Τα κονκλάβια για την εκλογή Πάπα αποτελούν μια από τις πιο μυστηριώδεις και συναρπαστικές διαδικασίες στην ιστορία της Καθολικής Εκκλησίας. Τα σύγχρονα κονκλάβια περιβάλλονται από αυστηρή μυστικότητα: οι καρδινάλιοι εκλέκτορες, οι μάγειρες, οι οδηγοί, οι γιατροί και όλοι οι παρευρισκόμενοι ορκίζονται να τηρήσουν απόλυτη εχεμύθεια για όσα συμβαίνουν κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων.

Πριν από την έναρξη του κονκλάβιου, η Καπέλα Σιξτίνα ελέγχθηκε διεξοδικά για ηλεκτρονικούς κοριούς, εγκαταστάθηκαν συσκευές παρεμβολής σημάτων και τοποθετήθηκαν ειδικά καλύμματα στα παράθυρα για να εμποδίσουν τους σαρωτές λέιζερ να καταγράψουν οποιαδήποτε συνομιλία. Ωστόσο, δεν ήταν πάντα έτσι. Στο παρελθόν, επιστολές, ημερολόγια και άλλα γραπτά των καρδιναλίων και των συνοδών τους αποκάλυπταν λεπτομέρειες για το τι συνέβαινε στις συνεδριάσεις που συγκαλούνταν για την εκλογή νέου Πάπα.

*Διαβάστε: Όταν η εκλογή Πάπα έγινε υπόθεση ετών... Τα πιο μακροχρόνια κονκλάβια

Τα πιο περίεργα κονκλάβια

Με τη βοήθεια των ιστορικών Vanessa Corcoran του Πανεπιστημίου Georgetown και Miles Pattenden του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, εξετάζουμε μερικά από τα πιο εντυπωσιακά (ή και... περίεργα) κονκλάβια που έχουν καταγραφεί στην ιστορία.

236 μ.Χ.: Το περιστέρι που επέλεξε Πάπα

Το 236 μ.Χ. συνέβη ένα από τα πιο θαυμαστά περιστατικά στην ιστορία των κονκλαβίων για την ανάδειξη πάπα. Ένα περιστέρι προσγειώθηκε στο κεφάλι ενός ιερέα ονόματι Φαμπιάν, γεγονός που οι καρδινάλιοι ερμήνευσαν ως επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος. Αυτό το θεϊκό σημάδι οδήγησε στην ομόφωνη εκλογή του Φαμπιάν ως Πάπα, καταδεικνύοντας πώς τα πνευματικά σημεία επηρέαζαν τις παπικές εκλογές στα πρώτα χρόνια της Εκκλησίας.

1241: Το κονκλάβιο που απειλήθηκε με εκταφή νεκρού Πάπα

Το 1241, οι καρδινάλιοι κλειδώθηκαν στο παλάτι Septizodium της Ρώμης υπό αποπνικτική ζέστη και ανθυγιεινές συνθήκες. Ένας καρδινάλιος πέθανε και αρκετοί αρρώστησαν σοβαρά, ενώ οι αντίπαλες φατρίες αδυνατούσαν να συμφωνήσουν για τον επόμενο Πάπα. Οι Ρωμαίοι, απογοητευμένοι από τις καθυστερήσεις, έφτασαν στο σημείο να απειλήσουν με εκταφή του σώματος του πρόσφατα αποθανόντος Γρηγορίου Θ'. Υπό αυτή την πίεση, οι καρδινάλιοι επέλεξαν τελικά τον ηλικιωμένο και εξασθενημένο Σελεστίνο Δ', ο οποίος πέθανε μόλις 17 ημέρες αργότερα, πριν καν ενθρονιστεί επίσημα.

1268-1271: Το μακρύτερο κονκλάβιο στην ιστορία της Καθολικής Εκκλησίας που γέννησε τους σύγχρονους κανόνες σύγκλησης

Η μακρύτερη παπική εκλογή στην ιστορία διήρκεσε δύο χρόνια και εννέα μήνες, κυρίως λόγω των έντονων εσωτερικών διαμαχών μεταξύ των καρδιναλίων. Τρεις από τους 20 καρδινάλιους εκλέκτορες πέθαναν πριν ληφθεί τελική απόφαση. Οι καρδινάλιοι συνήλθαν στην πόλη Βιτέρμπο, η οποία είχε γίνει η παπική βάση εκείνη την εποχή, καθώς η Ρώμη είχε βυθιστεί στην εγκληματικότητα.

Δύο χρόνια μετά την έναρξη των διαβουλεύσεων, οι εξοργισμένοι κάτοικοι της Βιτέρμπο έλαβαν δραστικά μέτρα για να επιταχύνουν τη διαδικασία:

- Κλείδωσαν τους καρδινάλιους στο Palazzo dei Papi
- Έφραξαν τις πόρτες και τα παράθυρα
- Περιόρισαν τις μερίδες φαγητού σε ψωμί και νερό
- Αφαίρεσαν την οροφή, εκθέτοντας τους καρδινάλιους στις καιρικές συνθήκες

Υπό αυτές τις σκληρές συνθήκες, οι καρδινάλιοι συμφώνησαν τελικά στην εκλογή του Τεομπάλντο Βισκόντι, ο οποίος έγινε ο Γρηγόριος Ι'. Μία από τις πρώτες του πράξεις ήταν η θέσπιση του κονκλάβιου με καθημερινή ψηφοφορία ως επίσημη διαδικασία εκλογής των μελλοντικών παπών, θεσμός που διατηρείται μέχρι σήμερα.

1378: Το κονκλάβιο που οδήγησε στο Μεγάλο Σχίσμα

Το 1378, η παποσύνη είχε μόλις επιστρέψει στη Ρώμη μετά από 70 χρόνια στην Αβινιόν της Γαλλίας. Μετά το θάνατο του Γάλλου Πάπα Γρηγορίου ΙΑ', ένας εξαγριωμένος όχλος περικύκλωσε το κονκλάβιο, απαιτώντας να επιλέξουν Ρωμαίο Πάπα με την απειλή "se non che tutti vi occideremo" ("αλλιώς θα σας σκοτώσουμε όλους").

Οι καρδινάλιοι εξέλεξαν εσπευσμένα τον Μπαρτολομέο Πρινιάνο από τη Νάπολη, ο οποίος έγινε ο Ουρβανός ΣΤ'. Ωστόσο, η θητεία του αποδείχθηκε καταστροφική και μέσα σε λίγους μήνες ορισμένοι καρδινάλιοι κήρυξαν άκυρη την εκλογή του και συγκάλεσαν αντίπαλο κονκλάβιο. Η επιλογή τους, ο Κλήμης Ζ', επανέφερε την παπική αυλή στην Αβινιόν, προκαλώντας το Μεγάλο Σχίσμα που διήρκεσε τέσσερις δεκαετίες, με κάθε παπική παράταξη να ισχυρίζεται ότι είναι η νόμιμη και να αφορίζει την άλλη.

1492: Το πρώτο κονκλάβιο στην Καπέλα Σιξτίνα και η άνοδος των Βοργία

Το 1492, το σώμα των καρδιναλίων συνεδρίασε για πρώτη φορά στη νεόκτιστη Καπέλα Σιξτίνα. Ο Ροδρίκο Βοργία, ένας ισχυρός και πλούσιος άνδρας με πολλά παιδιά από διάφορες ερωμένες, χρησιμοποίησε την επιρροή και τον πλούτο του προσφέροντας στους συναδέλφους του καρδινάλιους προσοδοφόρες θέσεις σε αντάλλαγμα για τις ψήφους τους. Αυτή η στρατηγική τον οδήγησε στον παπικό θρόνο ως Αλέξανδρο ΣΤ', έναν από τους πιο αμφιλεγόμενους Πάπες στην ιστορία.

1503: Το συντομότερο κονκλάβιο και ο "πολεμιστής Πάπας"

Μετά το θάνατο του Πίου Γ', πραγματοποιήθηκε το συντομότερο κονκλάβιο στην ιστορία. Μέσα σε λίγες μόνο ώρες, ο Τζουλιάνο ντελα Ροβέρε, ένας άνδρας με ελάχιστη γοητεία και βίαιο χαρακτήρα, εξελέγη ως Ιούλιος Β'. Έγινε γνωστός ως "πολεμιστής Πάπας" επειδή ηγήθηκε προσωπικά στρατιωτικών εκστρατειών για λογαριασμό των παπικών κρατών. Στη θητεία του ξεκίνησε την ανοικοδόμηση της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου και ίδρυσε την Ελβετική Φρουρά που προστατεύει το Βατικανό μέχρι σήμερα.

