Γιατί ο Τραμπ άλλαξε στάση για την Ουκρανία ύστερα από μήνες έντονων αντιπαραθέσεων

Όταν ο πρόεδρος Τραμπ κάθισε με τον πρόεδρο Ζελένσκι σε μια ήσυχη γωνιά στον καθεδρικό ναό του Αγίου Πέτρου, οι δύο ηγέτες αγκαλιάστηκαν και η εν λόγω κίνηση θα μπορούσε να θεωρηθεί σημείο καμπής στον πόλεμο της Ουκρανίας. Την τελευταία φορά που οι δύο άνδρες είχαν συναντηθεί, στον Λευκό Οίκο, το κλίμα δεν ήταν τόσο φιλικό. «Κατά μία έννοια, επρόκειτο για μια στιγμή παρηγοριάς», δήλωσε ο ίδιος ο Τραμπ για τη συνάντηση έξω από τον χώρο της κηδείας του Πάπα. «Διότι πάρα πολλοί πεθαίνουν, πεθαίνουν και σκοτώνονται».

Από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του ο Τραμπ τον Ιανουάριο, η κυβέρνησή του αντανακλούσε τα σημεία αναφοράς των συνομιλιών με το Κρεμλίνο, αλλά ο πρόεδρος φάνηκε να κουράζεται όλο και περισσότερο από την άρνηση του προέδρου Πούτιν να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για τον τερματισμό των εχθροπραξιών. Στο Air Force One κατά την επιστροφή του από το Βατικανό, ο Τραμπ απείλησε τον Πούτιν προβαίνοντας σε μια άνευ προηγουμένου απειλή ως απάντηση σε μια μαζική βομβιστική επίθεση στο Κίεβο. «Με κάνει να σκέφτομαι ότι ίσως δεν θέλει να σταματήσει τον πόλεμο, απλώς με κοροϊδεύει», αναρωτήθηκε φωναχτά ο Τραμπ στην ιστοσελίδα του Truth Social. Λιγότερο από μία εβδομάδα αργότερα και μία ημέρα αφότου ο Τραμπ συμπλήρωσε την 100ή ημέρα της θητείας του, υπογράφηκε μια συμφωνία για τα ορυκτά που προετοιμαζόταν επί μήνες. Εάν ρωτήσετε τους πιο κοντινούς συνεργάτες του Τραμπ, θα σας πουν ότι δεν υπήρχε ποτέ αμφιβολία για την υπογραφή της συμφωνίας. Η στάση του Τραμπ αποσκοπούσε πρώτα στο να γονατίσει την Ουκρανία, η οποία ήταν απελπισμένη και πρόθυμη να παραδώσει στις ΗΠΑ ό,τι ήθελε με αντάλλαγμα την ασφάλειά της. Όταν αυτό δεν συνέβη, η ομάδα του προέδρου απλώς άλλαξε κατεύθυνση. Ο Τραμπ είχε δεσμευτεί προεκλογικά ότι θα τερμάτιζε γρήγορα τη σύγκρουση, αλλά συνειδητοποίησε την πολυπλοκότητά της και έθεσε ως προτεραιότητα την υπογραφή οποιασδήποτε συμφωνίας έναντι της βέλτιστης δυνατότητας.

Όταν συναντήθηκε με τον Ζελένσκι το περασμένο Σάββατο, ήταν σε «κατάσταση αφουγκρασμού, όχι στη συνήθη κατάσταση επικοινωνίας του», σύμφωνα με πηγή προσκείμενη στη διοίκηση. «Υπήρχε η αίσθηση ότι ίσως δεν είχε δώσει στον Ζελένσκι μια δίκαιη αντιμετώπιση και ήθελε να τον ακούσει». Στο αναθεωρημένο κείμενο της συμφωνίας έγιναν αξιοσημείωτες παραχωρήσεις, μεταξύ των οποίων η Ουάσινγκτον εγκατέλειψε την επιμονή της να καλύψει το Κίεβο το κόστος όλης της προηγούμενης οικονομικής και στρατιωτικής βοήθειας. Η εν λόγω συμφωνία πρόσφερε στον πρόεδρο μια πολυπόθητη νίκη σε θέματα εξωτερικής πολιτικής στη βάση υποστήριξής του, της οποίας το κύριο παράπονο είναι ότι οι ΗΠΑ υφίστανται αφαίμαξη από τους Ευρωπαίους συμμάχους. Ο Λευκός Οίκος ανακήρυξε τον Τραμπ ως τον «επικεφαλής της διαπραγμάτευσης». Ένας αναλυτής δήλωσε στους Times ότι «όπως συμβαίνει πάντα με τον Τραμπ, ωστόσο, ο διάβολος δεν εντοπίζεται στις λεπτομέρειες». Η συμφωνία που υπογράφηκε την Τετάρτη θα δημιουργήσει ένα επενδυτικό ταμείο που θα ελέγχεται από τις ΗΠΑ και θα λαμβάνει έσοδα από τους φυσικούς πόρους της Ουκρανίας. Η Ουκρανία εκτιμάται ότι διαθέτει τεράστια αποθέματα κρίσιμων ορυκτών, όπως ο γραφίτης, το τιτάνιο και το λίθιο, τα οποία είναι περιζήτητα λόγω της χρήσης τους στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τη στρατιωτική τεχνολογία και τις υποδομές. Στην πραγματικότητα, θα χρειαστούν πιθανώς χρόνια για να εξορύξουν οι ΗΠΑ και να επωφεληθούν από τις πρώτες ύλες της Ουκρανίας, οι οποίες ενδέχεται να μην αποφέρουν τα κέρδη που έχει προβλέψει ο Τραμπ. Ορισμένες αναφορές αναφέρουν ότι η εξόρυξη των ορυκτών μπορεί να είναι τόσο ακριβή που καμία εταιρεία δεν θα το επιχειρήσει.

Το σημαντικότερο, ωστόσο, είναι ότι το προσωπικό των ΗΠΑ ενδέχεται να τοποθετηθεί για τη φύλαξη αυτών των αποθεμάτων, διασφαλίζοντας την αμερικανική παρουσία στην Ουκρανία για τα επόμενα χρόνια. Η συμφωνία μοιάζει από πολλές απόψεις με εκείνη που συνήψε ο πρόεδρος Ομπάμα για μια αμερικανική στρατιωτική βάση στα πετρελαϊκά πεδία της Conoco στην ανατολική Συρία. Τα στρατεύματα παρείχαν ένα ανάχωμα στις εχθρικές ιρανικές και ρωσικές δυνάμεις που είχαν προσκληθεί στη χώρα για να ενισχύσουν το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ. Οι Αμερικανοί φοβόντουσαν τη δημιουργία ενός ελεγχόμενου από τη Ρωσία χερσαίου διαδρόμου από το Ιράκ μέχρι τη Μεσόγειο Θάλασσα. Για τον λόγο αυτόν ποτέ δεν έκαναν ουσιαστική γεώτρηση σε αυτές τις πεδιάδες, αλλά μια δεκαετία αργότερα εξακολουθούν να καταλαμβάνουν ένα κομμάτι γης που συνέβαλε στο να κρατήσουν τη Μόσχα σε απόσταση.