Το έχουμε ξαναπεί. Μεγαλύτερη επίδραση στις διαθέσεις των κοινωνιών έχουν τα μικρά θέματα της καθημερινότητας, που για τον κάθε νοικοκύρη είναι μεγάλα, παρά τα θεωρούμενα μεγάλα ζητήματα της πολιτικής. Για την κοινωνία είναι αυτονόητο ότι οι κυβερνήσεις έχουν τον τρόπο να διαχειρίζονται τα μεγάλα, αλλά επειδή η κοινή γνώμη είναι συνήθως ανικανοποίητη, λόγω των συχνών απαιτήσεών της, πάντα θα θεωρεί ότι τα μικρά της καθημερινότητας, που δεν επιλύονται με τον τρόπο που θα ήθελε, είναι και αυτά που αξιολογεί με αυστηρότητα εφ’ όσον παραμένουν σε εκκρεμότητα.

Ας δούμε μερικά από τα μικρά καθημερινά που σταδιακά μπορεί να διογκωθούν όσο δεν βρίσκονται ικανοποιητικές λύσεις. Το κυκλοφοριακό είναι ένα από τα ζητήματα που ταλαιπωρεί τους πολίτες, ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα και, κυρίως, στην πρωτεύουσα. Συγγενές με το πρόβλημα αυτό είναι και οι συγκοινωνίες. Διότι αν τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς ικανοποιούσαν τους πολίτες ίσως και το κυκλοφοριακό να μην είχε τη σημερινή του έκταση ως πρόβλημα. Ένα άλλο ζήτημα της ελληνικής καθημερινότητας είναι η ακρίβεια, που αν θέλουμε να δούμε το ζήτημα αυτό μέσα από μία καθαρά οικονομολογική οπτική είναι περισσότερο ζήτημα χαμηλής παραγωγικότητας της χώρας και λιγότερο κερδοσκοπίας - η οποία πάντως παίζει και τον δικό της ρόλο στην άνοδο των τιμών. Ως θέμα καθημερινότητας έχει εξελιχθεί και η κατάσταση στα πανεπιστήμια, στα οποία φαίνεται ότι αναζωπυρώνονται τα φαινόμενα βίας και ανομίας.

Η καθημερινότητα ως έννοια θα μπορούσε να περιλάβει πληθώρα άλλων θεμάτων, τα οποία προσδιορίζει η δυσκολία που κάθε πολίτης μπορεί να αντιμετωπίζει στη ζωή του, χωρίς η αυθαίρετη αυτή ατομική αξιολόγηση να συνιστά πάντοτε και ευθύνη των κυβερνήσεων. Απλώς, οι απαιτήσεις κάθε κοινωνίας, και όχι μόνο της ελληνικής, είναι πάντοτε μεγάλες. Καλώς ή κακώς όμως τέτοιες αντιλήψεις είναι που επηρεάζουν πλέον την πολιτική τοποθέτηση των μελών του εκλογικού σώματος, καθώς, όπως είναι ήδη ορατό, τα πρακτικά προβλήματα είναι αυτά που έχουν κυριαρχήσει επί των ιδεολογιών. Οι οποίες είναι πλέον προς εσωτερική κατανάλωση στα κόμματα και ιδίως σε αυτά που επιμένουν σε θεωρητικές αρχές παραβλέποντας τη σημασία της πρακτικότητάς τους. Το βλέπουμε άλλωστε αυτό στα καθ’ ημάς, όπου πέραν του αρεστού σε μερίδα των πολιτών πολιτικού θορύβου είναι περιθωριοποιημένα τα κόμματα με ιδεολογικές εμμονές, μέσω των οποίων επιδιώκουν να προσελκύσουν ψηφοφόρους παραβλέποντας τη σημασία των πρακτικών προτάσεων.

Ασφαλώς και η καθημερινότητα συνιστά για κάθε κυβέρνηση μία δύσκολη εξίσωση προς λύση, καθώς όποια μέτρα και να λαμβάνονται πάντοτε θα υπάρχουν κάποιοι που δεν θα είναι ικανοποιημένοι. Καλώς ή κακώς όμως η βελτίωση της ζωής των πολιτών δεν περιορίζεται μόνο στις οικονομικές δυνατότητες που τους εξασφαλίζονται αλλά και σε πληθώρα άλλων ζητημάτων, όπως ορισμένα που δειγματολογικά αναφέρθηκαν πιο πάνω.

Δημοσιεύτηκε στην Απογευματινή