσικά και της Κύπρου. Υπήρχε µόνιµο ενδιαφέρον κατά το παρελθόν µέχρι και σήµερα να συµµετάσχει η Τουρκία, µέσα από µια τέτοιου τύπου διαδικασία, στα δρώµενα της Ανατολικής Μεσογείου. Επειδή ένιωθε αποκοµµένη από τη διπλωµατική και ενεργειακή σύγκλιση µεταξύ Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ - Αίγυπτου και επιθυµώντας πάγια να επιδεικνύει τον µεγαλοϊδεατισµό και την επιθετικότητά της στον χώρο της Μεσογείου, πέραν της Εγγύς Ανατολής και της Αφρικής, εµπνεύσθηκε κάποια στιγµή ένα µνηµόνιο χάραξης οικονοµικής ζώνης µε τη θεσµικά και κρατικά διαλυµένη Λιβύη για να διεµβολίσει την «τάξη των πραγµάτων» σύµφωνα και µε το ∆ίκαιο της Θάλασσας. Στην παρούσα φάση εκδηλώνονται ανησυχίες από διπλωµατικούς και πολιτικούς κύκλους γι’ αυτήν τη µετατόπιση θέσης της Ελλάδας προς τη διεθνή σύνοδο στη Μεσόγειο µε κύρια θέµατα εκτός των άλλων τις ΑΟΖ και το Μεταναστευτικό. Η σύνοδος αυτή από τις κεντρικές δυνάµεις προφανώς προκαλεί ηγετικό ενδιαφέρον στις ΗΠΑ.

Για να εξελιχθεί η σύνοδος, προϋποθέτει ότι η Τουρκία θα αποδεχθεί στο τραπέζι τη Λευκωσία ως κράτος της Κύπρου. Επίσης ότι στη χάραξη ΑΟΖ θα λάβουν υπόψη τους τη συγκεκριµένη πρόβλεψη του ισχύοντος διεθνούς ∆ικαίου της Θάλασσας ότι τα νησιά έχουν ΑΟΖ και ανάλογο καθεστώς µε τα ηπειρωτικά εδάφη. Αυτά δεν θα ήταν αποδεκτά σε καµία περίπτωση αν οι αµερικανικές πετρελαϊκές δεν βρίσκονταν στην περιοχή µε συγκεκριµένα επιχειρησιακά πλάνα, αλλά και αν δεν είχαµε στις ΗΠΑ πρόεδρο τον Ντ. Τραµπ. Η ενεργειακή διπλωµατία και τα συµφέροντα µε την έννοια αυτή παράγουν γεωπολιτική και εξελίξεις. Η Ελλάδα έχει λόγους να προσαρµόσει τις πάγιες τακτικές της, που άλλωστε δεν έχουν παραγάγει για πολλές δεκαετίες αποτελέσµατα, αλλά ούτε και σηµαντικές θετικές εξελίξεις για τα εθνικά συµφέροντα ούτε στην οικονοµική τους διάσταση. Ταυτόχρονα, βλέπουν το φως της δηµοσιότητας αναλύσεις σε αµερικανικές εκδόσεις σύµφωνα µε τις οποίες στο Κυπριακό, που ενδεχοµένως θα αναζητηθεί η λύση του παράλληλα µε το Παλαιστινιακό, µπορεί να τεθεί και ζήτηµα αποχώρησης των τουρκικών κατοχικών στρατευµάτων από το νησί. Επίσης να επιδιωχθεί µια οµοσπονδιακού χαρακτήρα λύση αντί της λύσης των δύο κρατών την οποία προβάλλει η Άγκυρα. Τα δεδοµένα πλέον είναι διαφορετικά και οι παράλληλες διαδροµές Ελλάδας και Τουρκίας προϋποθέτουν την απεµπλοκή από τις πάγιες διµερείς διαφορές µεταξύ τους. Κάτι που αντιλαµβάνονται τόσο η Ουάσινγκτον όσο και η πάντα ισχυρής επιρροής Ιερουσαλήµ.

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή