Για πολλά χρόνια η γενιά των 18-35 ήταν αποξενωμένη πολιτικά και αποπροσανατολισμένη κοινωνικά. Είτε εθελούσια είτε γιατί δεν της δόθηκε ποτέ ο κατάλληλος χώρος. Ίσως γιατί για πολλά χρόνια θέλαμε πρώτα να βάζουμε τα πράγματα σε μια σειρά. Σχολείο, σπουδές, δουλειά, γάμος, σπίτι και μετά τα υπόλοιπα. Δυστυχώς η κρίση, μεταξύ άλλων, σύμπτηξε ή και διέκοψε χρονικά αυτή τη σειρά δυσχεραίνοντας παράλληλα την ποιότητα ζωής των πολιτών. Η αισιόδοξη πλευρά βέβαια είναι ότι επήλθε ένα μεγάλο κύμα ενεργοποίησης των πολιτών. Μπορεί οι πληροφορίες στις μέρες μας να «τρέχουν» με ιλιγγιώδεις ταχύτητες αλλά στη βάση τους προκαλούν συζητήσεις και προβληματισμούς που δεν υπήρχαν στο παρελθόν. Ναι οι περισσότεροι γνωρίζουν τα κακώς κείμενα στη χώρα μας. Κάποιοι, έστω περισσότεροι από πριν, αναγνωρίζουν το τι έφταιξε και το τι θα έπρεπε να γίνει. Εξάλλου το πρώτο πράγμα που απαιτείται για να λύσεις ένα πρόβλημα είναι να αναγνωρίσεις την ύπαρξη του.

Κάπου εκεί έρχεται η γενιά των 18-35. Η δική μας γενιά, που δέχτηκε το μεγαλύτερο πλήγμα. Γενιά που βίωσε την κρίση στα παραγωγικότερα της χρόνια, μεγαλώνει και στοχεύει απαισιόδοξα έχοντας το ταβάνι της αρκετά χαμηλότερα από τις προηγούμενες. Αυτό δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογία για μεμψιμοιρία ούτε για στασιμότητα και απραξία. Αρκετοί φύγανε (450-500.000) αλλά και πολλοί είναι αυτοί που μείνανε. Κανείς δεν είναι σε θέση να κατηγορήσει κανέναν. Η γενιά μας είναι αυτή που πρέπει να αλλάξει ρότα και να θέσει τις βάσεις ώστε να δώσει τη σκυτάλη στους επόμενους σε καλύτερη κατάσταση από ότι την παραλάβαμε. Η επόμενη γενιά δεν πρέπει να ζήσει χειρότερα από την προηγούμενη. Γνωρίζω παιδιά που συνέχισαν οικογενειακές επιχειρήσεις και κανείς από αυτούς δεν το έβαλε κάτω παρά την ατυχία να συμπέσουν χρονικά με την κρίση. Ίσα ίσα σε πολλές πτυχές της δραστηριότητας τους διαφοροποίησαν καταστάσεις του παρελθόντος και εκσυγχρόνισαν πιο ορθολογιστικά τις λειτουργίες των επιχειρήσεων τους. Με παρόμοιο τρόπο πρέπει να δράσουμε και ως πολίτες. Η γενιά μας χαρακτηρίζεται ως πιο εξωστρεφής, πιο εξελιγμένη και πιο ευπροσάρμοστη, βρίσκοντας διέξοδα και εναλλακτικές στις δυσκολίες. Αυτές είναι δεξιότητες που βρίσκονται πολύ ψηλά στις λίστες όλων των επιχειρήσεων παγκοσμίως. Η γενιά μας οφείλει να γίνει πολιτικά και κοινωνικά πιο ενεργή. Για παράδειγμα, στον τόπο μου στον Έβρο υπάρχουν πληθώρα πολιτιστικών συλλόγων, αθλητικών σωματείων και εθελοντικών ομάδων. Με πρωτότυπες δράσεις που αφήνουν στίγμα στη κοινωνία και δεν βασίζονται σε χρηματοδοτήσεις μέσω επιδοτήσεων. Τοπικές κοινότητες όπου όλα ξεκινάνε με το μεράκι και φιλότιμο 1-2 «τρελών», κάνουν θαύματα και συμπαρασύρουν όλη την κοινότητα να είναι πιο ενεργή στα ζητήματα της περιοχής τους.
Ίσως να έγινε βίωμα ότι τίποτα δεν μας χαρίζεται. Θέλω να πιστεύω ότι ξεφύγαμε από τη θεωρία, τα συνθήματα, τους απολογισμούς, τους αφορισμούς και αποφασίσαμε να διορθώσουμε τα πράγματα.

Δεν υπάρχει καλύτερη χρονική συγκυρία να βγούμε μπροστά. Ο καθένας εκεί που πιστεύει ότι μπορεί να προσφέρει καλύτερα. Να τολμήσουμε, να κάνουμε και λάθη αλλά κυρίως να προσπαθήσουμε. Η Νέα Δημοκρατία και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, έχοντας αναγνωρίσει τα λάθη του παρελθόντος, το δήλωσε ξεκάθαρα. Στην ερώτηση με ποιά πρόσωπα θα κυβερνήσει είπε: «Θέλω να κυβερνήσω με τη γενιά μου και με μικρότερους από εμένα. Πρόσωπα με μεγάλη φθορά εξουσίας δεν θα δείτε.»

Στις μέρες μας η κρίση πέρα από τη ζημιά που προξένησε, δημιούργησε και ευκαιρίες. Ας βγούμε μπροστά να τις εκμεταλλευτούμε. Είναι ευθύνη μας.

* Ο Χρήστος Δερμεντζόπουλος είναι δικηγόρος και τομεάρχης Εθνικής Άμυνας ΟΝΝΕΔ