Τον Δεκέμβριο συμπληρώνονται 10 χρόνια από τη δολοφονία Γρηγορόπουλου. Αν κοιτάξει κανείς πίσω, συμβολικά εκείνη την ημέρα άνοιξε ένας κύκλος. Ενας κύκλος αποτυχιών του ελληνικού κράτους να ανταποκριθεί στο κοινωνικό συμβόλαιο. Η δεκαετία που ακολούθησε ήταν μια δεκαετία απορρύθμισης. Χάος στους δρόμους, Μνημόνιο, Marfin, πλήρης οικονομική κατάρρευση, capital controls, διχασμός στο δημοψήφισμα, ζημιά 100 δισ. στην οικονομία, υποχώρηση στο Σκοπιανό.

Δέκα χρόνια μετά, όλα είναι λιγότερα. 40% λιγότερο το εισόδημα για κάθε οικογένεια. Λιγότερη ασφάλεια για όλους. Λιγότερη αισιοδοξία για το μέλλον. Το μόνο που αυξήθηκε είναι οι φόροι, το άγχος να τους πληρώσεις και ο αριθμός των Ελλήνων που έφυγαν στο εξωτερικό. 430.000 Ελληνες πέρασαν τα σύνορα, ενώ κι από εκείνους που μείναμε 7 στους 10 δηλώνουν πως δεν είναι αισιόδοξοι ότι η ζωή τους θα βελτιωθεί άμεσα.

Οι άνθρωποι που αποτελούσαν τη μεσαία ή την εργατική τάξη και είχαν στόχο τα παιδιά τους να ζήσουν καλύτερα, σήμερα είναι θυμωμένοι. Και ταπεινωμένοι, γιατί βλέπουν την εξάρτησή τους από το κράτος να μεγαλώνει. Η Νέα Δημοκρατία διεκδικεί στις επόμενες εκλογές την τελευταία ευκαιρία για αναδόμηση της χώρας σε κάθε επίπεδο. Οι πολίτες έχουν ήδη χάσει την υπομονή τους. Εμπιστεύονται δύσκολα και δεν ελπίζουν ότι πολλά μπορούν να αλλάξουν. Η ανάγκη για ίδιους κανόνες για όλους είναι επιτακτική.

Αν υπάρχει ένας εχθρός σήμερα στον οποίο πρέπει να ορθώσουμε ανάστημα, είναι εκείνοι που διαμορφώνουν τους συσχετισμούς υπέρ τους, αδιαφορώντας για τους πολλούς. Διότι αυτοί που απέτυχαν, στην πλειονότητά τους, δεν πήγαν στα σχολεία μας και τα παιδιά τους δεν έχασαν εξεταστικές από καταλήψεις. Δεν έμειναν άυπνοι από την αγωνία πώς θα πληρωθεί το ΤΕΒΕ και δεν περίμεναν ώρες στα επείγοντα κάποιου περιφερειακού νοσοκομείου.

Η χώρα θα αλλάξει μέσα από ένα αξιόπιστο σχέδιο σύγκλισης με την Ευρώπη, αλλά θα είναι δίκαιη όταν η κοινωνία θα ελέγχει ουσιαστικά όσους λαμβάνουν αποφάσεις. Διότι, μη γελιέστε. Οσο αποτελεσματικό κι αν είναι το σχέδιο του Κ. Μητσοτάκη, η χώρα έχει ανάγκη ευρύτερης κοινωνικής αντιπροσώπευσης. Και αυτό θα συμβεί μόνον όταν περισσότεροι «κανονικοί» άνθρωποι μπουν στο παιχνίδι. Στην Ελλάδα, συνήθως το πού ζεις καθορίζει και τις ευκαιρίες που θα έχεις στη ζωή σου. Αυτό πρέπει να αλλάξει, γιατί τα περιθώρια στενεύουν.

Σήμερα, που οι γύρω μας αισθάνονται παραγκωνισμένοι, πρέπει να βρούμε το κουράγιο και να διεκδικήσουμε πράγματα για τη γειτονιά μας, τον δήμο και την πατρίδα μας. Οπως δεν μπορούν να υπάρξουν καθαροί δρόμοι, αν καθένας μας δεν αποφασίσει πως πρέπει να φροντίζει τον χώρο μπροστά από το σπίτι του, έτσι δεν μπορεί να υπάρξει πραγματική ελευθερία, αν δεν διεκδικήσουμε από το κράτος μεγαλύτερη οικονομική ελευθερία. Μόνον έτσι θα μειωθούν οι ανισότητες, θα αυξηθεί η αλληλεγγύη και θα ενδυναμωθεί η κοινωνική συνοχή. Μόνον όταν «ένας από μας» είναι εκεί, για να υπενθυμίζει τις αγωνίες μας, θα μπορέσει κάτι να αλλάξει.

* Ο Νίκος Λυσιγάκης είναι διεθνολόγος, μέλος της Πολιτικής Επιτροπής της ΝΔ