Τη διαφυγή του µέσω Ελλάδας φαίνεται ότι σχεδίαζαν το καλοκαίρι του 2011 ο Μουαµάρ Καντάφι και οικεία σε αυτόν πρόσωπα, όταν εκδόθηκε εις βάρος τους διεθνές ένταλµα σύλληψης από το ∆ιεθνές ∆ικαστήριο της Χάγης για εγκλήµατα κατά της ανθρωπότητας.

Η πρόσφατη αναφορά του Κέρτις Γουέλντον, βετεράνου γερουσιαστή των ΗΠΑ, ότι ενεχείρισε επιστολή του Λίβυου ηγέτη στον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπαράκ Οµπάµα, την περίοδο πριν από τη δολοφονία του, όπου ζητούσε να του επιτρέψουν να εγκαταλείψει τη χώρα για να µη διαρραγεί περαιτέρω η συνοχή της, επαναφέρει το σκοτεινό παρασκήνιο µεταξύ Ιουλίου - Οκτωβρίου 2011 όταν παρακολουθούνταν Ελληνας επιχειρηµατίας ως ύποπτος διακίνησης χρηµατικού ποσού 600 εκατ. δολαρίων, σε µετρητά και χρυσό. Μέρος του πλούτου αυτού, που φυλασσόταν σε διαµερίσµατα στο Παλαιό Φάληρο, στη Βούλα και σε παλαιό τουριστικό θέρετρο της Στερεάς Ελλάδας, το οποίο είχε παραχωρήσει στον Καντάφι το καθεστώς των χουντικών τη δεκαετία του ’70, θα χρησιµοποιούνταν για την ασφαλή µετάβασή του, πιθανόν στην Ανατολική Ευρώπη ή στην Τουρκία. Ωστόσο, όπως είχε συµβεί και µε τον Αµπντουλάχ Οτσαλάν τον Φεβρουάριο του 1999, η ελληνική πλευρά επέλεξε να µεταβάλει αιφνιδίως στάση, µε συνέπεια να εγκλωβιστεί στα βόρεια παράλια της Λιβύης κοντά στη Σύρτη και να µην καταφέρει να κινηθεί προς τη νότια Πελοπόννησο, όπως είχε προγραµµατίσει. Ενα χρόνο αργότερα, τον Σεπτέµβριο του 2012, Ελληνας κατασκευαστής, µε πολυετή δραστηριότητα στην Τρίπολη και τη Βεγγάζη, τέθηκε στο στόχαστρο διεθνούς εγκληµατικής οργάνωσης Τσετσένων, οι οποίοι του ζητούσαν για λογαριασµό της τότε µεταβατικής λιβυκής αρχής χρήµατα και οικόπεδα της οικογένειας Καντάφι στην Ελλάδα. Το θέµα απασχόλησε κάποια στιγµή και τη Βουλή. O ίδιος δήλωνε άγνοια, ενώ ο Ακης Τσοχατζόπουλος, ο µοναδικός συνεργάτης του Ανδρέα Παπανδρέου που κρατούσε ανοιχτό τον δίαυλο επικοινωνίας µε τον Λίβυο έως το τέλος, κατονόµαζε πολιτικά πρόσωπα του ΠΑΣΟΚ ως υπαίτιους για τη µαταίωση των σχεδίων.

kantafi_2
kantafi


Καντάφι: Οι μεγάλες ποσότητες μετρητών και χρυσού

Με τον καιρό η υπόθεση ξεχάστηκε, εξάλλου δεν ήταν πολλοί εκείνοι οι απόστρατοι που ήθελαν να θυµούνται τον Καντάφι ή τον επίσης παλαιό συµφοιτητή τους στις στρατιωτικές σχολές, Χαλίφα Χαφτάρ. Τον Ιανουάριο του 2020 ο Χαφτάρ ήρθε στην Αθήνα, εν µέσω πολύ σοβαρών εξελίξεων στη δοκιµαζόµενη περιοχή του, ζητώντας από την ελληνική πλευρά τον έλεγχο του FIR Αθηνών, ώστε να µη διεξάγονται πολιτικές πτήσεις από Τουρκία προς Λιβύη, και δη προς την Τρίπολη, προκειµένου να σταµατήσει η ενίσχυση των δυνάµεων του Φαγέζ αλ Σαράζ. Η ελληνική πλευρά απάντησε ότι κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό, καθώς η παρακώλυση ή η παρενόχληση της εναέριας κυκλοφορίας δεν συµβαδίζει µε τις συµβατικές υποχρεώσεις που έχει ένα κράτος στον εναέριο χώρο του. Οι σχέσεις διαταράχθηκαν και τα... κακώς κείµενα του παρελθόντος επανήλθαν σταδιακά στο φως, ωστόσο επισκιάστηκαν ξανά από ένα χειρότερο γεγονός, τη σύναψη του «τουρκολιβυκού µνηµονίου» (2023). Λέγεται δε πως ο Χαφτάρ πέρασε για τα καλά στην αντίπερα όχθη, συσφίγγοντας περαιτέρω τις σχέσεις µε τον Ερντογάν µέσω του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν.

