Διαχειρίζεται ίσως το δυσκολότερο θέµα της κυβέρνησης, που έχει αντίκτυπο τόσο στην κοινωνική συνοχή και την οικονοµία όσο και στις διεθνείς σχέσεις της χώρας. Ο λόγος για τον Νότη Μηταράκη, ο οποίος ως υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου καλείται καθηµερινά να λύνει σηµαντικά προβλήµατα και να δροµολογεί την υλοποίηση του κυβερνητικού σχεδιασµού, προκειµένου να αντιµετωπίσει η Ελλάδα µε επιτυχία το καυτό πρόβληµα του µεταναστευτικού και οι τοπικές κοινωνίες που σηκώνουν µεγάλο βάρος να ανακουφιστούν. Τον συναντήσαµε σε ένα διάλειµµα από τα καθήκοντά του στο υπουργείο και τον ρωτήσαµε για τις νέες δοµές προσφύγων στα νησιά και για τις αντιδράσεις από τις τοπικές κοινωνίες, ενώ µας µίλησε επίσης για την οικογένειά του, την κόρη του, τη συγγραφέα σύζυγό του και µας αποκάλυψε τι είναι αυτό που τον χαλαρώνει.
Τι θα γίνει τελικά µε τις νέες δοµές στα νησιά;
Ο πρόσφατος εµπρησµός του ΚΥΤ Μόριας κατέδειξε την ανάγκη για άµεση δηµιουργία κλειστών, ελεγχόµενων δοµών. ∆οµών που θα παρέχουν, αφενός, ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης και επαρκή χώρο στους αιτούντες άσυλο και, αφετέρου, προδιαγραφές ασφαλείας προς όφελος και των διαµενόντων και των τοπικών κοινωνιών. Εχουν ήδη ολοκληρωθεί, µε απόλυτη διαφάνεια, οι διαγωνιστικές διαδικασίες για την επιλογή αναδόχου του έργου κατασκευής των δοµών σε Σάµο, Κω και Λέρο. Στη Λέσβο υπάρχουν πλέον προτάσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να βρεθεί νέα τοποθεσία, ώστε να κλείσει το συντοµότερο η προσωρινή δοµή στο Μαυροβούνι. Παράλληλα, η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος στη Χίο για εκµίσθωση γης έχει δηµοσιευθεί και βρίσκεται εν εξελίξει η σχετική διαδικασία.
Πώς θα είναι αυτές οι δοµές;
Οι νέες δοµές θα έχουν χώρους φιλοξενίας αιτούντων άσυλο και ειδικούς χώρους για οικογένειες και ασυνόδευτα ανήλικα. Επίσης, κοινόχρηστους χώρους και γραφεία διοίκησης. Παράλληλα, θα έχουν αυξηµένα µέτρα ασφαλείας, όπως διπλή περίφραξη, τύπου ΝΑΤΟ, δρόµο ανάµεσα, για να κυκλοφορεί όχηµα ασφαλείας, συστήµατα εισόδου-εξόδου µε χρήση κάρτας µε τα βιοµετρικά στοιχεία των αιτούντων άσυλο, έλεγχο ασφαλείας στην είσοδο, καθώς και συστήµατα εποπτείας και πυρασφάλειας. Οι νέες δοµές θα έχουν και κλειστούς χώρους για όσους πρέπει να απελαθούν, για νέες αφίξεις και για παραβατικούς στους οποίους έχει επιβληθεί το µέτρο της διοικητικής κράτησης.
