Χοσέ Ιγνάσιο Μπεργκόλιο: Ο ανιψιός του Πάπα Φραγκίσκου μιλά αποκλειστικά στα Παραπολιτικά για τον μέντορα του - Η συμβουλή που του έδωσε
"Τι μου δίδαξε ο θείος Χόρχε"
Ο ανιψιός του Πάπα Φραγκίσκου, Χοσέ Ιγνάσιο Μπεργκόλιο μιλά στα Παραπολιτικά, για την αντίδραση της μητέρας του στο άκουσμα της τραγικής είδησης, αλλά και για την ζωή στην Αργεντινή, τότε που ο Μπεργκόλιο αποφάσισε να μη γίνει γιατρός, αλλά να σπουδάσει "Ιατρική της ψυχής"
Για τον κόσμο ήταν ο Πάπας Φραγκίσκος, αλλά για τον 42χρονο Χοσέ Ιγνάσιο Μπεργκόλιο ήταν πάντα ο Χόρχε - ο θείος και η πατρική φιγούρα. Σήμερα, μετά την εκδημία του Ποντίφικα, ο Χοσέ Ιγνάσιο συνεχίζει να αναφέρεται σε εκείνον ως «ο θείος», καθώς είναι ο γιος της Μαρίας-Ελένας, της τελευταίας εν ζωή από τα τέσσερα αδέλφια του Πάπα Φραγκίσκου. Συντετριμμένος από τον θάνατο του θείου Χόρχε, από το Μπουένος Αϊρες, στην Αργεντινή, εξιστορεί αποκλειστικά στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» τις αναμνήσεις του δίπλα σε έναν άνθρωπο που του στάθηκε σαν πατέρας από πολύ νεαρή ηλικία.
Τι αναμνήσεις έχεις από τη ζωή με τον Πάπα Φραγκίσκο;
Οταν ήμουν 6 μηνών, ο μπαμπάς μου μας άφησε και μεγάλωσα χωρίς πατέρα, αλλά ευτυχώς -εκτός από τον αδελφό μου- είχα και άλλες δύο πολύ ισχυρές φιγούρες, που με σημάδεψαν από πνευματικής πλευράς. Ο Χόρχε ήταν πολύ σημαντικός στη διαμόρφωση του χαρακτήρα μου λόγω της κλίσης που είχε για τον Θεό. Μου δίδαξε την αλληλεγγύη, την ενσυναίσθηση, την τιμιότητα και την πνευματικότητα, χαρακτηριστικά που διέκριναν και τον ίδιο. Ο Χόρχε ήταν άνθρωπος που γινόταν πάντα παράδειγμα των λόγων του. Πάντοτε μας έλεγε ότι θα πρέπει να πλησιάσουμε τους άπορους και τους πιο αδύναμους. Θυμάμαι πως, όταν ήρθε η ώρα να λάβω την πρώτη μου κοινωνία, τον ρώτησα αν θα μπορούσε να είναι εκείνος που θα τελούσε το Μυστήριο. Εκείνη την εποχή, τόσο εγώ όσο και ένας φίλος μου από το σχολείο είχαμε θείους ιερείς. Χαρήκαμε πολύ που οι θείοι μας τελικά τέλεσαν τη Λειτουργία και μας έδωσαν την πρώτη μας κοινωνία και το χρίσμα. Ο θείος Χόρχε ήταν ένα άτομο με στιβαρό χαρακτήρα. Σου έδινε πολύ καλές συμβουλές. Αν έπρεπε να σε μαλώσει, θα σε μάλωνε. Ηξερε επίσης πότε να αστειεύεται και πότε να συζητάει ουσιαστικά. Το 2001, όταν χρίστηκε καρδινάλιος, η οικογένειά μου τον επισκέφτηκε, δυστυχώς όμως λόγω των σπουδών μου δεν μπόρεσα να πάω μαζί τους, αλλά παρακολούθησα εξ αποστάσεως την τελετή χειροτονίας του ως καρδινάλιου.
«Η μόνη λύση για να αλλάξεις πραγματικά τον κόσμο είναι η ειλικρινής αφοσίωση στον σκοπό, με την καρδιά σου». Αυτή ήταν η συμβουλή του θείου μου
Πώς επηρέασε τον χαρακτήρα σου;
Θυμάμαι, όταν συζητούσα μαζί του για ένα θέμα που αφορούσε την πολιτική και την κυβέρνηση, ενώ του μιλούσα θυμωμένος, εκείνος με κοίταζε και με άκουγε υπομονετικά, γιατί του άρεσε πολύ να ακούει τους άλλους. Φανταστείτε ένα 16χρονο αγόρι να μιλάει με έναν καρδινάλιο και ο καρδινάλιος να λέει «ναι, έχεις δίκιο». Ενιωθα σαν να είχα κερδίσει τον Γ' Παγκόσμιο Πόλεμο. Εκανε μια μικρή παύση και μου είπε: «Αλλά τι θα κάνεις όμως γι' αυτό;». Με άφησε άφωνο και η αίσθηση της νίκης αμέσως κατέρρευσε. Μου είπε πως, όταν κάτι σε ενοχλεί, όταν κάτι δεν σου αρέσει και θέλεις να το αλλάξεις, είναι καλό να το εκθέτεις και να μιλάς γι' αυτό, αλλά το καλύτερο που μπορείς να κάνεις είναι να περάσεις στη δράση, να ζυμωθείς με το πρόβλημα και να αφιερωθείς στον σκοπό. Η μόνη λύση για να αλλάξεις πραγματικά τον κόσμο είναι η ειλικρινής αφοσίωση, με την καρδιά. Αυτή ήταν η συμβουλή του θείου Χόρχε.
