Η Παρασκευή και 13 αποτελεί τη γρουσούζικη μέρα par excellence για εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Αυτή η ιδιαίτερη δεισιδαιμονία, που ονομάζεται Paraskavedekatriaphobia από τις ελληνικές λέξεις «Παρασκευή», «δεκατρία» και «φοβία», έχει βαθιές ρίζες στην ιστορία και τον πολιτισμό. Ενώ οι Έλληνες και οι Ισπανόφωνοι λαοί θεωρούν γρουσούζικη μέρα την Τρίτη και 13, η Παρασκευή και 13 κυριαρχεί στις αγγλόφωνες χώρες και έχει εξαπλωθεί παγκοσμίως.

Διαβάστε: Εορτολόγιο: Σε ποιους να πείτε "χρόνια πολλά" σήμερα, Παρασκευή 13 Ιουνίου


Πώς καθιερώθηκε η Παρασκευή και 13 ως γρουσούζικη μέρα

Η δεισιδαιμονία γύρω από την Παρασκευή και 13 διαδόθηκε στις αγγλόφωνες χώρες κατά τον 19ο αιώνα και εξαπλώθηκε στις υπόλοιπες χώρες του κόσμου μέσω της διάσημης ταινίας τρόμου «Παρασκευή και 13» του 1980. Σύμφωνα με τους Αμερικανούς ψυχολόγους, αποτελεί την πιο διαδεδομένη φοβία στις ΗΠΑ, με αποτέλεσμα πολλοί άνθρώποι να αποφεύγουν να πάνε στη δουλειά, να οδηγήσουν ή ακόμα και να βγουν από το σπίτι τους.


Οι κυριότερες θεωρίες για την προέλευση της γρουσούζικης μέρας

Για την προέλευση της Παρασκευή και 13 ως γρουσούζικη μέρα έχουν διατυπωθεί πολλές θεωρίες:

• Στις 13 Οκτωβρίου 1307, Παρασκευή και 13, συντελέστηκε η εξολόθρευση του Τάγματος των Ναϊτών από τον στρατό του βασιλιά Φιλίππου της Γαλλίας
• Σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση, Παρασκευή έδωσε η Εύα στον Αδάμ τον απαγορευμένο καρπό
• Παρασκευή έγινε η μεγάλη πλημμύρα της Βίβλου
• Παρασκευή σταυρώθηκε ο Χριστός
• Ο Ιούδας Ισκαριώτης ήταν ο 13ος καλεσμένος στον Μυστικό Δείπνο


Η συμβολική σημασία του αριθμού 13

Το 13 θεωρείται ο κατεξοχήν κακότυχος αριθμός, καθώς σπάει την αρμονία του 12. Ο αριθμός 12 εμφανίζεται συχνά σε σημαντικές θρησκευτικές και μυθολογικές αναφορές: 12 Θεοί του Ολύμπου, 12 άθλοι του Ηρακλή, 12 φυλές του Ισραήλ, 12 μαθητές του Χριστού, 12 Ιμάμηδες. Με την προσθήκη του αριθμού «ένα» σχηματίζεται η αρχή ενός νέου κύκλου, και το άγνωστο που αντιπροσωπεύει ο αριθμός 13 προκαλεί ανησυχία στους ανθρώπους.


Η πρώτη ιστορική αναφορά στην Παρασκευή και 13

Η πρώτη καταγεγραμμένη αναφορά σε μία «Παρασκευή και 13» έγινε στις αρχές του 19ου αιώνα. Ωστόσο, το πιο σημαντικό ιστορικό γεγονός συνέβη στη Γαλλία του βασιλιά Φιλίππου Δ', όταν Παρασκευή και 13 το 1307 δόθηκε εντολή να συλληφθούν εκατοντάδες Ναΐτες Ιππότες.

Οι καθολικοί σταυροφόροι συνελήφθησαν υπό την πίεση του Πάπα Κλημέντιου Ε' έπειτα από καταγγελίες για τον έκπτωτο πρώην βασιλιά. Κατηγορούμενοι για ηθική και οικονομική διαφθορά και λατρεία ψευδών ειδώλων, πολλοί Ιππότες ομολόγησαν έπειτα από βασανιστήρια και κάηκαν στην πυρά στο Παρίσι.


Η Παρασκευή και 13 στην τεχνολογία και τον κινηματογράφο

Στην πληροφορική υπάρχει ένας ιός με το όνομα «Παρασκευή και 13» (Friday 13th), που δημιουργήθηκε στο Ισραήλ το 1988. Ενεργοποιείται όταν το ημερολόγιο του υπολογιστή δείξει Παρασκευή και 13, με αποτέλεσμα την επιβράδυνση της λειτουργίας του.

Ο μύθος γύρω από την Παρασκευή και 13 αποτέλεσε τη βάση για τη δημιουργία της ομότιτλης ταινίας τρόμου του 1980. Η αμερικανική ταινία «σλάσερ» με σκηνοθέτη τον Σον Κάνινγκχαμ και σεναριογράφο τον Βίκτορ Μίλερ, παρά τις αρνητικές κριτικές, απέφερε πάνω από 39.700.000 δολάρια και έγινε μια από τις πιο κερδοφόρες ταινίες του είδους. Η επιτυχία της οδήγησε σε μακρά σειρά συνεχειών και επανεκκίνηση το 2009.