Παύλος Μπακογιάννης: 36 χρόνια από τη δολοφονία που συγκλόνισε το πανελλήνιο - Έπεσε νεκρός από τα πυρά της ''17 Νοέμβρη'' στην είσοδο του γραφείου του (Εικόνες)

Τριάντα έξι χρόνια πέρασαν από το πρωινό της 26ης Σεπτεμβρίου 1989, την ημέρα που ο Παύλος Μπακογιάννης έπεσε νεκρός, σε ηλικία 54 ετών, από τα πυρά της «17 Νοέμβρη» στην είσοδο του γραφείου του. Σαν σήμερα, η Ελλάδα συγκλονίστηκε από τη δολοφονία ενός εκ των πιο σημαντικών πολιτικών προσωπικοτήτων της εποχής. Η τρομοκρατική οργάνωση εκτέλεσε τον βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας έξω από το γραφείο του στο Κολωνάκι, αφήνοντας ανεξίτηλο στίγμα στην πολιτική ιστορία της χώρας. Τριάντα έξι χρόνια μετά, η μνήμη αυτής της τραγικής ημέρας παραμένει ζωντανή.

Διαβάστε: Ντόρα Μπακογιάννη για Παύλο Μπακογιάννη: "Για μας είναι πάντα εδώ" - Η συγκινητική ανάρτηση

Παύλος Μπακογιάννης: Το χρονικό της δολοφονίας στην οδό Ομήρου

Λίγο πριν από τις 8 το πρωί της 26ης Σεπτεμβρίου ο Παύλος Μπακογιάννης έφτασε στην οδό Ομήρου, όπου στεγαζόταν το πολιτικό του γραφείο. Τρία μέλη της «17 Νοέμβρη», με επικεφαλής τον Δημήτρη Κουφοντίνα, είχαν στήσει ενέδρα στα σκαλιά της πολυκατοικίας. Το αυτοκίνητο του Παύλου Μπακογιάννη είχε σταματήσει λίγα μέτρα από την είσοδο του γραφείου και ο οδηγός έστριψε αριστερά για να παρκάρει σε κοντινό γκαράζ. Τρεις άνδρες με δύο 45άρια πιστόλια τού έριξαν τέσσερις σφαίρες. Ο βουλευτής είχε αποφασίσει να μη συνοδεύεται από φρουρά εκείνο το πρωί, καθώς θεωρούσε ότι ο άνδρας της ασφάλειάς του χρειαζόταν ξεκούραση ύστερα από μια νυχτερινή συνεδρίαση.

Τότε, οι δράστες, που ήταν κρυμμένοι στα σκαλιά, τον πυροβόλησαν σχεδόν εξ επαφής, από πίσω και αριστερά, με το γνωστό 45άρι της οργάνωσης, το ίδιο όπλο που είχε χρησιμοποιηθεί επίσης στις δολοφονίες των Γουέλς, Σταμούλη, Πέτρου, Μομφεράτου και Αθανασιάδη. Ο Παύλος Μπακογιάννης μεταφέρθηκε άμεσα στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», όπου υπέκυψε στα τραύματά του μία ώρα αργότερα.

Η αντίδραση της κοινωνίας και η κηδεία

Η δολοφονία του Παύλου Μπακογιάννη προκάλεσε κύμα οργής και θλίψης σε όλη την Ελλάδα. Ο πολιτικός θεωρούνταν σύμβολο της εθνικής συμφιλίωσης και του δημοκρατικού διαλόγου, έχοντας συμμετάσχει ενεργά στον αντιδικτατορικό αγώνα. Παρά τις συντηρητικές του πεποιθήσεις, είχε εργαστεί για την επούλωση των πληγών του Εμφυλίου Πολέμου. Η κηδεία του πραγματοποιήθηκε στο Καρπενήσι στις 29 Σεπτεμβρίου 1989, με τη συμμετοχή χιλιάδων πολιτών που φώναζαν συνθήματα κατά της τρομοκρατίας. Η τελετή αποτέλεσε έκφραση της λαϊκής οργής κατά των μεθόδων της «17 Νοέμβρη».

Η προκήρυξη της "17 Νοέμβρη" 

Στις 9 Οκτωβρίου 1989 η τρομοκρατική οργάνωση «17 Νοέμβρη» ανέλαβε την ευθύνη για τη δολοφονία με δωδεκασέλιδη προκήρυξη που εστάλη στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία». Με τίτλο «Άρχισε η κάθαρση», το κείμενο κατηγορούσε τον Μπακογιάννη για εμπλοκή στο σκάνδαλο Κοσκωτά και την υπόθεση της Τράπεζας Κρήτης.

Σύμφωνα με την οργάνωση, το χτύπημα είχε προγραμματιστεί τέσσερις μήνες νωρίτερα, αλλά αναβλήθηκε λόγω της αποτυχημένης επίθεσης κατά του Γιώργου Πέτσου τον Μάιο του 1989. Οι τρομοκράτες υποστήριζαν ότι ο Παύλος Μπακογιάννης ήταν υπεύθυνος για:

• Την κλοπή των πρώτων 60 εκατομμυρίων της Γραμμής
• Τη συνεργασία με τον Κοσκωτά για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου
• Την αγορά της Τράπεζας Κρήτης μέσω της Γραμμής

Η Δικαιοσύνη και οι καταδίκες των δραστών

Μετά την εξάρθρωση της «17 Νοέμβρη» το 2003, η Δικαιοσύνη κίνησε τις διαδικασίες για τη δολοφονία του Παύλου Μπακογιάννη. Οι κύριοι δράστες καταδικάστηκαν σε βαριές ποινές κάθειρξης. Συγκεκριμένα, ισόβια κάθειρξη επιβλήθηκε στον Δημήτρη Κουφοντίνα, τον Ηρακλή Κωστάρη και τον Αλέξανδρο Γιωτόπουλο, ενώ ο Σάββας Ξηρός και ο Βασίλης Τζωρτζάτος καταδικάστηκαν σε 15 χρόνια κάθειρξη. Η δολοφονία του Παύλου Μπακογιάννη παραμένει ένα από τα πιο σκοτεινά κεφάλαια της νεότερης ελληνικής ιστορίας, σηματοδοτώντας την κλιμάκωση της τρομοκρατικής δράσης στη χώρα.