1605: Το κονκλάβιο με τις... μπουνιές και τα σκισμένα ράσα

Στο κονκλάβιο του 1605, οι καρδινάλιοι διχάστηκαν έντονα μεταξύ δύο υποψηφίων: του εκκλησιαστικού ιστορικού Τσεζάρε Μπαρόνιος και του πρώην στρατιώτη Ντομένικο Τόσκο. Η διαμάχη κλιμακώθηκε σε τέτοιο βαθμό που οι καρδινάλιοι άρχισαν να σπρώχνουν και να χτυπούν ο ένας τον άλλον, με την αναταραχή να ακούγεται ακόμη και έξω από το κτίριο.

Στη σύγκρουση, τα ράσα πολλών καρδιναλίων σκίστηκαν και ο ηλικιωμένος καρδινάλιος Βισκόντι υπέστη πολλαπλά κατάγματα, καθιστώντας αυτό το περιστατικό τη μοναδική καταγεγραμμένη περίπτωση σοβαρού τραυματισμού σε παπικό κονκλάβιο. Τελικά, κανένας από τους δύο αρχικούς υποψηφίους δεν επιλέχθηκε, με τους καρδινάλιους να καταλήγουν στον Παύλο Ε', μια συμβιβαστική λύση αποδεκτή και από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές.

1655: Το κονκλάβιο με τις... φάρσες, που ανέδειξε τον μακροβιότερο Πάπα

Κατά τη διάρκεια του κονκλάβιου του 1655, μια ομάδα νεαρών καρδιναλίων, βαριεστημένοι από το παρατεταμένο αδιέξοδο, αποφάσισαν να κάνουν φάρσα στους γηραιότερους συναδέλφους τους. Ένας από αυτούς μεταμφιέστηκε σε Άγιο Πνεύμα και εμφανίστηκε αιφνιδιαστικά στα παλαιότερα μέλη του κολεγίου μέσα στη νύχτα. Σύμφωνα με μαρτυρίες, ένας ηλικιωμένος καρδινάλιος πέθανε από πνευμονία αφού έπεσε και παρέμεινε ξαπλωμένος στο κρύο πάτωμα σε κατάσταση σοκ μετά από μια τέτοια νυχτερινή "επίσκεψη".

Αυτό το κονκλάβιο κατέληξε στην εκλογή του Πίου ΙΧ, ο οποίος έγινε ο μακροβιότερος Πάπας μετά τον Άγιο Πέτρο, παραμένοντας στον παπικό θρόνο για 31 ολόκληρα χρόνια.

1978: Τα δύο κονκλάβια και η εκλογή του πρώτου μη Ιταλού Πάπα μετά από αιώνες

Το 1978 αποτέλεσε μια ιστορική χρονιά για την Καθολική Εκκλησία, καθώς πραγματοποιήθηκαν δύο κονκλάβια: ένα τον Αύγουστο και ένα τον Οκτώβριο, μετά την απροσδόκητα σύντομη 33ήμερη θητεία του Ιωάννη Παύλου Α'. Το δεύτερο κονκλάβιο έλαβε μια ιστορική απόφαση, επιλέγοντας τον πρώτο μη Ιταλό Πάπα μετά από 455 χρόνια, τον Πολωνό καρδινάλιο Κάρολ Βοϊτίλα.

Ο χαρισματικός Ιωάννης Παύλος Β' – που αργότερα αγιοποιήθηκε από τον Πάπα Φραγκίσκο – έγινε ένας από τους πιο αγαπητούς και επιδραστικούς ποντίφικες όλων των εποχών, παραμένοντας επικεφαλής της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας για 27 χρόνια και αφήνοντας ανεξίτηλο το στίγμα του στη σύγχρονη ιστορία της Εκκλησίας.