Για τον Γκολαμρεζά Ταχτί, η αξία του δεν μετριόταν μόνο σε μετάλλια ή τίτλους. Ήταν η ενσάρκωση του ιρανικού ιδεώδους του Javanmardi, του ευγενούς πολεμιστή, που προτάσσει την τιμή, τη δικαιοσύνη και την αλληλεγγύη πάνω απ’ όλα. Ένας αληθινός ήρωας, όχι μόνο μέσα στο ταπί, αλλά και στην καθημερινότητα, όπου η ηθική του στάση τον κατέστησε θρύλο και έμπνευση για γενιές.


Forgotten Heroes, Γκολαμρεζά Ταχτί: Από τα σοκάκια της Τεχεράνης στην κορυφή του κόσμου

Γεννημένος στις 27 Αυγούστου 1930 σε μια φτωχή οικογένεια στην περιοχή Χανιαμπάντ της Τεχεράνης, ο Ταχτί βίωσε εξαρχής τις δυσκολίες της ζωής. Από μικρός αναγκάστηκε να εργαστεί ως χειρώνακτας στη Μασετ Σολεϊμάν. Η είσοδός του στον στρατό αποδείχθηκε καθοριστική, αφού εκεί εντοπίστηκε το ταλέντο του στην πάλη και ξεκίνησε σοβαρή προπόνηση μέσω του Ιρανικού Οργανισμού Σιδηροδρόμων, όπου εργαζόταν από το 1948.

Το 1950 κατέκτησε το πρώτο του εθνικό πρωτάθλημα. Έναν χρόνο αργότερα, στην πρώτη του συμμετοχή σε παγκόσμιο επίπεδο, έφερε το πρώτο διεθνές μετάλλιο για το Ιράν. Ασημένιο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα στο Ελσίνκι. Ακολούθησε το ασημένιο στους Ολυμπιακούς του 1952, και τελικά, η κορυφαία στιγμή του, το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς της Μελβούρνης το 1956 που ήταν το πρώτο στην ιστορία του Ιράν.


Μια ευγενής ψυχή που αντιστάθηκε

Οι αγωνιστικές του επιτυχίες τον έκαναν γνωστό, όμως αυτό που τον μετέτρεψε σε «Jahân Pahlevân», δηλαδή τον Παλαιστή του Κόσμου, ήταν η ακεραιότητά του. Ο Ταχτί αρνιόταν να εκμεταλλευτεί την αδυναμία του αντιπάλου, ακόμη κι αν αυτό σήμαινε ήττα. Στη μάχη του με τον σοβιετικό Αλεξάντρ Μέντβεντ, όταν διαπίστωσε ότι ο αντίπαλος είχε τραυματισμένο πόδι, αρνήθηκε να το στοχεύσει. Προτίμησε να χάσει με τιμή, παρά να νικήσει με δόλο.

Σε άλλη περίπτωση, μετά τη νίκη του επί του Ανατόλι Άλμπουλ στη Μόσχα, πλησίασε τη μητέρα του ηττημένου και την παρηγόρησε λέγοντας: «Ο γιος σας είναι σπουδαίος παλαιστής». Αυτή του η πράξη συγκίνησε όλη την αίθουσα. Ήταν ο τύπος του ανθρώπου που θα σου έδινε δώρο μετά την ήττα σου, κι αν χρειαζόταν, θα σου ζητούσε και συγγνώμη.

Ο Ταχτί δεν περιορίστηκε στον αθλητισμό. Εναντιώθηκε ανοιχτά στο αυταρχικό καθεστώς του Σάχη Παχλεβί. Υπήρξε υποστηρικτής του εθνικιστή ηγέτη Μοσαντέκ και μέλος του Δεύτερου Εθνικού Μετώπου. Όταν το 1962 σεισμός ισοπέδωσε την πόλη Μπουΐν Ζαχρά, δεν περίμενε την κρατική βοήθεια – που θεωρούσε ανεπαρκή και αναξιόπιστη. Οργάνωσε προσωπικά καραβάνι βοήθειας, καλώντας τον λαό της Τεχεράνης να συνδράμει. Το παράδειγμά του ακολούθησαν χιλιάδες.


Ένας θάνατος με σκιές

Στις 7 Ιανουαρίου 1968, ο Γκολαμρεζά Ταχτί βρέθηκε νεκρός σε ξενοδοχείο της Τεχεράνης. Οι αρχές μίλησαν για αυτοκτονία, όμως πολλοί έως και σήμερα, πιστεύουν ότι δολοφονήθηκε από την μυστική αστυνομία SAVAK, λόγω των πολιτικών του πεποιθήσεων. Η ειρωνεία είναι πως το ξενοδοχείο βρισκόταν δίπλα από τα γραφεία της υπηρεσίας. Η κηδεία του συγκέντρωσε πλήθη, μετατρέποντας το αντίο του σε σιωπηλή διαμαρτυρία.

Το εβδομαδιαίο περιοδικό Towfigh αποχαιρέτησε τον ήρωα με ένα σκίτσο που τον έδειχνε ως άγγελο να πετά πάνω από τους πενθούντες, με τη φράση: «Μην κλαίτε για μένα, κλάψτε για τον εαυτό σας». Η δημοσίευση αυτή οδήγησε στην προσωρινή απαγόρευση του περιοδικού.


Η παρακαταθήκη ενός θρύλου

Ο Ταχτί άφησε πίσω του τη γυναίκα και τον γιο του, Μπάμπακ, ο οποίος έγινε συγγραφέας και μεταφραστής. Αν και ο ίδιος ο Μπάμπακ έχει δηλώσει ότι ο πατέρας του έπασχε από κατάθλιψη και όντως έβαλε τέλος στη ζωή του, για τον λαό παραμένει ένα θύμα του καθεστώτος.

Αυτό, ωστόσο, δεν έχει μειώσει σε τίποτα τη φλόγα που άναψε ο Ταχτί. Η μορφή του τιμάται κάθε χρόνο στον τάφο του, στο νεκροταφείο Εμπν Μπαμπούγιε, στα νότια της Τεχεράνης. Έχουν γυριστεί ταινίες για τη ζωή του, με πιο γνωστή την «Takhti» (1997), που επιχειρεί να φωτίσει όλες τις πτυχές της ζωής και του θανάτου του.

Ο Γκολαμρεζά Ταχτί δεν ήταν απλώς ένας παλαιστής. Ήταν ένας λαϊκός ήρωας, που ενσάρκωνε τις πιο αγνές αξίες της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Στη συλλογική μνήμη των Ιρανών παραμένει ο άνθρωπος που μπορούσε να νικά χωρίς να ταπεινώνει, να αντιστέκεται χωρίς να φωνάζει και να εμπνέει χωρίς να επιβάλλεται. Η παρακαταθήκη του είναι ένα διαχρονικό μάθημα ήθους, τιμής και ανθρωπιάς.