Λέων ΙΔ': Καθόλου τυχαίο το όνομα του νέου Πάπα, τι συμβολίζει
Η ιστορία πίσω από τα παπικά ονόματα
Ο νέος Πάπας Λέων ΙΔ΄ συνεχίζει μια παράδοση αιώνων στην επιλογή παπικού ονόματος που αντικατοπτρίζει το όραμά του για την Καθολική Εκκλησία και τη δέσμευσή του στην κοινωνική διδασκαλία
Ο Καρδινάλιος Ρόμπερτ Πρέβοστ εμφανίστηκε στο μπαλκόνι της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου το απόγευμα της Πέμπτης (9/5) και παρουσιάστηκε στους πιστούς με το παπικό όνομα Λέων ΙΔ΄. Η επιλογή αυτή αποτελεί σημαντικό συμβολισμό για το μέλλον της Καθολικής Εκκλησίας και υποδηλώνει τις προτεραιότητες της νέας παποσύνης. Το όνομα Λέων έχει βαθιές ιστορικές ρίζες στην παπική παράδοση και συνδέεται με σημαντικές κοινωνικές και θεολογικές μεταρρυθμίσεις.
*Διαβάστε: Πάπας Λέων ΙΔ': Η ταινία που είδε πριν το ραντεβού του με την Ιστορία - Η αποκάλυψη του αδερφού του
Ο Καρδινάλιος Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο εξήγησε το 2013 ότι επέλεξε το όνομα Φραγκίσκος προς τιμήν του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, «του ανθρώπου της φτώχειας, της ειρήνης, που αγαπά και προστατεύει τη δημιουργία». Το όνομα αντικατόπτριζε το όραμά του για την Εκκλησία: «Πόσο θα ήθελα μια Εκκλησία φτωχή και για τους φτωχούς».
Σε περισσότερα από 2.000 χρόνια ιστορίας, η Καθολική Εκκλησία έχει αναδείξει 265 ποντίφικες σε 267 παποσύνες, οι οποίοι έχουν χρησιμοποιήσει συνολικά 84 διαφορετικά παπικά ονόματα. Τα πιο συνηθισμένα ονόματα μεταξύ των παπών είναι:
• Ιωάννης: 21 φορές
• Γρηγόριος: 16 φορές
• Βενέδικτος: 15 φορές
• Κλήμης και Λέων: 14 φορές το καθένα
• Αθώος: 13 φορές
• Πίος: 12 φορές
Το όνομα Λέων παραπέμπει επίσης στον Πάπα Λέοντα τον Μέγα (Λέων Α΄), που διετέλεσε πάπας από το 440 έως το 461. Είναι γνωστός για τη συνάντησή του με τον Αττίλα τον Ούννο, τον οποίο απέτρεψε από το να επιτεθεί στη Ρώμη. Αυτό θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι ο νέος πάπας «σκοπεύει να αντιταχθεί σε καταπιεστικές πολιτικές δυνάμεις στον σύγχρονο κόσμο», σύμφωνα με ειδικούς του Βατικανού.
Ο Λέων Α΄ είναι επίσης γνωστός ως «μεγάλος διανοητής και θεολογικός μεταρρυθμιστής». Έγραψε το Κείμενο του Λέοντα (Leo's Tome), ένα έργο που επηρέασε το επίσημο δόγμα της Εκκλησίας για τον Ιησού Χριστό ως πλήρως ανθρώπινο και πλήρως θεϊκό.
Η Rerum Novarum θεωρείται η πρώτη κοινωνική εγκύκλιος της Καθολικής Εκκλησίας και έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης καθολικής κοινωνικής διδασκαλίας. Η επιλογή του ονόματος Λέων από τον νέο πάπα υποδηλώνει το ενδιαφέρον του «να προωθήσει την καθολική κοινωνική διδασκαλία στον σημερινό κόσμο» και να συμβάλει στην «υπέρβαση του διχασμού».
«Το όνομα Λέων είναι βαθύ σύμβολο δέσμευσης στα κοινωνικά ζητήματα», δήλωσε η Ναταλία Ιμπερατόρι-Λι, πρόεδρος του τμήματος θρησκευτικών σπουδών του Πανεπιστημίου Μανχάταν. Αυτή η επιλογή υποδηλώνει επίσης συνέχεια σε πολλά σημεία του έργου του Πάπα Φραγκίσκου, ιδιαίτερα στην έμφαση στην κοινωνική δικαιοσύνη και τη μέριμνα για τους περιθωριοποιημένους.