Η γυναίκα μου, όντως, έχει έμφυτο ταλέντο στη συγγραφή παραμυθιών για παιδιά. Παράλληλα, συνεχίζει την αυτόφωτη πορεία της στον ακαδημαϊκό χώρο
Ανησυχείτε νέες αντιδράσεις από τις τοπικές κοινωνίες;
Είµαστε πλέον σε µια νέα φάση στο Μεταναστευτικό, όπου φαίνονται πια ουσιαστικές διαφορές σε σχέση µε την προηγούμενη τετραετία. Βέβαια, αντιλαμβάνομαι καλύτερα από τον καθένα ότι οι τοπικές κοινωνίες εμφανίζουν σημάδια έντονης κόπωσης. Ιδιαίτερα τα νησιά έχουν σηκώσει δυσανάλογα βάρη για λογαριασμό ολόκληρης της Ευρώπης και παραδίδουν παγκοσμίως μαθήματα ανθρωπισμού. Είναι, επίσης, σαφές ότι η σχέση τους με την προηγούμενη κυβέρνηση και, κατά συνέπεια, με το κράτος μας κλονίστηκε, με τη διάχυτη δυσπιστία να είναι το κύριο χαρακτηριστικό. Αυτήν τη σχέση σήμερα επουλώνουμε με σταθερά βήματα και μετρήσιμα αποτελέσματα. Στο τρίμηνο του καλοκαιριού καταγράφηκε μείωση κατά 90% των ροών. Ειδικά στα πέντε νησιά μας το τελευταίο εξάμηνο έφτασαν 1.150 μετανάστες, σε αντίθεση με 30.000 πέρυσι. Παράλληλα, μεταφέρθηκαν στην ηπειρωτική Ελλάδα από τα νησιά μας περίπου 28.229 μετανάστες, με τους διαμένοντες στα ΚΥΤ να μειώνονται κατά 50%. Πλέον, η σταδιακή αποσυμφόρηση των νησιών είναι ορατή πραγματικότητα και οι εγγυήσεις για μη μόνιμη παραμονή μεταναστών στα νησιά γίνονται πράξη. Ανακτούμε με τον έλεγχο στο Μεταναστευτικό και τη φερεγγυότητά μας απέναντι στους κατοίκους των νησιών μας.
Το γεγονός ότι εκλέγεστε σε νησί του Ανατολικού Αιγαίου βοηθά ή δημιουργεί επιπρόσθετο προβληματισμό όσον αφορά την άσκηση των καθηκόντων σας;
Η καταγωγή μου από τη Χίο, όπου και εκλέγομαι τα τελευταία χρόνια, αποτέλεσε έναν παράγοντα αμεσότερης επαφής με το μεταναστευτικό ζήτημα και ταχύτερης συνειδητοποίησης του τι πρέπει να γίνει. Δεν καθορίζει τις αποφάσεις μου και δεν λειτουργεί αποθαρρυντικά για κάποιες παρεμβάσεις μου ως υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου. Αλλωστε, κάτι τέτοιο θα ήταν πλήρως αναντίστοιχο με τη φυσική αποστολή που έχει ένας υπουργός. Να προασπίζει, δηλαδή, τα συμφέροντα του ελληνικού λαού χωρίς δεύτερες σκέψεις εκλογικής αναπαραγωγής και προσωπικές στρατηγικές. Αυτονόητα, βέβαια, νιώθω βαριά ευθύνη για τα νησιά μας, για την ασφάλειά τους.
Πλέον, η σταδιακή αποσυμφόρηση των νησιών είναι ορατή πραγματικότητα και οι εγγυήσεις για μη μόνιμη παραμονή μεταναστών στα νησιά γίνονται πράξη
Πώς αντιμετωπίζουν οι νησιώτες αυτή την περίοδο της ελληνοτουρκικής έντασης;
Με υψηλό ηθικό και εθνική υπερηφάνεια. Άλλωστε, η τουρκική προκλητικότητα προσκρούει συστηματικά στο εθνικό φρόνημα των νησιών μας, όπως και στην αποφασιστικότητα και την ετοιμότητα των Ενόπλων Δυνάμεων. Σε αυτό, όμως, συνετέλεσε αποφασιστικά η απάντηση που έδωσε η χώρα μας κατά την πρόσφατη κρίση του Μαρτίου στον Εβρο, όπου η Τουρκία επέλεξε να εργαλειοποιήσει το Μεταναστευτικό. Παραμένουμε στην πρώτη γραμμή, όπου και για όσο χρειάζεται.