Πότε ο Πάπας Φραγκίσκος αποφάσισε να στραφεί στον Θεό;
Η μαμά του Χόρχε, η γιαγιά μου, είχε καθοριστικό ρόλο σε αυτόν τον δρόμο, επειδή ήταν εκείνη που του δίδαξε την καθολική ανάγνωση. Ο Χόρχε πήγε σε τεχνική σχολή, την ολοκλήρωσε, άρχισε να δουλεύει και αισθάνθηκε μια βαθιά κλίση να υπηρετήσει τον Θεό. Είναι αλήθεια ότι εκείνη την εποχή γνώρισε ένα κορίτσι. Στις 21 Σεπτεμβρίου, μέρα γιορτής της άνοιξης στην Αργεντινή, θα συναντούσε μια ομάδα φίλων. Καθώς περνούσε έξω από την εκκλησία του Σαν Χοσέ των Λουλουδιών, αισθάνθηκε ότι έπρεπε να μπει μέσα και να εξομολογηθεί. Βρήκε έναν ιερέα στο εξομολογητήριο. Προφανώς δεν ξέρουμε τι ειπώθηκε, αλλά ο Χόρχε έφυγε από εκεί αποφασισμένος να αλλάξει τη ζωή του για πάντα και να υπηρετήσει τον Θεό.
Τον επισκεφθήκατε ποτέ στο Βατικανό;
Σε συζήτηση που είχαμε με τον Χόρχε, όταν ήταν πλέον Πάπας Φραγκίσκος, μας είχε ζητήσει να μην ταξιδέψουμε, γιατί δεν θα ήταν σε θέση να μας δεχτεί. Απηύθυνε ένα κάλεσμα σε όλους τους Αργεντίνους να μην ταξιδέψουν στη Ρώμη και ότι όσοι είχαν την οικονομική δυνατότητα και ήθελαν να ταξιδέψουν θα ήταν προτιμότερο να δώσουν τα χρήματα αυτά ως δωρεά σε φιλανθρωπικό έργο. Ο καλύτερος τρόπος για να τιμήσουμε τη μνήμη του Πάπα Φραγκίσκου είναι χωρίς αμφιβολία να βοηθάμε αυτούς που έχουν λιγότερα και να μην κάνουμε ένα ταξίδι τόσο ακριβό για να παραβρεθούμε στην κηδεία του. Αυτό δεν σημαίνει ότι στο μέλλον δεν θα ταξιδέψουμε για να επισκεφθούμε το σκήνωμά του και να τον αποχαιρετήσουμε, όχι όμως τώρα.
Πώς αντέδρασε η μητέρα σου όταν της είπατε ότι ο θείος Χόρχε πέθανε;
Οταν μάθαμε για τον θάνατο του Φραγκίσκου, ήταν 6 το πρωί στην Αργεντινή. Ενιωσα μεγάλο πόνο. Η σύζυγός μου με αγκάλιασε και μου είπε ότι πρέπει να πάμε να δούμε τη μαμά μου. Πήρα τον αδελφό μου και φύγαμε άμεσα και οι τρεις για να δούμε τη μαμά μου. Ζει σε ένα σπίτι όπου τη φροντίζουν μοναχές και την περιποιούνται. Θέλαμε να της πούμε πρώτοι την είδηση και να την αγκαλιάσουμε. Οταν φτάσαμε, ευτυχώς κοιμόταν, οπότε ήμασταν ήδη εκεί, την ξυπνήσαμε και της είπαμε την είδηση. Προφανώς αυτό της προκάλεσε πολύ πόνο, αλλά το δέχτηκε με δύναμη, γιατί γνώριζε καλά ότι ο Χόρχε ξεκουράστηκε, καθώς ήταν πολύ κουρασμένος, όχι μόνο από τα καθήκοντά του, αλλά επειδή πάλευε με το πρόβλημα υγείας που αντιμετώπιζε. Ομως είχε επιλέξει να αφιερώσει όλη τη ζωή του στην ιεροσύνη. Λίγες ώρες πριν από τον θάνατό του χαιρετούσε τους πιστούς στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου. Αυτό βοήθησε τη μαμά μου και εμάς να αποδεχτούμε τη δυσάρεστη είδηση.
Σπούδασε κρυφά;
Ο θείος Χόρχε ήθελε να γίνει γιατρός. Η γιαγιά μου, η μητέρα του, κατάλαβε ότι επρόκειτο να σπουδάσει Ιατρική, εκείνος όμως είχε αποφασίσει να ταχθεί στην ιεροσύνη. Μια μέρα, η γιαγιά μου η Ρεγγίνα πήγε να καθαρίσει το δωμάτιο του Χόρχε και βρήκε ένα σωρό βιβλία στο γραφείο του που αφορούσαν τη Θεολογία, την Ιστορία και την Καθολική Ιστορία. Αυτό ήταν μια έκπληξη. Η Ρεγγίνα είπε στον Χόρχε: «Μου είπες ψέματα ότι ήθελες να σπουδάσεις Ιατρική. Εσύ θα σπούδαζες για να γίνεις παπάς». Εκείνος της είπε ότι θα σπουδάσει Ιατρική, αλλά την ιατρική της ψυχής.