Αινιγματικά ραδιοκύματα που φαίνεται να προέρχονται από τα βάθη των πάγων της Ανταρκτικής έχουν προκαλέσει έντονη αναστάτωση στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα. Ειδικότερα, τα εν λόγω σήματα καταγράφηκαν απο την “Antarctic Impulsive Transient Antenna” (ANITA), μια κεραία σχεδιασμένη για να καταγράφει ραδιοεκρήξεις κοσμικών ακτινών που χτυπάνε την Γη και ανιχνεύει εξαιρετικά σπάνια υποατομικά σωματίδια γνωστά ως νετρίνα. Ωστόσο, οι επιστήμονες δεν εντόπισαν τα αναμενόμενα νετρίνα, αλλά κάτι εντελώς αναπάντεχο – ραδιοσήματα που φαίνεται να αψηφούν τους γνωστούς νόμους της φυσικής.

Διαβάστε: Επιστήμη: Τι είναι το μποζόνιο Higgs - Ένα εξαιρετικά σημαντικό σωματίδιο και στοίχημα για όλους τους φυσικούς

Ανταρκτική: Ανεξήγητα σήματα από τα έγκατα των πάγων "χτυπούν" τους νόμους της φυσικής

Ειδικότερα, τα ραδιοκύματα που καταγράφηκαν δεν προέρχονταν από τον ουρανό, όπως θα συνέβαινε με τα κοσμικά νετρίνια που διασχίζουν την ατμόσφαιρα, αλλά φαίνονταν να αναδύονται από το έδαφος, και μάλιστα σε γωνίες που θεωρούνται απαγορευτικές για οποιαδήποτε γνωστή μορφή σωματιδίου.Σύμφωνα με δημοσίευμα του επιστημονικού περιοδικού "Physical Review Letters", τα ευρήματα φαίνεται να αψηφούν τους νόμους της σημερινής σωματιδιακής φυσικής.

Όπως αναφέρουν οι ειδικοί, τα φαινόμενα αυτά ενδεχομένως να υποδηλώνουν την ύπαρξη νέων, άγνωστων μορφών ύλης ή αλληλεπιδράσεων – ή ακόμη και να σχετίζονται με τη μυστηριώδη σκοτεινή ύλη. Μάλιστα, η Δρ Στέφανι Γουίσελ, αστροφυσικός από του Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια και μέλος της ομάδας ANITA, αναφέρει χαρακτηριστικά: «Τα ραδιοκύματα που εντοπίσαμε προέρχονταν από εξαιρετικά απότομες γωνίες, περίπου 30 μοίρες κάτω από την επιφάνεια του πάγου. Είναι ένα ενδιαφέρον φαινόμενο, ακόμα δεν έχουμε κάποια σαφή εξήγηση για το τι συμβαίνει». Τα ευρήματα αυτά ανοίγουν ένα νέο κεφάλαιο στην αναζήτηση των αόρατων δυνάμεων του σύμπαντος, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο για ριζικές ανατροπές στο πεδίο της σύγχρονης φυσικής.

Το πείραμα ANITA: Τι είναι τα νετρίνια - Η ανακάλυψη που προκάλεσε παγκόσμιο επιστημονικό ενδιαφέρον

Το πείραμα ANITA σχεδιάστηκε με σκοπό την ανίχνευση ενός εξαιρετικά σπάνιου και δυσδιάκριτου σωματιδίου, γνωστού ως νετρίνο — το μικρότερο από όλα τα υποατομικά σωματίδια. Τα νετρίνα παράγονται συνήθως κατά τη διάρκεια εξαιρετικά ενεργειακών κοσμικών γεγονότων, όπως η Μεγάλη Έκρηξη ή μια υπερκαινοφανής έκρηξη (supernova), και είναι άκρως διαδεδομένα στο σύμπαν. Ωστόσο, επειδή είναι εξαιρετικά μικρά και δεν φέρουν ηλεκτρικό φορτίο, έχουν την ιδιότητα να διαπερνούν την ύλη χωρίς να αλληλεπιδρούν ουσιαστικά με αυτή — γεγονός που τα καθιστά ιδιαίτερα δύσκολα στον εντοπισμό.


Όπως εξηγεί η Δρ Στέφανι Γουίσελ, αστροφυσικός της ομάδας ANITA: «Κάθε στιγμή, δισεκατομμύρια νετρίνα διαπερνούν το νύχι του αντίχειρά σας, αλλά δεν αλληλεπιδρούν σχεδόν καθόλου. Αυτό είναι το δίκοπο μαχαίρι: αν καταφέρουμε να τα εντοπίσουμε, σημαίνει ότι διέσχισαν όλο το Σύμπαν χωρίς να συγκρουστούν με τίποτα. Μπορεί να βλέπουμε ένα νετρίνο που ξεκίνησε από την άκρη του παρατηρήσιμου σύμπαντος».

Σύμφωνα με την αναφορά του περιοδικού Physical Review Letters, οι επιστήμονες πραγματοποίησαν εκτεταμένες αναλύσεις και διέγραψαν κάθε γνωστή αιτία για την προέλευση των σημάτων. Παρόλα αυτά, τα μυστηριώδη ραδιοκύματα επιμένουν να μην βρίσκουν εξήγηση. Το γεγονός ότι και άλλοι κορυφαίοι ανιχνευτές – όπως το IceCube και το Pierre Auger Observatory – δεν κατέγραψαν τίποτα αντίστοιχο, κάνει το φαινόμενο ακόμη πιο δυσερμήνευτο. Η επιστημονική κοινότητα δεν αποκλείει πλέον το ενδεχόμενο να πρόκειται για εντελώς νέα σωματίδια ή φαινόμενα που σχετίζονται με τη σκοτεινή ύλη – τον πιο αδιευκρίνιστο και μυστηριώδη παράγοντα του σύμπαντος.

PUEO: Το νέο υπερευαίσθητο "ραντάρ" της Ανταρκτικής

Καθώς οι υφιστάμενοι ανιχνευτές αδυνατούν να ερμηνεύσουν τα δεδομένα, οι επιστήμονες στρέφουν την προσοχή τους στο PUEO – ένα φιλόδοξο νέο πείραμα, με στόχο να ανιχνεύσει ακόμα πιο αδύναμα και βαθιά κρυμμένα κοσμικά σήματα. Αν τα σήματα αυτά τελικά αποδειχθεί πως παραβιάζουν τους κανόνες της σημερινής φυσικής, τότε δεν αποκλείεται να βρισκόμαστε μπροστά σε μια ανακάλυψη με ιστορική σημασία, που ίσως ανοίξει τον δρόμο για μια νέα κατανόηση του σύμπαντος.