Η Τρίτη και 13 αποτελεί μια από τις πιο γνωστές γρουσούζικες ημερομηνίες στην ελληνική παράδοση, φορτωμένη με δεισιδαιμονίες και λαϊκές δοξασίες. Σε αντίθεση με τους αγγλοσάξονες που φοβούνται την Παρασκευή και 13, οι Έλληνες και οι ισπανόφωνοι λαοί θεωρούν την Τρίτη και 13 ως ημέρα κακοτυχίας και αποφυγής σημαντικών αποφάσεων. Ο συνδυασμός της ημέρας και του αριθμού έχει βαθιές ρίζες στην ιστορία, τη θρησκεία και τη λαϊκή παράδοση, καθιστώντας την σύμβολο αναποδιάς μέχρι σήμερα.

Τρίτη και 13 πώς βγήκε;

Η σύνδεση της Τρίτης και 13 με την κακοτυχία στην ελληνική παράδοση δεν είναι τυχαία. Σημαντικά ιστορικά γεγονότα ενίσχυσαν αυτή τη δεισιδαιμονία. Η πρώτη Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους συνέβη την Τρίτη 13 Απριλίου 1204, ενώ η οριστική πτώση της Πόλης στους Οθωμανούς στις 29 Μαΐου 1453 έπεσε επίσης ημέρα Τρίτη. Αυτά τα τραγικά γεγονότα για τον Ελληνισμό συνέδεσαν την Τρίτη με δυσοίωνες προβλέψεις και κακοτυχία στη συλλογική μνήμη.

Ο αριθμός 13 και η συμβολική του σημασία

Ο αριθμός 13 από μόνος του θεωρείται "φορτισμένος" με αρνητική ενέργεια στην ελληνική και παγκόσμια παράδοση. Διαταράσσει την αριθμητική και συμβολική ισορροπία του 12, ενός αριθμού με ιδιαίτερη σημασία στην ιστορία και τη μυθολογία:

• 12 θεοί του Ολύμπου
• 12 άθλοι του Ηρακλή
• 12 Απόστολοι του Χριστού
• 12 ώρες της μέρας και της νύχτας
• 12 μήνες του χρόνου

Η προσθήκη του αριθμού 1 στο 12 σηματοδοτεί την αρχή ενός νέου και άγνωστου κύκλου, δημιουργώντας αβεβαιότητα και ανησυχία. Η φοβία για τον αριθμό 13 είναι τόσο διαδεδομένη που έχει αποκτήσει επιστημονική ονομασία: "triskaidekaphobia". Πολλοί αποφεύγουν τη θέση 13 σε μέσα μεταφοράς, ενώ στα περισσότερα αεροσκάφη απουσιάζει η σειρά θέσεων 13 ή ο αριθμός πτήσης 13.

Πού αλλού ισχύει η Τρίτη και 13;

Η δεισιδαιμονία της Τρίτης και 13 δεν περιορίζεται μόνο στην Ελλάδα. Στον ισπανόφωνο κόσμο, η συγκεκριμένη ημέρα θεωρείται εξίσου κακότυχη, κάτι που αποτυπώνεται στην παροιμία: "En martes, ni te cases ni te embarques", που σημαίνει "Τρίτη μη παντρευτείς και μη ξεκινήσεις ταξίδι". Αυτή η κοινή αντίληψη μεταξύ των δύο πολιτισμών δείχνει τις διαπολιτισμικές επιρροές και τις κοινές ρίζες των μεσογειακών δεισιδαιμονιών γύρω από την Τρίτη και 13.

Η Τρίτη και 13 στον κινηματογράφο και τη μουσική

Η Τρίτης και 13 έχει, βέβαια, και τις δικές της αναφορές στον κινηματογράφο και τη μουσική. Το 1963 κυκλοφόρησε η κωμωδία "Τρίτη και 13" με πρωταγωνιστή τον Νίκο Σταυρίδη, ο οποίος υποδύεται έναν προληπτικό πολιτικό μηχανικό. Στο πλευρό του, ο Γιάννης Γκιωνάκης ως το "γούρι" του, με σενάριο των Γιώργου Λαζαρίδη και Γιώργου Ρούσσου και σκηνοθεσία του Ορέστη Λάσκου.



Στο ελληνικό τραγούδι, η αρνητική ενέργεια του αριθμού 13 αποτυπώθηκε στο εμβληματικό "Ο μήνας έχει 13", σε μουσική Μάνου Χατζιδάκι και στίχους Μιχάλη Κακογιάννη. Το τραγούδι ερμήνευσε η Σοφία Βέμπο στην ταινία "Στέλλα", περιγράφοντας τη μοίρα μιας γυναίκας που έμεινε ορφανή και χήρα στις 13 του μήνα, ενισχύοντας έτσι τη σύνδεση του αριθμού με την κακοτυχία στη συλλογική συνείδηση.



Σύγχρονες αντιλήψεις για την Τρίτη και 13

Παρά την πρόοδο της επιστήμης και την απομυθοποίηση πολλών δεισιδαιμονιών, η Τρίτη και 13 εξακολουθεί να προκαλεί ανησυχία σε πολλούς Έλληνες. Ακόμα και σήμερα, αρκετοί αποφεύγουν να προγραμματίζουν σημαντικά γεγονότα όπως γάμους, επαγγελματικές συμφωνίες ή ταξίδια τη συγκεκριμένη ημέρα. Η επιμονή αυτής της δεισιδαιμονίας αποδεικνύει τη βαθιά επίδραση των πολιτιστικών παραδόσεων στην καθημερινή ζωή και τις αποφάσεις μας, ακόμα και στον 21ο αιώνα.