Απόψε, 5 Νοεμβρίου 2025, η Πανσέληνος Νοεμβρίου θα κυριαρχήσει στον νυχτερινό ουρανό, προσφέροντας ένα μαγευτικό θέαμα. Αυτό το εξαιρετικό ουράνιο φαινόμενο, γνωστό και ως «Φεγγάρι του Κάστορα», σύμφωνα με την παράδοση των ιθαγενών της Αμερικής, υπόσχεται να εντυπωσιάσει τους παρατηρητές με το μέγεθος και τη λάμψη του.

Διαβάστε: Πανσέληνος Νοεμβρίου 2025: Ποια ζώδια θα επηρεαστούν - Τι φέρνει το "Φεγγάρι του Κάστορα"

Τα χαρακτηριστικά της Πανσελήνου του Νοεμβρίου 2025

Η φετινή Πανσέληνος Νοεμβρίου διακρίνεται για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Θα εμφανιστεί σημαντικά μεγαλύτερη και φωτεινότερη σε σχέση με άλλες πανσελήνους του έτους, δημιουργώντας ένα εκπληκτικό οπτικό φαινόμενο. Κατά τη διάρκεια των πρώτων 15 έως 20 λεπτών της ανατολής της, το φεγγάρι θα αποκτήσει μια μοναδική πορτοκαλί χροιά. Αυτό το φαινόμενο προκύπτει, όταν το σεληνιακό φως διαπερνά τα πυκνά στρώματα της γήινης ατμόσφαιρας. Η ατμοσφαιρική διάχυση επιτρέπει τη διέλευση κυρίως των κόκκινων και πορτοκαλί χρωμάτων, ενώ απορροφά το μπλε φως, χαρίζοντας στη σελήνη τη χαρακτηριστική ζεστή της λάμψη.

Γιατί ονομάστηκε ''Φεγγάρι του Κάστορα''

Η ονομασία «Φεγγάρι του Κάστορα» προέρχεται από τις παρατηρήσεις των ιθαγενών πληθυσμών της Αμερικής. Ζώντας σε άμεση επαφή με τη φύση, παρατήρησαν ότι κατά τον μήνα Νοέμβριο οι κάστορες ξεκινούν την προετοιμασία για τον χειμώνα. 

Αυτά τα έξυπνα θηλαστικά συγκεντρώνονται στις φωλιές τους, όπου έχουν ήδη μεταφέρει επαρκή τροφή για να αντεπεξέλθουν στον μακρύ χειμώνα που πλησιάζει. Κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου, η εύρεση τροφής γίνεται εξαιρετικά δύσκολη, γι' αυτό η προνοητικότητα των καστόρων αποτελεί βασικό στοιχείο επιβίωσης. Το «Φεγγάρι του Κάστορα» συμβολίζει τη σκληρή δουλειά, την προνοητικότητα και την προετοιμασία. Πολλοί αρχαίοι πολιτισμοί θεωρούσαν την Πανσέληνο του Νοεμβρίου ως περίοδο εσωτερικής κάθαρσης και ολοκλήρωσης κύκλων.

Εναλλακτικές ονομασίες στην Ελλάδα

Στη χώρα μας, όπου ο κάστορας δεν αποτελεί μέρος της τοπικής πανίδας, η Πανσέληνος Νοεμβρίου θα μπορούσε να ονομαστεί «Φεγγάρι της Αρκούδας». Αυτός είναι ο μήνας κατά τον οποίο οι αρκούδες κατασκευάζουν τα χειμερινά καταφύγιά τους και προετοιμάζονται για τον χειμέριο ύπνο τους, που θα διαρκέσει μέχρι τις πρώτες ζεστές ημέρες της άνοιξης.

Στην ελληνική λαϊκή παράδοση, η φθινοπωρινή πανσέληνος προανήγγελλε την άφιξη του χειμώνα και συνδεόταν με ευνοϊκές περιόδους για τη σπορά και τη συγκομιδή της ελιάς. Στον ελληνικό χώρο, το φεγγάρι δεν προσδιορίζεται βάσει εποχιακών δραστηριοτήτων όπως σε άλλους πολιτισμούς. Αντίθετα, αποτελεί μια αυτόνομη μυθική οντότητα που στην ελληνική μυθολογία απεικονίζεται με θηλυκή μορφή.

Το φαινόμενο της υπερπανσελήνου

Η σεληνιακή τροχιά γύρω από τη Γη χαρακτηρίζεται από ελλειπτικό σχήμα, όχι κυκλικό. Αυτό σημαίνει ότι η απόσταση μεταξύ Γης και Σελήνης μεταβάλλεται συνεχώς καθ' όλη τη διάρκεια του έτους. Όταν η Σελήνη βρίσκεται σε φάση πανσελήνου στο πλησιέστερο σημείο της από τη Γη (περίγειο) ή σε απόσταση 90% από αυτό το σημείο, αναφέρεται ως υπερπανσέληνος.

Ο όρος εισήχθη το 1979 από τον αστρολόγο Ρίτσαρντ Νόλε για να περιγράψει τις πανσελήνους που εμφανίζονται αισθητά μεγαλύτερες και φωτεινότερες. Οι υπερπανσέληνοι μπορούν να φαίνονται:

  • Έως 14% μεγαλύτερες από συνηθισμένες πανσελήνους
  • Έως 30% φωτεινότερες εξωτερικά

Διαφορετικά μέλη της αστρονομικής κοινότητας έχουν υιοθετήσει ελαφρώς διαφορετικούς ορισμούς. Ένας εναλλακτικός ορισμός καθορίζει ως υπερπανσέληνο κάθε πανσέληνο που βρίσκεται σε απόσταση 360.000 χιλιομέτρων από το κέντρο της Γης.

Οι υπερπανσέληνοι του 2025

Το 2025 περιλαμβάνει τρεις υπερπανσελήνους, μία λιγότερη σε σχέση με το 2024. Συγκεκριμένα, κατά τους μήνες Οκτώβριο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο, το φεγγάρι θα εμφανίζεται εξαιρετικά μεγάλο και φωτεινό λόγω της μικρότερης απόστασής του από τη Γη. Η Πανσέληνος Νοεμβρίου θα πλησιάσει περισσότερο από όλες, διερχόμενη σε απόσταση μόλις 356.980 χιλιομέτρων από τον πλανήτη μας, προσφέροντας το πιο εντυπωσιακό θέαμα της χρονιάς.