Ποιος ήταν ο Παύλος Μπακογιάννης

Γεννήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 1935 στο χωριό Βελωτά της Ευρυτανίας. Ήταν ο μεγαλύτερος γιος του παπα-Κώστα και της Ειρήνης Μπακογιάννη. Γυμνάσιο πήγε στο Θέρμο Τριχωνίδας, για έναν χρόνο στο Καρπενήσι (1950) και το τελείωσε στην Πάτρα στο Β' Γυμνάσιο Πατρών. Σπούδασε Πολιτικές και Κοινωνικές Επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Συνέχισε τις σπουδές του στη Γερμανία, παίρνοντας πτυχίο Πολιτικής Οικονομίας και Πολιτικών Επιστημών των Πανεπιστημίων Μονάχου, Τίμπιγκεν και Κωνσταντίας (Konstanz), στο Πανεπιστήμιο της οποίας ανακηρύχθηκε κατόπιν διδάκτωρ των Κοινωνικών Επιστημών. Δίδαξε Πολιτικές Επιστήμες και Δημοσιογραφία στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου, ενώ από τα μέσα της δεκαετίας του '60 και για περίπου 10 χρόνια διηύθυνε το ελληνόφωνο πρόγραμμα της ραδιοφωνίας της Βαυαρίας.

Ήταν διευθυντής του ελληνικού προγράμματος της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας, όταν έγινε το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967. Από τη θέση αυτή αντιτάχθηκε στο δικτατορικό καθεστώς και έκανε εκπομπές με σχόλια και ειδήσεις που αναμεταδίδονταν και από την Deutsche Welle και πολύ γρήγορα έγιναν σημείο αναφοράς του αντιδικτατορικού αγώνα.

Στο Μόναχο γνώρισε την Ντόρα Μητσοτάκη, κόρη του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, η οποία σπούδαζε στο Πανεπιστήμιο της ίδιας πόλης και την οποία και παντρεύτηκε το 1974. Μαζί της απέκτησε δύο παιδιά, την Αλεξία και τον Κώστα.

Με την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, το 1974, επέστρεψε στην Ελλάδα. Εργάσθηκε στην εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» και το 1982 ανέλαβε εκδότης-διευθυντής του εβδομαδιαίου περιοδικού «ΕΝΑ» έως τον Φεβρουάριο του 1985. Από τον Νοέμβριο του 1985 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1989 διετέλεσε πολιτικός σύμβουλος του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας Κώστα Μητσοτάκη. Τον Ιούνιο του 1989 εκλέχθηκε βουλευτής της μονοεδρικής περιφέρειας Ευρυτανίας. Ακολούθησε η κυβέρνηση Τζαννετάκη, στον σχηματισμό της οποίας έλαβε ενεργό ρόλο ως διαπραγματευτής μεταξύ του κόμματός του και του Συνασπισμού.

Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την ανάπτυξη της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Ευρυτανίας. Το πρώτο του μάλιστα βιβλίο είχε τίτλο «Η Ευρυτανία και οι οικονομικές της δυνατότητες» (Αθήνα, 1960). Κατήρτησε ολοκληρωμένο σχέδιο ανάπτυξης της περιοχής, το οποίο υπέβαλε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τραγική ειρωνεία: την ημέρα της δολοφονίας του εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Ενωση η χρηματοδότηση του προγράμματος για την Ευρυτανία, που ο ίδιος είχε καταρτίσει.

Ως πολιτικός θεωρούνταν ήπιος και συναινετικός. Θεωρούσε επιβεβλημένη την υπέρβαση των διαχωριστικών γραμμών, την επούλωση των πληγών του Εμφυλίου και του Διχασμού και την Εθνική Συμφιλίωση. Στα πλαίσια αυτής του της πεποίθησης εργάστηκε για την επιτυχία του πρωτοποριακού, για την εποχή, εγχειρήματος συγκυβέρνησης Αριστεράς και Δεξιάς. Για τους ίδιους λόγους ήταν εισηγητής, εκ μέρους της Ν.Δ., του νομοσχεδίου για την απάλειψη των συνεπειών του εμφυλίου πολέμου που υπερψηφίστηκε και έγινε νόμος το καλοκαίρι του 1989.

Ντόρα Μπακογιάννη για Παύλο Μπακογιάννη: "Για μας είναι πάντα εδώ" - Η συγκινητική ανάρτηση

Τη μνήμη του Παύλου Μπακογιάννη, ο οποίος δολοφονήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 1989, τίμησε η Ντόρα Μπακογιάννη με μια λιτή, αλλά φορτισμένη ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, 36 χρόνια από τη δολοφονία του.

«Για μας είναι πάντα εδώ! Να μας θυμίζει ότι η δημοκρατία και η ελευθερία δεν είναι δεδομένες! Θέλουν καθημερινό αγώνα, σεβασμό και ενότητα απέναντι σε κάθε μορφή φανατισμού!», έγραψε η πρώην υπουργός και βουλευτής της ΝΔ.