Η επιλογή νέου ονόματος καθιερώθηκε στα τέλη του 10ου αιώνα, με λίγες εξαιρέσεις όπως ο Αδριανός ΣΤ΄ το 1522 και ο Μαρκελλίνος Β΄ το 1555, που διατήρησαν τα βαπτιστικά τους ονόματα. Από τους 264 πάπες, οι 129 επέλεξαν νέο όνομα.
Από τα τέλη του 18ου έως τα μέσα του 20ού αιώνα, υπήρξε κύμα Πίων, ενώ πιο πρόσφατα οι πάπες έχουν προτιμήσει τα ονόματα Ιωάννης και Παύλος. Ο Πολωνός Καρδινάλιος Καρόλ Βοϊτίλα επέλεξε το όνομα Ιωάννης Παύλος Β΄ το 1978, προς τιμήν του προκατόχου του Ιωάννη Παύλου, που πέθανε έπειτα από 33 ημέρες παποσύνης.
Η επιλογή του ονόματος Λέων από τον Καρδινάλιο Ρόμπερτ Πρέβοστ συνεχίζει αυτή τη μακρά παράδοση και σηματοδοτεί την κατεύθυνση που επιθυμεί να ακολουθήσει κατά τη διάρκεια της παποσύνης του, με έμφαση στην κοινωνική διδασκαλία και τις θεολογικές μεταρρυθμίσεις που χαρακτήρισαν τους προκατόχους του με το ίδιο όνομα.
*Διαβάστε: Πάπας Λέων ΙΔ': Η ταινία που είδε πριν το ραντεβού του με την Ιστορία - Η αποκάλυψη του αδερφού του
Γιατί οι πάπες αλλάζουν όνομα
Οι πάπες επιλέγουν παπικά ονόματα εδώ και αιώνες, συνήθως προτιμώντας ονόματα προηγούμενων ποντίφικων που επιθυμούν να μιμηθούν. Το όνομα Ιωάννης έχει χρησιμοποιηθεί από τουλάχιστον 21 πάπες, αναδεικνύοντάς το στο δημοφιλέστερο παπικό όνομα. Ο προκάτοχος του Λέοντος ΙΔ΄, ο Πάπας Φραγκίσκος, έσπασε την παράδοση επιλέγοντας ένα όνομα που δεν είχε χρησιμοποιηθεί από το 913 και την εποχή του Πάπα Λάνδο.Ο Καρδινάλιος Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο εξήγησε το 2013 ότι επέλεξε το όνομα Φραγκίσκος προς τιμήν του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, «του ανθρώπου της φτώχειας, της ειρήνης, που αγαπά και προστατεύει τη δημιουργία». Το όνομα αντικατόπτριζε το όραμά του για την Εκκλησία: «Πόσο θα ήθελα μια Εκκλησία φτωχή και για τους φτωχούς».
Σε περισσότερα από 2.000 χρόνια ιστορίας, η Καθολική Εκκλησία έχει αναδείξει 265 ποντίφικες σε 267 παποσύνες, οι οποίοι έχουν χρησιμοποιήσει συνολικά 84 διαφορετικά παπικά ονόματα. Τα πιο συνηθισμένα ονόματα μεταξύ των παπών είναι:
• Ιωάννης: 21 φορές
• Γρηγόριος: 16 φορές
• Βενέδικτος: 15 φορές
• Κλήμης και Λέων: 14 φορές το καθένα
• Αθώος: 13 φορές
• Πίος: 12 φορές
Τι συμβολίζει το όνομα του νέου Πάπα
Επιλέγοντας το όνομα Λέων, ο 267ος πάπας εντάσσεται σε μια σειρά 13 προκατόχων του που έφεραν το ίδιο όνομα. Οι προηγούμενοι Λέοντες υπήρξαν σημαντικοί μεταρρυθμιστές, με ιδιαίτερη αναφορά στον Πάπα Λέοντα ΙΓ΄, που εκλέχθηκε το 1878. «Επιλέγοντας το όνομα Λέων ΙΔ΄, δείχνει ότι δεσμεύεται στην κοινωνική διδασκαλία της Εκκλησίας, η οποία θεμελιώθηκε από τον προκάτοχό του Λέοντα ΙΓ΄», δήλωσε ο πατήρ Τόμας Ρις, Αμερικανός ιερέας και ειδικός στο Βατικανό.Το όνομα Λέων παραπέμπει επίσης στον Πάπα Λέοντα τον Μέγα (Λέων Α΄), που διετέλεσε πάπας από το 440 έως το 461. Είναι γνωστός για τη συνάντησή του με τον Αττίλα τον Ούννο, τον οποίο απέτρεψε από το να επιτεθεί στη Ρώμη. Αυτό θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι ο νέος πάπας «σκοπεύει να αντιταχθεί σε καταπιεστικές πολιτικές δυνάμεις στον σύγχρονο κόσμο», σύμφωνα με ειδικούς του Βατικανού.
