Οµολογώ ότι ζηλεύω τους πολιτικούς ρήτορες που έχουν µεγάλη ευφράδεια όταν διατυπώνουν τις απόψεις τους. Είναι ένα προσόν που δεν το έχουν όλοι. Παρηγοριέµαι όµως από το γεγονός ότι αρχαιόθεν αυτοί οι ευφραδείς ταυτίζονταν µε τους Σοφιστές, που δίδασκαν την τέχνη του λόγου, αλλά οι σοβαροί της εποχής, όπως ο Σωκράτης και ο µαθητής του ο Πλάτωνας, δεν τους είχαν και σε πολύ µεγάλη υπόληψη. ∆ικαίως θα έλεγα. Μέσα από το πρίσµα αυτό ίσως θα πρέπει να κρίνουµε και αυτούς τους ικανούς χειριστές του λόγου, όπως π.χ. έναν που άκουγα τις προάλλες και που είναι από αυτούς που είναι ικανός να πουλήσει πάγο στους Εσκιµώους, αλλά σε παλαιότερες εποχές, κρίσεως και µνηµονίων, µπροστά στις κωλοτούµπες του ωχριούν του Τσίπρα οι κυβιστήσεις. Που δεν τον λες και ευφραδή.

Ο καθηγητής της Οξφόρδης, Ολιβερ Τάµπλιν, που έχει ασχοληθεί επισταµένως µε την αρχαία Ελλάδα, στο βιβλίο του «Το ελληνικό Πυρ», αναφερόµενος στους Σοφιστές και στον βασικό εκπρόσωπό τους, τον Γοργία, παρατηρεί τα εξής που επιβεβαιώνουν τον πρόλογο του σηµειώµατος: «Η πειθώ ελέγχει τη γνώµη, άρα η πειθώ γίνεται το κλειδί της επιτυχίας και της δύναµης. Η αλήθεια και η γνώση χάνουν την αξία τους. Η δεξιοτεχνία µε την οποία λέει κανείς αυτά που θα είναι αποτελεσµατικά σε ένα δεδοµένο ακροατήριο και σε µία δεδοµένη ευκαιρία ονοµάζεται -ακόµη µία ελληνική λέξη φυσικά- ρητορική...». ∆ιά της ρητορικής εποµένως ο εν λόγω πολιτικός στον οποίον αναφερόµαστε -και προφανώς όχι αυτός µόνον- πουλάει πάγο στους Εσκιµώους...

Παραθέτει επίσης ο Τάµπλιν µερικά αποσπάσµατα από το βιβλίο του Αµερικανού θεωρητικού της ρητορικής Ρίτσαρντ Λάναµ, «Τα κίνητρα της ευγλωττίας», τα οποία επιβεβαιώνουν τη σκοτεινή πλευρά της ρητορείας. Λέει ο Λάναµ: «Ο ρητορικός άνθρωπος (Homo rhetoricus) είναι ένας ηθοποιός. Η πραγµατικότητά του είναι δραµατική. Τα κίνητρά του έχουν τα χαρακτηριστικά παιγνίου, είναι αγωνιστικά. Σκέπτεται κατ’ αρχάς τη νίκη, την κυριαρχία πάνω στους κανόνες που επιβάλλει το τρέχον παιχνίδι... Από τη γέννησή του δεν κατοικεί σε µία µόνο δοµή αξιών, αλλά σε πολλές...».

∆εδοµένου ότι ο ηθοποιός προσποιείται, εποµένως και ο πολιτικός ρήτορας, ο οποίος χρησιµοποιεί τον λόγο του για να πείσει, στην ουσία υποκρίνεται, µην πιστεύοντας ενδεχοµένως και αυτά που λέει. Αρκεί να πείσει το ακροατήριό του ώστε να το κατευθύνει προς τα εκεί που κρύβεται το δικό του συµφέρον και µόνον. Το συµπέρασµα είναι ότι µπορεί να θαυµάζουµε τον πολιτικό µε τη µεγάλη ευφράδεια επειδή κρεµόµαστε από τα ωραία του λόγια, αλλά καλό είναι να τα περνάµε από µεγάλη κρησάρα. Ο Κωνσταντίνος Καραµανλής δεν ήταν ο ρήτορας που θα σε εντυπωσίαζε µε αυτά που έλεγε. Οπως λ.χ. συνήρπαζε ο Γεώργιος Παπανδρέου. Προφανώς δεν είναι τυχαίο ότι τον τελευταίο τον φώναζαν «παπατζή»

*Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή