EnΝέα χαρτονομίσματα ευρώ: Oριστικό τέλος για το 500ευρο - Έντονο το ελληνικό "άρωμα"
Επανάσταση στο ευρώ με νέα σχέδια
Η ΕΚΤ ανασχεδιάζει τα χαρτονομίσματα ευρώ με εμβληματικές προσωπικότητες όπως ο Μπετόβεν και η Μαρία Κάλλας - Κυκλοφορία το 2029 με ενισχυμένη ασφάλεια
Τα υφιστάμενα χαρτονομίσματα ευρώ ακολουθούν τη θεματολογία «Εποχές και Στυλ της Ευρώπης», παρουσιάζοντας αρχιτεκτονικά στοιχεία όπως παράθυρα, πόρτες και γέφυρες από διαφορετικές ιστορικές περιόδους. Κάθε γραφικό στοιχείο αντιπροσωπεύει την πολιτιστική διασύνδεση και την κοινή ευρωπαϊκή κληρονομιά.
Δημόσια διαβούλευση και επιλογή θεμάτων για τα νέα χαρτονομίσματα
Ο επερχόμενος ανασχεδιασμός υπερβαίνει τις αισθητικές αλλαγές. Τα ανανεωμένα χαρτονομίσματα ευρώ στοχεύουν στη δημιουργία ισχυρότερου δεσμού με τους Ευρωπαίους πολίτες, ενσωματώνοντας προηγμένα χαρακτηριστικά ασφαλείας και αντανακλώντας σύγχρονες ευρωπαϊκές αξίες. Η ΕΚΤ διεξήγαγε εκτεταμένη δημόσια διαβούλευση σε δύο φάσεις, το 2021 και το 2023, σε όλες τις χώρες της ευρωζώνης.
Τα ευρήματα της διαβούλευσης αποκάλυψαν την επιθυμία των Ευρωπαίων για χαρτονομίσματα που αποτυπώνουν τον πολιτισμό, τη φύση και την κοινή ταυτότητα, ξεπερνώντας τα παραδοσιακά ιστορικά μνημεία. Βασιζόμενη σε αυτές τις προτιμήσεις, η ΕΚΤ προχώρησε στην επιλογή δύο κεντρικών θεματικών αξόνων: την «Ευρωπαϊκή κουλτούρα» και τα «Ποτάμια και πουλιά της Ευρώπης».
Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, υπογράμμισε τη σημασία των μετρητών στην ευρωπαϊκή καθημερινότητα: «Παραμένουμε αφοσιωμένοι στα μετρητά. Αποτελούν μόνιμο στοιχείο της οικονομικής μας πραγματικότητας. Επιδιώκουμε να καταστήσουμε τα χαρτονομίσματά μας ακόμη πιο ασφαλή, ανθεκτικά και αντιπροσωπευτικά όλων των Ευρωπαίων».
Εμβληματικές προσωπικότητες στα νέα σχέδια χαρτονομισμάτων
Παρά τις θεματικές και οπτικές ανανεώσεις, οι ονομαστικές αξίες και η βασική ταυτότητα του ευρώ διατηρούνται αμετάβλητες. Οι γνωστές αξίες 5, 10, 20, 50, 100 και 200 ευρώ θα συνεχίσουν να υπάρχουν, ενσωματώνοντας όμως καινοτόμα σχέδια που αναδεικνύουν τον φυσικό και πολιτιστικό πλούτο της Ευρώπης.
Η ΕΚΤ συνεργάζεται με εξειδικευμένους σχεδιαστές από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την υλοποίηση του έργου. Η κυκλοφορία των ανανεωμένων χαρτονομισμάτων προγραμματίζεται για το 2029, παρέχοντας επαρκή χρόνο για παραγωγή, δοκιμές και προετοιμασία του κοινού. Οι ενδιαφερόμενοι επαγγελματίες υπέβαλαν τις προτάσεις τους μέσω της επίσημης πλατφόρμας, η οποία παρέμεινε ενεργή έως τον Αύγουστο 2025.
Στον θεματικό άξονα των «Εμβληματικών ευρωπαϊκών προσωπικοτήτων» περιλαμβάνονται μορφές που διαμόρφωσαν την πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν η Μαρία Κάλλας για το χαρτονόμισμα των 5 ευρώ, ο Μπετόβεν για τα 10 ευρώ, η Μαρί Κιουρί για τα 20 ευρώ, ο Μιγκέλ ντε Θερβάντες, ο Λεονάρντο ντα Βίντσι και η Μπέρτα φον Ζούτνερ για το χαρτονόμισμα των 200 ευρώ.
