Ο Σπύρος Μεταξάς, ένας παλαιάς κοπής Αθηναίος με αρχοντικούς τρόπους και σπάνια γενναιοδωρία, έφυγε από τη ζωή στις 27 Απριλίου 2025 σε ηλικία 90 ετών. Όπως γράφει η εφημερίδα «Καθημερινή», ως μέλος της τρίτης και τελευταίας γενιάς της οικογένειας Μεταξά, μαζί με τον αδελφό του Ηλία, διαχειρίστηκε το ομώνυμο διάσημο κονιάκ, που έγινε το πιο αναγνωρίσιμο ελληνικό ποτό παγκοσμίως. Η προσφορά του Σπύρου Μεταξά ξεπέρασε τα όρια της επιχειρηματικής δράσης, αφήνοντας το αποτύπωμά του στην κοινωνία και τον αθλητισμό.

Η καταγωγή και τα πρώτα χρόνια του Σπύρου Μεταξά

Ο Σπύρος Μεταξάς γεννήθηκε το 1935 σε μια πολυκατοικία απέναντι από το Ζάππειο στην Αθήνα. Ως πρωτότοκος, έλαβε το όνομα του διάσημου παππού του, ο οποίος καταγόταν από τα Ψαρά, γεννήθηκε στη Χαλκίδα και εγκαταστάθηκε στον Πειραιά όταν η περιοχή αναπτυσσόταν ως το εμπορικό και βιοτεχνικό κέντρο της Αττικής. Ο Σπύρος Μεταξάς ο πρεσβύτερος ήταν εκείνος που εφηύρε το μοναδικό μείγμα από οινικό οινόπνευμα, Μοσχάτο Σάμου και βότανα που καθιέρωσε το κονιάκ Μεταξά στην παγκόσμια αγορά. Ο νεότερος Σπύρος Μεταξάς και ο αδελφός του Ηλίας αποφοίτησαν από το Κολλέγιο Αθηνών. Ο Σπύρος συνέχισε τις σπουδές του στις ΗΠΑ, στη διοίκηση επιχειρήσεων στο Ντιτρόιτ, ενώ ο Ηλίας σπούδασε οινολογία στην Ντιζόν της Γαλλίας. Οι δύο αδελφοί είχαν αντιθετικούς αλλά συμπληρωματικούς χαρακτήρες: ο Σπύρος Μεταξάς ανέλαβε την εμπορική δραστηριότητα της επιχείρησης, ενώ ο Ηλίας επικεντρώθηκε στην παραγωγή.

Η ανάληψη της οικογενειακής επιχείρησης από τον Σπύρο Μεταξά

Όταν ο Σπύρος Μεταξάς και ο αδελφός του ανέλαβαν την επιχείρηση το 1955, αυτή λειτουργούσε ακόμη ως βιοτεχνία. Όπως είχε αναφέρει ο Ηλίας Μεταξάς σε συνέντευξή του στην «Κ»: «Όταν φτάσαμε να πάρουμε εμείς στα χέρια μας τα ηνία τη δεκαετία του 1950, η επιχείρηση είχε αντέξει τη Μικρασιατική Καταστροφή, δύο πολέμους, ποτοαπαγόρευση στην Αμερική και συνεχόμενες οικονομικές κρίσεις στη χώρα μας. Σκεφτείτε ότι όταν ξεκίνησε να παράγεται το Metaxa, τα σύνορά μας μόλις είχαν συμπεριλάβει τη Θεσσαλία και την Άρτα». Η εταιρεία που παρέλαβαν οι αδελφοί Μεταξά είχε 40 εργάτες που δούλευαν χειρωνακτικά σε εγκαταστάσεις με τούβλινους τοίχους και δάπεδα από άμμο. Ο Σπύρος Μεταξάς, με το επιχειρηματικό του πνεύμα, ξεκίνησε να ταξιδεύει σε Ανατολή και Δύση για την προώθηση του προϊόντος, ενώ παράλληλα εκσυγχρόνισαν τις εγκαταστάσεις της επιχείρησης.

Ο εκσυγχρονισμός και η διεθνής επέκταση υπό την ηγεσία του Σπύρου Μεταξά

Καθώς οι δουλειές αναπτύσσονταν, οι αδελφοί Μεταξά αποφάσισαν να δημιουργήσουν μια νέα, σύγχρονη μονάδα παραγωγής. Το 1967 ξεκίνησε η κατασκευή του νέου εργοστασίου στην Κηφισιά, στο 13ο χλμ. της εθνικής οδού Αθηνών – Λαμίας, με υπερσύγχρονο εξοπλισμό για την εποχή. Ο Σπύρος Μεταξάς και ο αδελφός του έδωσαν μεγάλο αγώνα τόσο στην εσωτερική αγορά όσο και στο εξωτερικό για να κατοχυρώσουν και να αναδείξουν τη διαχρονική αξία του ελληνικού αυτού μπράντι. Η στρατηγική τους απέδωσε καρπούς, καθιστώντας το κονιάκ Μεταξά ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα ελληνικά προϊόντα παγκοσμίως. Το 1989, η οικογένεια πώλησε την επιχείρηση στον διεθνή όμιλο Diageo.

Η κοινωνική προσφορά και η κληρονομιά του Σπύρου Μεταξά

Πέρα από την επιχειρηματική του δραστηριότητα, ο Σπύρος Μεταξάς άφησε σημαντική κληρονομιά στην ελληνική κοινωνία. Η οικογένειά του συνέβαλε στην ίδρυση του Νοσοκομείου Μεταξά στον Πειραιά, το οποίο ανεγέρθηκε και λειτούργησε χάρη σε δωρεές του θείου του, Άγγελου Μεταξά. Επιπλέον, ο Σπύρος Μεταξάς διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην προσπάθεια της Ελλάδας να διεκδικήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1996, καθώς υπήρξε πρόεδρος της Επιτροπής Διεκδίκησης. Παρότι η Αθήνα δεν κέρδισε εκείνους τους αγώνες, η προσπάθεια αυτή έθεσε τις βάσεις για τη μετέπειτα επιτυχή διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Ο Σπύρος Μεταξάς παντρεύτηκε δύο φορές και απέκτησε τέσσερα παιδιά: μία κόρη και τρεις γιους. Σύμφωνα με την επιθυμία του, η σορός του αποτεφρώθηκε στην Ελβετία και τάφηκε στον οικογενειακό τάφο στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών, δίπλα στη μητέρα του.