Τα καταφύγια στην Αθήνα επανήλθαν στο προσκήνιο μετά τις πρόσφατες εναέριες απειλές στη Μέση Ανατολή. Οι βομβαρδιστικές παρελάσεις πάνω από το Ιράν και οι πύραυλοι που έπεσαν στο Ισραήλ έφεραν ξανά τη συζήτηση για την ύπαρξη καταφυγίων στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, υπάρχουν περίπου 2.000 καταφύγια σε όλη τη χώρα. Ωστόσο, ο ακριβής αριθμός παραμένει απόρρητη πληροφορία.

Η Ιστορία των καταφυγίων στην Αθήνα

Τα Καταφύγια του Μεταξά (1940)

Λίγο πριν από τον πόλεμο του 1940, επί πρωθυπουργίας Ιωάννη Μεταξά, δημιουργήθηκαν τα πρώτα αντιαεροπορικά δημόσια καταφύγια. Συγκεκριμένα κατασκευάστηκαν στην Αθήνα, στον Πειραιά, στη Θεσσαλονίκη και σε άλλες μεγάλες πόλεις.

Όταν η Ελλάδα μπήκε στον πόλεμο με το «Όχι» του Μεταξά, είχαν δημιουργηθεί περίπου 12.000 καταφύγια σε όλη τη χώρα.


Τα Κατοχικά Καταφύγια (1941)

Από το 1941, τα κατοχικά στρατεύματα δημιούργησαν επιπλέον καταφύγια. Αυτά είχαν στρατηγικό σκοπό: να εμποδίσουν πιθανή απόβαση των Συμμάχων στην Ελλάδα.


Σύγχρονα καταφύγια στην Αθήνα

Το Θεσμικό Πλαίσιο (1981)

Το 1981 δημιουργήθηκε το Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Άμυνας (σημερινό ΚΥΣΕΑ). Αποφασίστηκε να δημιουργηθούν καταφύγια σε όλα τα δημόσια κτίρια της Αθήνας και της χώρας.

Το έργο ανέλαβε το τότε Υπουργείο Δημοσίων Έργων, διαμορφώνοντας το σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο.

Πού βρίσκονται καταφύγια στην Αθήνα

Στην Αθήνα υπάρχουν καταφύγια σε στρατηγικές τοποθεσίες:

  • Λόφος Λυκαβηττού: Ένα από τα πιο γνωστά καταφύγια
  • Λόφος Αρδηττού: Κοντά στην πλατεία Κολωνακίου
  • Μέγαρο Αρείου Πάγου: Υπόγειοι χώροι προστασίας
  • Τράπεζα της Ελλάδος: Κεντρικά γραφεία με καταφύγιο
  • Υπουργείο Οικονομικών: Επί της Καραγεώργη Σερβίας


Το ιστορικό καταφύγιο της Κοραής

Το μόνο επισκέψιμο καταφύγιο βρίσκεται στην πλατεία Κοραής, αριθμός 4. Πρόκειται για χώρο ιστορικής μνήμης, όπου χιλιάδες αγωνιστές μαρτύρησαν στα χέρια των ναζί.

Έξι μέτρα κάτω από την επιφάνεια, δημιουργήθηκαν πριν το 1940 οι πιο σύγχρονοι χώροι προστασίας. Διέθεταν μεταλλικές πόρτες που έκλειναν αεροστεγώς.

Τεχνικά χαρακτηριστικά καταφυγίων

Τα καταφύγια της Αθήνας διαθέτουν:

  • Αποθηκευτικούς χώρους
  • Συσκευές επικοινωνίας
  • Ηλεκτρικό ρεύμα και νερό
  • Τουαλέτες και λουτρά
  • Θέσεις πολυβολείων (σε ορισμένα)


Καταφύγια στα προάστια της Αθήνας

Νότια Προάστια

Καταφύγια υπάρχουν και στα νότια προάστια της Αθήνας:

  • Βούλα: Ένα από τα καταφύγια βρίσκεται στο ΠΙΚΠΑ
  • Γλυφάδα: Πρόσθετοι χώροι προστασίας
  • Ελληνικό: Ιστορικά καταφύγια της περιοχής

Πειραιάς και Περιχώρα

Στον Πειραιά υπάρχουν καταφύγια στις εξής περιοχές:

  • Καστέλα: Κατασκευασμένο με απόφαση Μεταξά
  • Δραπετσώνα: Κοντά στην ακτή Βασιλειάδη
  • Ραφήνα: Στον λόφο Παναγίτσας


Το μυστήριο των πυρηνικών καταφυγίων

Ένα από τα μεγάλα ερωτήματα είναι αν η Ελλάδα διαθέτει πυρηνικό καταφύγιο. Αυτό παραμένει άκρως απόρρητο ζήτημα, για το οποίο έχουν γνώση ελάχιστα πρόσωπα.

Παρόμοια απόρρητη είναι η πληροφορία για πιθανά καταφύγια στη Βουλή των Ελλήνων και το Προεδρικό Μέγαρο.


Διαχείριση και ευθύνες

Η διαχείριση των καταφυγίων εντάσσεται στις αρμοδιότητες:

  • ΓΕΕΘΑ (Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας)
  • Υπουργείο Εθνικής Άμυνας
  • Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη

Τα καταφύγια της Αθήνας αποτελούν σημαντικό κομμάτι της ιστορίας και της εθνικής ασφάλειας. Από τα ιστορικά καταφύγια του Μεταξά έως τα σύγχρονα υπόγεια κτίρια, η πρωτεύουσα διαθέτει ένα εκτεταμένο δίκτυο προστασίας.

Παρόλο που πολλές πληροφορίες παραμένουν απόρρητες, η ύπαρξή τους αποτελεί εγγύηση για την προστασία των πολιτών σε περίπτωση ανάγκης.