Δύο αδέρφια από την Κρήτη, ο Ραφαήλ και ο Μαθιός ∆αµουλάκης, κάνουν «σεισµό» κάθε βράδυ στην παράσταση «Νίκος Ξυλούρης - Ο αρχάγγελος της Κρήτης» στο θέατρο «Ηβη» µε τις µαντινάδες και τα ριζίτικα που ερµηνεύουν ζωντανά επί σκηνής, ο πρώτος µε το λαούτο του και ο δεύτερος µε τη λύρα.

Οι δύο νεαροί καλλιτέχνες της κρητικής µουσικής βρίσκονται επαγγελµατικά για πρώτη φορά στην Αθήνα, ύστερα από κάλεσµα του σκηνοθέτη Νικορέστη Χανιωτάκη να πλαισιώσουν µουσικά τη θεατρική αναπαράσταση της ζωής του Νίκου Ξυλούρη, τον οποίο υποδύεται ο Αιµιλιανός Σταµατάκης. Ξεκίνησαν αυτοδίδακτα σε ηλικία 11 ετών να ασχολούνται µε την παραδοσιακή µουσική της Κρήτης στο χωριό τους, Ανω Βιάννο Ηρακλείου, αλλά στη συνέχεια ακολούθησαν στο Ηράκλειο µουσικές σπουδές και σεµινάρια στο µουσικό εργαστήρι «Λαβύρινθος» του µεγάλου δασκάλου της κρητικής λύρας Ρος Ντέιλι.

Σε ηλικία 14 ετών έκαναν την πρώτη τους επίσηµη εµφάνιση και από τότε βιώνουν το όνειρό τους, συµµετέχοντας σε πολλές συναυλίες σε διάφορες περιοχές της Κρήτης. Μιλώντας στο «Secret» των Παραπολιτικών αποκαλύπτουν πώς «µιλάει» η µουσική στην ψυχή τους και πώς έφτασαν στην Αθήνα να τραγουδούν για τον Ψαρονίκο, το σύµβολο της Κρήτης.


Ο κόσµος βλέποντας την παράσταση βιώνει και τη χαρά και τη λύπη. Κλαίει και γελάει µαζί. Πάντα, στο τέλος, φεύγει συγκινηµένος από τη µουσική του Ψαρονίκου

Σε ποια ηλικία µάθατε να παίζετε λύρα και λαούτο;

Ραφαήλ: Από µικρά παιδάκια, είχαµε πολλά µουσικά βιώµατα στο χωριό µας. Ολοι εκεί ασχολούνται πολύ µε την παράδοση. Εγώ ξεκίνησα µε το µαντολίνο και µετά λαούτο. Στη συνέχεια, στα 16, πήγαµε στο ωδείο στο Ηράκλειο και είχαµε δάσκαλο τον Μιχάλη Σαυρακάκη. Μετά γνωριστήκαµε µε τον µεγάλο δάσκαλο Ρος Ντέιλι, τον οποίο αγαπάµε πολύ. Είναι ένας απλός, ωραίος άνθρωπος, µε πολύ χιούµορ.

Μαθιός: Εγώ από 12 χρόνων πήγα κατευθείαν στη λύρα. Είχε έρθει στο χωριό ένας δάσκαλος από το Ρέθυµνο και αρχίσαµε µαθήµατα και, στη συνέχεια, στο Ηράκλειο, στο ωδείο.


Πώς γνωρίσατε τον Ρος Ντέιλι;

Ραφαήλ: Ο Ρος έχει το µουσικό εργαστήρι «Λαβύρινθος» στο Ηράκλειο. Κάθε καλοκαίρι κάνει σεµινάρια µε µουσικούς από όλο τον κόσµο. Ετσι τον γνωρίσαµε κι εµείς ως µαθητές στα σεµινάριά του.

Μαθιός: Ο Ρος και ο δάσκαλοι του «Λα βύρινθου» µας έχουν επηρεάσει µουσικά βαθιά. Ο Ρος ξέρει καλά την τέχνη µας, γι’ αυτό µας κάλεσε και µας έκανε την τιµή να βρεθούµε στην παράσταση.