Ο Λέων Α΄ είναι επίσης γνωστός ως «μεγάλος διανοητής και θεολογικός μεταρρυθμιστής». Έγραψε το Κείμενο του Λέοντα (Leo's Tome), ένα έργο που επηρέασε το επίσημο δόγμα της Εκκλησίας για τον Ιησού Χριστό ως πλήρως ανθρώπινο και πλήρως θεϊκό.
Λέων ΙΔ': Η κοινωνική διάσταση της επιλογής του ονόματος του νέου Πάπα
Ο τελευταίος πάπας με το όνομα Λέων, ο Πάπας Λέων ΙΓ΄, ηγήθηκε της Καθολικής Εκκλησίας από το 1878 έως το 1903. Είναι κυρίως γνωστός για τη συγγραφή της Rerum Novarum («Περί Νέων Πραγμάτων»), η οποία πραγματεύεται τα δικαιώματα των εργαζομένων και τον καπιταλισμό στις αρχές της βιομηχανικής εποχής.Η Rerum Novarum θεωρείται η πρώτη κοινωνική εγκύκλιος της Καθολικής Εκκλησίας και έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης καθολικής κοινωνικής διδασκαλίας. Η επιλογή του ονόματος Λέων από τον νέο πάπα υποδηλώνει το ενδιαφέρον του «να προωθήσει την καθολική κοινωνική διδασκαλία στον σημερινό κόσμο» και να συμβάλει στην «υπέρβαση του διχασμού».
«Το όνομα Λέων είναι βαθύ σύμβολο δέσμευσης στα κοινωνικά ζητήματα», δήλωσε η Ναταλία Ιμπερατόρι-Λι, πρόεδρος του τμήματος θρησκευτικών σπουδών του Πανεπιστημίου Μανχάταν. Αυτή η επιλογή υποδηλώνει επίσης συνέχεια σε πολλά σημεία του έργου του Πάπα Φραγκίσκου, ιδιαίτερα στην έμφαση στην κοινωνική δικαιοσύνη και τη μέριμνα για τους περιθωριοποιημένους.
Η ιστορία της αλλαγής ονόματος στην παπική παράδοση
Στις πρώτες μέρες του Καθολικισμού, οι πάπες χρησιμοποιούσαν απλώς το βαπτιστικό τους όνομα. Η πρακτική της αλλαγής ονόματος ξεκίνησε το 533 μ.Χ., όταν ο Πάπας Ιωάννης Β΄ επέλεξε να αλλάξει το όνομά του από Μερκούριος, πιθανότατα για να απομακρυνθεί από τη σύνδεση με τον παγανιστικό ρωμαϊκό θεό.Η επιλογή νέου ονόματος καθιερώθηκε στα τέλη του 10ου αιώνα, με λίγες εξαιρέσεις όπως ο Αδριανός ΣΤ΄ το 1522 και ο Μαρκελλίνος Β΄ το 1555, που διατήρησαν τα βαπτιστικά τους ονόματα. Από τους 264 πάπες, οι 129 επέλεξαν νέο όνομα.
Από τα τέλη του 18ου έως τα μέσα του 20ού αιώνα, υπήρξε κύμα Πίων, ενώ πιο πρόσφατα οι πάπες έχουν προτιμήσει τα ονόματα Ιωάννης και Παύλος. Ο Πολωνός Καρδινάλιος Καρόλ Βοϊτίλα επέλεξε το όνομα Ιωάννης Παύλος Β΄ το 1978, προς τιμήν του προκατόχου του Ιωάννη Παύλου, που πέθανε έπειτα από 33 ημέρες παποσύνης.
Η επιλογή του ονόματος Λέων από τον Καρδινάλιο Ρόμπερτ Πρέβοστ συνεχίζει αυτή τη μακρά παράδοση και σηματοδοτεί την κατεύθυνση που επιθυμεί να ακολουθήσει κατά τη διάρκεια της παποσύνης του, με έμφαση στην κοινωνική διδασκαλία και τις θεολογικές μεταρρυθμίσεις που χαρακτήρισαν τους προκατόχους του με το ίδιο όνομα.
