29 Μαΐου 1453, Άλωση της Κωνσταντινούπολης. Η Κωνσταντινούπολη, η θρυλική Βασιλεύουσα του Βυζαντίου, έπεσε στα χέρια των Οθωμανών Τούρκων του Μωάμεθ Β'. Η πτώση της Πόλης δεν ήρθε αιφνιδίως. Ήταν το τραγικό επιστέγασμα μιας μακράς παρακμής, που ουσιαστικά είχε ξεκινήσει από το 1204, με την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους της Δ' Σταυροφορίας. Από τότε, η Αυτοκρατορία δεν ανέκαμψε ποτέ πλήρως.



Η παρακμή του Βυζαντίου πριν την Άλωση της Κωνσταντινούπολης και οι ύστατες προσπάθειες του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου  

Το 1453, η Βυζαντινή Αυτοκρατορία είχε περιοριστεί στην Κωνσταντινούπολη, κάποια προάστια και τον δεσποτάτο του Μυστρά. Με ελάχιστους οικονομικούς πόρους και ανύπαρκτη στρατιωτική ισχύ, επιβίωνε περισσότερο ως σύμβολο παρά ως κρατική οντότητα. Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ΙΑ' Παλαιολόγος, αντιμέτωπος με την αυξανόμενη οθωμανική απειλή, έκανε απεγνωσμένες προσπάθειες να οργανώσει την άμυνα και να εξασφαλίσει βοήθεια από τη Δύση.

Σε μια ύστατη προσπάθεια, έστειλε επιτροπή στον Πάπα Νικόλαο Ε’, ο οποίος έθεσε ως όρο για βοήθεια την Ένωση των Εκκλησιών. Ο αυτοκράτορας αποδέχτηκε, προκαλώντας διχασμό στο εσωτερικό της Πόλης: Ενωτικοί και Ανθενωτικοί συγκρούστηκαν, ενώ ο λαός, με τις μνήμες ακόμη νωπές από τη φρικτή λεηλασία του 1204, μισούσε βαθύτατα τους Λατίνους. Ο καρδινάλιος Ισίδωρος και ο Αρχιεπίσκοπος Λεονάρδος τέλεσαν λειτουργία στην Αγία Σοφία, αλλά αντί για ενότητα, προκάλεσαν αγανάκτηση και κοινωνική αναταραχή.


Η πολιορκία της Κωνσταντινούπολης από τον Μωάμεθ Β' και η ηρωική αντίσταση των Βυζαντινών

Την ίδια στιγμή, ο Μωάμεθ ο Β' ετοίμαζε την τελική επίθεση. Από τις αρχές Απριλίου είχε συγκεντρώσει 150.000 άνδρες και ναυτικό 400 πλοίων. Στις 7 Απριλίου ξεκίνησε η πολιορκία. Οι Βυζαντινοί διέθεταν μόλις 7.000 υπερασπιστές, εκ των οποίων 2.000 ήταν ξένοι μισθοφόροι, κυρίως Ενετοί και Γενουάτες, με επικεφαλής τον Ιουστινιάνι.

Παρά την τρομερή πίεση, η πόλη αντιστεκόταν. Ο Παλαιολόγος οργάνωσε την άμυνα, επισκεύασε τα τείχη, ενίσχυσε τη Χρυσή Αλυσίδα στον Κεράτιο και διαχειρίστηκε τα πενιχρά εφόδια. Στις 20 Απριλίου, στόλος υπό τον πλοίαρχο Φλαντανελά διέσπασε τον οθωμανικό ναυτικό αποκλεισμό, δίνοντας μια πρόσκαιρη ελπίδα. Όμως, στις 22 Απριλίου, ο Μωάμεθ μετέφερε δια ξηράς περίπου 70 πλοία στον Κεράτιο, παρακάμπτοντας την αλυσίδα – ένα στρατήγημα που έκρινε την έκβαση της πολιορκίας.


Οι τελευταίες στιγμές πριν την Άλωση της Κωνσταντινούπολης

Το πυροβολικό του Σουλτάνου, κυρίως η γιγαντιαία μπομπάρδα, κατέστρεφε καθημερινά τα τείχη, τα οποία οι Βυζαντινοί αγωνίζονταν να επισκευάζουν τη νύχτα. Οι επιθέσεις έγιναν αλλεπάλληλες. Η πόλη ήταν εξαντλημένη. Στις 21 Μαΐου, ο Μωάμεθ ζήτησε για δεύτερη φορά την παράδοση. Ο Κωνσταντίνος αρνήθηκε: «Με κοινή απόφαση, όλοι θα πεθάνουμε».

Οι πολιορκημένοι στράφηκαν στην Παναγία, προστάτιδα της Πόλης. Αλλά κακός οιωνός στάθηκε η πτώση της εικόνας της κατά τη λιτανεία – δεν μπορούσαν να την ανασηκώσουν.

Στις 29 Μαΐου, πριν την αυγή, οι Οθωμανοί εξαπέλυσαν μαζική επίθεση. Ο Ιουστινιάνι τραυματίστηκε σοβαρά και αποχώρησε, προκαλώντας πανικό. Ο μύθος της Κερκόπορτας –μια μικρή πύλη που έμεινε ανοιχτή– λέει ότι από εκεί πέρασαν οι πρώτοι Τούρκοι και ύψωσαν τα λάβαρα. Η άμυνα κατέρρευσε.

Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος έπεσε ηρωικά, πολεμώντας μέχρι τέλους. «Δεν υπάρχει ένας χριστιανός να μου πάρει το κεφάλι;», λέγεται ότι είπε λίγο πριν τον σκοτώσουν.

Η πόλη παραδόθηκε στη λεηλασία. Για τρεις ημέρες, οι Οθωμανοί σκότωναν, έκαιγαν, βίαζαν, κατέστρεφαν. Ο Μωάμεθ εισήλθε νικηφόρα στην Πόλη και κατευθύνθηκε στην Αγία Σοφία, όπου προσευχήθηκε στον Αλλάχ, «αναβάς επί της Αγίας Τραπέζης», όπως σημείωσαν οι χρονικογράφοι. Η Κωνσταντινούπολη είχε πέσει. Η Πόλη του Ελληνισμού, της Ορθοδοξίας, των πατριαρχείων και των αυτοκρατόρων πέρασε σε μια νέα εποχή – την οθωμανική. Το Βυζάντιο έπαψε να υπάρχει, όχι όμως και η μνήμη του.
@parapolitika «Εάλω η Πόλις» ακούστηκε στις 29 Μαΐου του 1453 και η Βασιλεύουσα, η Πόλη του Ελληνισμού και της Χριστιανοσύνης, που όλοι οι λαοί θέλησαν να κατακτήσουν, έπεσε στα χέρια των Οθωμανών. #tiktokgreece🇬🇷 #greece #parapolitikagr #rewind #sansimera ♬ πρωτότυπος ήχος - Parapolitika.gr