Oι επικριτές του τον αποκαλούν νεο-τσάρο, γιατί αρέσκεται στη χλιδή δίχως όρια και, για να αναθερμαίνει τις φήμες, αφήνει κατά καιρούς να διαρρεύσουν σπαρταριστές λεπτομέρειες για τις θωρακισμένες λιμουζίνες του ή το υπερπολυτελές προσωπικό του τρένο, που τον μεταφέρει μακριά από τα αδιάκριτα βλέμματα στα μυστικά παλάτια του, εκεί όπου ζει την κρυφή, αυτάρεσκη ζωή του.

Η αλήθεια είναι πως ο Βλαντίμιρ Πούτιν είναι πιο πολυσύνθετος απ’ ό,τι επιμένουν να τον παρουσιάζουν οι εχθροί του. Ταγμένος στην πολιτική, σε μια εποχή που οι πολιτικοί υποκλίνονται στους τεχνοκράτες, έχει το βλέμμα του στραμμένο διαρκώς σε μια γεωστρατηγική θεωρία που θυμίζει ηγέτες του περασμένου αιώνα…

Και έχει καταφέρει να γίνει τόσο μισητός απανταχού της Γης, που θα τον ζήλευαν ακόμη και οι -εκτελεσθέντες κατά τη Ρωσική Επανάσταση- τελευταίοι απόγονοι της δυναστείας των Ρομανόφ!

Αυτή η αντίφαση γύρω από το πρόσωπό του, που διχάζει τον ρωσικό λαό, κυριαρχεί στο οδοιπορικό του Ρότζερ Κόεν στη σημερινή Ρωσία, που φιλοξένησαν πριν από λίγες μέρες οι «New York Times». Μια αντίφαση που βυθίζει τη Ρωσία και τον κόσμο σε απόγνωση και πυροδοτεί έναν πόλεμο δίχως τέλος, έναν πόλεμο που θυμίζει κι αυτός τον περασμένο αιώνα… 

Η «διεφθαρμένη Δύση»

Ήταν η εποχή που ο Χίτλερ και ο Στάλιν υπνώτιζαν τα πλήθη, συγκροτούσαν μιλιταριστικές ομάδες νέων, που κοιμόντουσαν και ξυπνούσαν υπό τον ήχο εμβατηρίων και ονειρεύονταν να γεμίσει ο κόσμος όλος από άσβεστες εστίες πολέμου. Πόλεμοι διεξάγονταν στο όνομα ιδεολογικών συγκρούσεων (της Γερμανίας με την Ευρώπη, της ΕΣΣΔ με τη Γερμανία και, τώρα, της Ρωσίας με τη «διεφθαρμένη» Δύση), συνυφασμένοι με τον προσωπικό παραλογισμό τους… 

Από τη λίμνη Βαϊκάλη της Νότιας Σιβηρίας, εκεί όπου πλαστικά λουλούδια στολίζουν τους τάφους των Ρώσων στρατιωτών που χάθηκαν στο ουκρανικό μέτωπο, μέχρι το Μπελγκορόντ, στα δυτικά σύνορα της Ρωσίας με την Ουκρανία, ο ταξιδευτής δημοσιογράφος των «ΝΥΤ» ανιχνεύει σκέψεις και διαθέσεις, το λαϊκό αίσθημα των Ρώσων για έναν πόλεμο που όχι μόνο δεν τελειώνει, αλλά συνεχίζεται επί ενάμιση χρόνο και, τώρα, εξαπλώνεται και αλλού.

Τελευταίος αλλά όχι έσχατος σταθμός του συγκεκαλυμμένου ρωσικού επεκτατισμού, η Αφρική. Πρώτα στο Σουδάν, το οποίο σπαράσσεται από εμφύλιο πόλεμο και οδηγείται στα όρια του αφανισμού.

Και τώρα στον Νίγηρα, όπου οι πραξικοπηματίες ανέτρεψαν το δημοκρατικό πολίτευμα και τώρα ζητούν, κατά σατανική συγκυρία, τη συνδρομή της διαβόητης Wagner. Της μισθοφορικής οργάνωσης που ιδρύθηκε από τον επιστήθιο φίλο και μετέπειτα ορκισμένο εχθρό του Ρώσου προέδρου, τον Γεβγκένι Πριγκόζιν, και «μεγαλούργησε» στο μέτωπο της Ουκρανίας, αλλά δραστηριοποιείται πλέον στην Αφρική και εμφανίζεται ως από μηχανής θεός στα μέτωπα πολεμικών συρράξεων που μυρίζουν από μακριά… Βλαντίμιρ Πούτιν!

«Πέρασα έναν μήνα στη Ρωσία», γράφει στο οδοιπορικό του ο Ρότζερ Κόεν, «μια χώρα τόσο μεγάλη όσο οι ΗΠΑ και ο Καναδάς μαζί, αναζητώντας στοιχεία που θα μπορούσαν να εξηγήσουν την εθνικιστική βουτιά σε έναν απρόκλητο πόλεμο και την ατμόσφαιρα που επικρατεί έπειτα από μια σύρραξη δεκαεφτά μηνών, η οποία ξεκίνησε σαν αστραπή αλλά μεταμορφώθηκε σε ατέρμονο εφιάλτη».

Ηomo Sovieticus

«Στον δρόμο μου συνάντησα τον φόβο και μαζί τη λαχτάρα των πολεμόχαρων, την πεισματική υπομονή τους να δουν το τέλος ενός ατελείωτου πολέμου. Ανακάλυψα πως ο Homo Sovieticus αντί να πεθάνει, επέζησε αλλάζοντας μορφή, κουβαλώντας το στερεότυπο της δουλοπρέπειας.

Κι έτσι, με τη βοήθεια της ακάματης προπαγάνδας από την κρατική τηλεόραση, η παλαιά συνταγή του Πούτιν -χρήμα, μυθοπλασία και απειλή δολοφονίας- κατάφερε να κρατηθεί στον αφρό…».

Ο «πουτινισμός» -όπως συνοψίζει ο δημοσιογράφος των «New York Times»- είναι ένα μεταμοντέρνο συμπίλημα από αντιφάσεις: συνδυάζει την ξεθωριασμένη νοσταλγία για το σοβιετικό καθεστώς με τον καπιταλισμό της μαφίας…

Αν υπάρχει κάτι που γεννά ελπίδα στη Ρωσία του 21ου αιώνα είναι το τεράστιο χάσμα που χωρίζει τους μεσήλικες, θιασώτες του «πουτινισμού», από τους νέους που ζητούν το τέλος του πολέμου, το τέλος μιας ζωής υπό την απειλή επιστράτευσης - οι φωνές απείθειας σε ένα απολυταρχικό καθεστώς που ευνοεί τους ολιγάρχες και στέλνει τους φτωχούς στα χαρακώματα... 

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή