Στις Πανελλήνιες 2025, οι υποψήφιοι των ΓΕΛ εξετάστηκαν σε κείμενο του Γιώργου Ιωάννου στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας. Ο Γιώργος Ιωάννου, γνωστός με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Γιώργου Σορολόπη, αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους Έλληνες πεζογράφους, ποιητές και δοκιμιογράφους του 20ού αιώνα. Γεννημένος στη Θεσσαλονίκη στις 20 Νοεμβρίου 1927, έφυγε από τη ζωή στην Αθήνα στις 16 Φεβρουαρίου 1985, αφήνοντας πίσω του ένα πλούσιο λογοτεχνικό έργο που συνεχίζει να διδάσκεται και να μελετάται.

Διαβάστε: Πανελλήνιες 2025: Οι επικές ατάκες των μαθητών πριν την έναρξη των εξετάσεων - "Βαριέμαι, γράφτηκα σε ιδιωτική σχολή" (Βίντεο)


Η ζωή του Γιώργου Ιωάννου: Από τη Θεσσαλονίκη στην αθανασία

Ο Γιώργος Ιωάννου γεννήθηκε το 1927 στη Θεσσαλονίκη από γονείς Θρακιώτες πρόσφυγες. Ο πατέρας του Ιωάννης κατέφυγε στη Θεσσαλονίκη από τη Ραιδεστό της Ανατολικής Θράκης, προερχόμενος από αστική οικογένεια. Η μητέρα του Αθανασία καταγόταν από την Κεσσάνη της Ανατολικής Θράκης.

Παρά την πίεση της πλούσιας οικογένειάς του να ακολουθήσει μια συμβατική καριέρα, ο Γιώργος Ιωάννου επέλεξε να ακολουθήσει το όνειρό του και έγινε λογοτέχνης. Μεγάλωσε στο κέντρο της Θεσσαλονίκης και αποφοίτησε από το παλαιό 3ο Γυμνάσιο Αρρένων Θεσσαλονίκης, το σημερινό 3ο ΓΕΛ Θεσσαλονίκης που τιμητικά φέρει το όνομά του.


Σπουδές και επαγγελματική πορεία

Ο Γιώργος Ιωάννου σπούδασε στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με λαμπρούς δασκάλους. Στο ΑΠΘ υπηρέτησε για ένα διάστημα ως βοηθός στην έδρα της Αρχαίας Ιστορίας.

Από το 1960 εργάστηκε ως φιλόλογος στη μέση εκπαίδευση στην Αθήνα και σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Το 1962 δίδαξε για δύο χρόνια στο Ελληνικό Γυμνάσιο στη Βεγγάζη της Λιβύης. Το 1974 ορίστηκε μέλος της Επιτροπής για τη συγκρότηση ανθολογίου κειμένων λογοτεχνίας για το Δημοτικό σχολείο και την ανανέωση των Νεοελληνικών Αναγνωσμάτων του Γυμνασίου.

Υπήρξε σύμβουλος έκδοσης του περιοδικού Ελεύθερη γενιά που εξέδιδε το Υπουργείο Παιδείας. Πέθανε το 1985 σε ηλικία 58 ετών από νοσοκομειακή λοίμωξη μετά από επέμβαση στον προστάτη.


Το λογοτεχνικό έργο του Γιώργου Ιωάννου

Το 1954 ο Γιώργος Ιωάννου εξέδωσε με δικά του έξοδα την πρώτη ποιητική συλλογή Ηλιοτρόπια και το 1963 τη δεύτερη Τα χίλια δέντρα. Η κύρια λογοτεχνική του ενασχόληση υπήρξε η πεζογραφία, στην οποία στράφηκε οριστικά από το 1964 με την έκδοση της συλλογής 22 πεζογραφημάτων Για ένα φιλότιμο. Με αυτό το έργο καθιέρωσε ένα εντελώς προσωπικό ύφος και τρόπο γραφής που επηρέασε πολλούς μεταγενέστερους πεζογράφους.

Τα κυριότερα πεζογραφικά έργα του περιλαμβάνουν:
• Για ένα φιλότιμο (1964)
• Η σαρκοφάγος (1971)
• Η μόνη κληρονομιά (1974)
• Το δικό μας αίμα (1978) που τιμήθηκε με το Πρώτο Κρατικό Βραβείο Διηγήματος το 1979
• Επιτάφιος θρήνος (1980)
• Η πρωτεύουσα των προσφύγων (1984)

Το 1981 εξέδωσε το θεατρικό έργο για παιδιά Το αυγό της κότας. Μετά το θάνατό του εκδόθηκε το παιδικό ανάγνωσμα Ο Πίκος και η Πίκα το 1986. Ασχολήθηκε επίσης εντατικά με τη νεοελληνική παράδοση, καταγράφοντας και εκδίδοντας δημοτικά τραγούδια, παραμύθια και έργα του θεάτρου σκιών.


Χαρακτηριστικά της γραφής του

Η λογοτεχνική παραγωγή του Γιώργου Ιωάννου διαιρείται σε δύο περιόδους. Στις πρώτες συλλογές μέχρι Το δικό μας αίμα, ο Ιωάννου γράφει ρεαλιστικότερα με τρόπο συσπειρωμένο γύρω από τις ιστορικές εμπειρίες του νεότερου ελληνισμού, από τη Μικρασιατική Καταστροφή μέχρι τα μετεμφυλιακά χρόνια. Στις μεταγενέστερες συλλογές το ύφος γίνεται στοχαστικότερο, πιο υποβλητικό και τολμηρό, τείνοντας συχνά προς την ονειροπόληση.

Βασική παράμετρος της λογοτεχνίας του είναι το βιωματικό φορτίο και ο τρόπος που μεταστοιχειώνονται λογοτεχνικά οι εμπειρίες του από τα μέρη όπου έζησε. Το κοινωνικό και ιστορικό περιβάλλον, η οικογένεια, οι φτωχογειτονιές και ο κόσμος των εργατών αποτελούν κεντρικά θέματα του έργου του.

Ιδιαίτερο ρόλο στο έργο του Γιώργου Ιωάννου παίζει η γενέτειρά του Θεσσαλονίκη. Η πόλη παρουσιάζεται όχι μόνο ως συγκεκριμένος χώρος με τα μνημεία, τις γειτονιές και τους δρόμους της, αλλά και ως ο τόπος των παιδικών και νεανικών του χρόνων. Η πολυπολιτισμικότητα της Θεσσαλονίκης και ο κόσμος των προσφύγων αποτυπώνονται με μοναδικό τρόπο στα κείμενά του.

Το 1982 κυκλοφόρησε από την εταιρεία LYRA ο δίσκος βινυλίου Κέντρο διερχομένων με έντεκα τραγούδια σε στίχους Γιώργου Ιωάννου και μουσική Νίκου Μαμαγκάκη. Οι πολύτιμες συνεντεύξεις του συγκεντρώθηκαν στον τόμο Ο λόγος είναι μεγάλη ανάγκη της ψυχής που εκδόθηκε το 1996 από τις εκδόσεις Κέδρος με επιμέλεια του Γιώργου Αναστασιάδη.