Ενισχυμένη ασφάλεια και τεχνολογικές καινοτομίες
Μία από τις κορυφαίες προτεραιότητες της ΕΚΤ αποτελεί η διασφάλιση ότι τα χαρτονομίσματα ευρώ παραμένουν ασφαλές, καινοτόμο και αποδοτικό μέσο πληρωμής. Καθώς οι τεχνολογίες αντιγραφής εξελίσσονται και οι κίνδυνοι παραχάραξης ενισχύονται, η περιοδική ανανέωση των σειρών χαρτονομισμάτων αποτελεί καθιερωμένη πρακτική των κεντρικών τραπεζών παγκοσμίως.
Ο προγραμματισμένος ανασχεδιασμός δεν περιορίζεται στην αντιμετώπιση των παραχαρακτών, αλλά επεκτείνεται στη δημιουργία πιο προσιτών, συμπεριληπτικών και περιβαλλοντικά φιλικών χαρτονομισμάτων. Από τη βελτίωση της προσβασιμότητας για άτομα με προβλήματα όρασης έως τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος καθ' όλη τη διάρκεια ζωής των χαρτονομισμάτων, η στρατηγική της ΕΚΤ εστιάζει όχι μόνο στην ασφάλεια, αλλά και στη διατήρηση της σπουδαιότητας των μετρητών σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο.
Επιπτώσεις για χρήστες και αγορές συναλλάγματος
Για όσους χειρίζονται μετρητά, είτε ως ταξιδιώτες είτε ως συναλλασσόμενοι είτε ως κάτοχοι συναλλάγματος, ο ανασχεδιασμός παρουσιάζει σημαντικές διαστάσεις:
• Θα ενισχυθεί η εμπιστοσύνη στην αυθεντικότητα και την αντοχή του ευρώ, ενώ τα παλαιά χαρτονομίσματα θα διατηρήσουν τη νομική τους ισχύ.
• Τα νέα σχέδια ενδέχεται αρχικά να επηρεάσουν τη ζήτηση λόγω περιέργειας, συλλεκτικής αξίας ή προτιμήσεων χρήσης.
• Η σταδιακή επικράτηση των νέων σειρών θα διαμορφώσει τις μελλοντικές συναλλαγές.
Αντιδράσεις και προκλήσεις του ανασχεδιασμού
Το ευρώ διατηρεί τη θέση του ως δεύτερο πιο χρησιμοποιούμενο νόμισμα παγκοσμίως και ο νέος ανασχεδιασμός αντικατοπτρίζει τη δέσμευση της ΕΚΤ να το διατηρεί επίκαιρο, ασφαλές και ευρέως αποδεκτό τόσο στην Ευρώπη όσο και διεθνώς.
Σύμφωνα με αναφορές, οι επιλεγμένες ευρωπαϊκές προσωπικότητες ενδέχεται να προκαλέσουν αντιδράσεις, καθώς μόνο έξι από τις 20 χώρες της ευρωζώνης εκπροσωπούνται. Οι πρώτες αντιδράσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν επίσης αρνητικές, με πολλούς να ζητούν μεγαλύτερη έμφαση στη σταθερότητα των τιμών αντί σε νέα σχέδια χαρτονομισμάτων.
Η διαμάχη γύρω από τα θέματα των χαρτονομισμάτων δεν αποτελεί πρωτοφανές φαινόμενο. Όταν τα αρχικά χαρτονομίσματα ευρώ δημιουργήθηκαν από τον Αυστριακό σχεδιαστή Ρόμπερτ Καλινά, το θέμα «Εποχές και στυλ της Ευρώπης» περιελάμβανε επτά αφηρημένα, φανταστικά γεφύρια που αντιπροσώπευαν διαφορετικές σχεδιαστικές εποχές, αποφεύγοντας την προτίμηση συγκεκριμένης χώρας ή ιστορικής μορφής. Παρ' όλα αυτά, όλες αυτές οι προσεκτικά «ουδέτερες» γέφυρες ανήκουν πλέον στην Ολλανδία, αφού ο Ολλανδός σχεδιαστής Ρόμπιν Σταμ τις ανακατασκεύασε στην πόλη Σπαϊκενίσε το 2011.
Από το 2016, η ΕΚΤ διέκοψε την έκδοση χαρτονομισμάτων 500 ευρώ λόγω ανησυχιών ότι διευκόλυναν παράνομες δραστηριότητες. Ο τότε διευθυντής της Europol είχε επισημάνει ότι τα χαρτονομίσματα αυτά ήταν εξαιρετικά βολικά για εγκληματίες, καθώς ένα εκατομμύριο ευρώ σε χαρτονομίσματα 500 ευρώ χωρούσε σε μικρή βαλίτσα.