Για να αντιληφθεί κάποιος την έκταση του ενδιαφέροντος και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού για τον Καντάφι και τα όσα σχετίζονται µε τα µυθώδη περιουσιακά του στοιχεία, αρκεί να ειπωθεί πως τον Φεβρουάριο του 2011 τα Ηνωµένα Εθνη πάγωσαν µέρος των λογαριασµών του άνω των 100 εκατ. δολαρίων. Η γερµανική εφηµερίδα «Taz» σε µεγάλη έρευνά της αποκάλυψε ότι δύο Γερµανοί, από τη Βαυαρία και τη Βάδη-Βιρτεµβέργη, διεξάγουν εδώ και χρόνια συστηµατική έρευνα που οδηγεί «στη Σουηδία, την Ελλάδα, την Ουκρανία και τη Νότια Αφρική».

Την άνοιξη του 2019, στη Νότια Αφρική ξεκίνησε ξαφνικά µια συζήτηση για πολλά χρήµατα, χρυσό και διαµάντια από τον θησαυρό του. Περιουσιακά στοιχεία της Λιβύης εντοπίστηκαν σε τέσσερις τράπεζες και δύο αποθήκες στη Νότια Αφρική. Πολύτιµα αντικείµενα βρέθηκαν επίσης σε κρύπτες στο αεροδρόµιο «Ο.Ρ. Τάµπο», στο Γιοχάνεσµπουργκ. Πρόκειται για µετρητά, πολύτιµα µέταλλα και πολύτιµους λίθους, αξίας δεκάδων δισεκατοµµυρίων δολαρίων. Το πώς έγινε η µεταφορά αναφέρεται σε επιστολή του γενικού εισαγγελέα της Νότιας Αφρικής, που έλαβε η γερµανική εφηµερίδα:

Η επιχείρηση ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2009. Μεγάλες ποσότητες µετρητών και χρυσού µεταφέρθηκαν στη Ζιµπάµπουε µε Boeing 747. Στις 18 Ιανουαρίου 2009, ο Καντάφι ταξίδεψε προσωπικά εκεί για να συντονίσει την επιχείρηση. Εκεί συνάντησε τον έµπιστό του, Τζέικοµπ Ζούµα, ο οποίος λίγους µήνες µετά εξελέγη πρόεδρος της Νότιας Αφρικής. Από τη Χαράρε η µεταφορά συνεχίστηκε µε µεταγωγικά αεροπλάνα, βαµµένα λευκά, χωρίς σαφή αναγνώριση: 69 πτήσεις συνολικά.

Η «Taz» επέδειξε έγγραφα από τη Standard Bank της Νότιας Αφρικής, µε ηµεροµηνία Μαΐου 2013. Τα έγγραφα ανέφεραν ότι µεταφέρθηκαν συνολικά περιουσιακά στοιχεία της Λιβύης αξίας 206 δισεκατοµµυρίων δολαρίων. Πρόκειται για εκατοντάδες τόνους χρυσού και διαµάντια,τουλάχιστον έξι εκατοµµυρίων καρατίων. Η εκτίµηση της Standard Bank είναι ότι ο θησαυρός του Καντάφι που κατέληξε στη Νότια Αφρική αποτιµάται σε... 1,38 τρισεκατοµµύριο δολάρια. Κάπου 30 εκατοµµύρια δολάρια σε µετρητά, υπολόγιζαν οι «Sunday Times» του Γιοχάνεσµπουργκ, αποθηκεύτηκαν µόνο στην κατοικία του πρώην προέδρου της Νότιας Αφρικής, Τζέικοµπ Ζούµα, στην πόλη Ενκάντλα.

*Δημοσιεύτηκε στην Κυριάτικη Απογευματινή