Πώς ήρθε αυτή η πρόταση;

Μαθιός: Μας τηλεφώνησε ένας συνεργάτης του Ρος Ντέιλι από τον «Λαβύρινθο» και µας ζήτησε να µιλήσουµε για τη συµµετοχή µας στην παράσταση. ∆εν το σκεφτήκαµε και πολύ, δεν µπορεί να αρνηθεί κάποιος σε µια πρόταση του Ρος.


Στις πρόβες δυσκολευτήκατε;

Ραφαήλ: Οταν µας έγινε η πρόταση, ήµασταν λίγο επιφυλακτικοί για το πώς θα γίνει πράξη αυτό το δύσκολο εγχείρηµα. Αλλά στις πρόβες όλα πήγαν πολύ καλά. Ολοι οι συµµετέχοντες µας σεβάστηκαν. Μας ζήτησαν να τους βοηθήσουµε να µάθουν την ντοπιολαλιά της Κρήτης, για να µπορέσουν να ενταχθούν στην ατµόσφαιρα και το ύφος της κρητικής µουσικής. Εµείς τραγουδάµε µόνο κρητικά τραγούδια.


Ο κόσµος πώς βιώνει την παράσταση;

Ραφαήλ: Ο κόσµος, βλέποντας την παράσταση, βιώνει και τη χαρά και τη λύπη. Κλαίει και γελάει µαζί. Πάντα, στο τέλος, φεύγουν συγκινηµένοι οι θεατές, γιατί η µουσική του Ξυλούρη τούς έχει αγίξει την ψυχή.


Τι είναι για εσάς ο Νίκος Ξυλούρης;

Ραφαήλ: Στην Κρήτη δεν υπάρχει άνθρωπος που να µην τον θαυµάζει. Ολοι οι νέοι στην Κρήτη που ασχολούµαστε µε την κρητική µουσική τον νιώθουµε πολύ δυνατά µέσα µας. Εχουµε επηρεστεί όλοι πάρα πολύ από το ηχόχρωµά του και τον τρόπο του.

Μαθιός: Τον έχουµε µελετήσει κυρίως στα κρητικά του τραγούδια. Είµαστε πολύ επηρεασµένοι, τον έχουµε µέσα µας µουσικά µε τον τρόπο που τραγούδαγε. Μεγαλώσαµε µε τα ακούσµατά του. Ο πατέρας µας έβαζε και άκουγε τον Ξυλούρη. Είχε κι αυτός την όρεξη να µάθουµε εµείς µουσική. Γιατί αν αυτός δεν είχε όρεξη, ποιος θα µας πήγαινε στο Ηράκλειο στο ωδείο; Τύχαµε σε καλούς δασκάλους, τον Ρος Ντέιλι, τον Ψαρογιώργη, τον Γιώργη Μανωλάκη, τον Ζαχαρία Σπυριδάκη.


Τι βλέπουµε στην παράσταση;

Βλέπουµε τη ζωή του Ξυλούρη στην Κρήτη, στα Ανώγεια. Υπάρχει στην αρχή µια µικρή ταινία µε αυτόν. Μετά βλέπουµε πώς έπαιζε και τραγουδούσε στα γλέντια, πώς γνώρισε και παντρεύτηκε την Ουρανία. Στη συνέχεια βλέπουµε την πορεία του στην Αθήνα, στην µπουάτ που τραγουδούσε. Και η παράσταση καταλήγει µε τον θάνατό του και τους ανθρώπους που βρέθηκαν δίπλα του όταν αρρώστησε.


Οταν τραγουδάτε, νιώθετε την αύρα του κόσµου;

Ραφαήλ: Ναι, παίζουµε τρεις εβδοµάδες και ακόµη στο τέλος µάς πιάνουν δάκρυα.

Μαθιός: Κάθε βράδυ βλέπουµε διαφορετικές αντιδράσεις του κόσµου. Εµείς οι µουσικοί είµαστε alert κάθε βράδυ για να περάσει στον κόσµο το συναίσθηµα. Παίζουµε µια σούστα, µαντινάδες και το τραγούδι «Οσο βαρούν τα σίδερα».

Δημοσιεύθηκε στο ένθετο Secret των Παραπολιτικών