Έχουμε μάθει ότι δέχεστε πιέσεις από διαφόρους αυτοδιοικητικούς, προκειμένου να μη μεταφερθούν μετανάστες στην πόλη τους. Πώς το διαχειρίζεστε; Εχετε ζήσει κάποιο ακραίο περιστατικό;
Προτεραιότητα του υπουργείου μας παραμένει η καλή συνεννόηση και η αγαστή συνεργασία με τις τοπικές Αρχές, όπου αυτό καθίσταται δυνατό. Είμαστε στην ίδια πλευρά και προσπαθούμε μαζί να αντιμετωπίσουμε ένα μείζον ζήτημα. Δεν είμαστε απέναντι. Πρέπει, όμως, όλοι να καταλάβουν ότι ένα τόσο σύνθετο ζήτημα όσο το Μεταναστευτικό δεν λύνεται χωρίς εκατέρωθεν συμβιβασμούς. Υπήρξαν, όμως, και στιγμές απόλυτης παράνοιας με διάφορους εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Περιπτώσεις που η υποκρισία και η διγλωσσία υπονόμευσαν τη διεξαγωγή εποικοδομητικού διαλόγου, αλλά και την προσπάθεια για εξεύρεση κοινών λύσεων. Και δεν σας κρύβω ότι πολλές φορές ο δρόμος της λογικής δεν είναι το ίδιο ορατός για όλους. Γιατί, την ώρα που στο Μεταναστευτικςό προχωράμε σε σκληρές διαπραγματεύσεις για την κατοχύρωση ενός κοινού μηχανισμού αλληλεγγύης, δεν είναι δυνατόν οι τοπικές κοινωνίες να μη διαθέτουν αντανακλαστικά εθνικής αλληλεγγύης.
Η οικογένειά σας ανησυχεί; Έχετε ζήσει στιγμές έντασης τους τελευταίους μήνες στα νησιά; Τι σας λέει η κόρη σας και τι της λέτε; Έχετε σκεφτεί να τα παρατήσετε;
Είναι αλήθεια πως έχω βιώσει στιγμές έντονων διαπληκτισμών, αλλά και βιαιοπραγιών στα νησιά. Ωστόσο, αυτό δεν πτόησε ούτε εμένα προσωπικά ούτε και την ομάδα να συνεχίσουμε το έργο μας στο Μεταναστευτικό. Καταλαβαίνω την ανάγκη κάποιων, για λόγους δημοφιλίας ή και πολιτικών βλέψεων, να στραφούν κατά της Πολιτείας, ωστόσο πρέπει να ξέρουν ότι, με αυτόν τον τρόπο, προσέφεραν κακή υπηρεσία στη χώρα τους. Η οικογένειά μου ανησυχεί πάντοτε, όπως είναι λογικό. Αυτό, όμως, δεν έχει να κάνει με το Μεταναστευτικό. Σε οποιοδήποτε ταξίδι και να πάω, η κόρη μου πάντοτε με αγκαλιάζει και μου λέει: «Μπαμπά, καλό ταξίδι! Να προσέχεις, σε παρακαλώ». Η αγάπη που λαμβάνω από την οικογένειά μου είναι το μεγαλύτερο κίνητρο για να συνεχίζω καθημερινά.
Οι νέες δομές θα έχουν χώρους φιλοξενίας αιτούντων άσυλο και ειδικούς χώρους για οικογένειες και ασυνόδευτα ανήλικα. Επίσης, κοινόχρηστους χώρους και γραφεία διοίκησης
Η σύζυγός σας, Μαρία Δουρίδα, γράφει καταπληκτικά παραμύθια. Τη στηρίζετε στο έργο της; Της έχετε προτείνει κάποιο θέμα;
Θα συμφωνήσω μαζί σας. Η γυναίκα μου, όντως, έχει έμφυτο ταλέντο στη συγγραφή παραμυθιών για παιδιά. Παράλληλα, συνεχίζει την αυτόφωτη πορεία της στον ακαδημαϊκό χώρο, διδάσκοντας ως καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο... Και γνωρίζει, προφανώς, πάντα πως θα είμαι το στήριγμά της σε κάθε επιλογή που κάνει. Κοιτάξτε, δεν έχω τόσο συναρπαστική φαντασία, αλλά μικροπινελιές σε κάποιους ήρωες παραδέχομαι (εγώ, η γυναίκα μου όχι) πως έχω προσθέσει.
Από πού αντλείτε δύναμη;
Από τη γυναίκα μου. Είναι το στήριγμά μου και με συμβουλεύει σε κάθε σημαντικό βήμα της ζωής μου. Παράλληλα, είναι ένας από τους πιο δυναμικούς ανθρώπους που έχω την τύχη να γνωρίζω.
Τι σας χαλαρώνει αυτή την περίοδο; Καταλαβαίνω ότι δεν έχετε προσωπικό χρόνο...
Ένα καλό δείπνο, ένα ωραίο ποτήρι κρασί ή ουίσκι και η καλή παρέα. Φυσικά, με θέματα συζήτησης που δεν περιστρέφονται μόνο γύρω από το Μεταναστευτικό. (γέλια)
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» στις 3/10
