H απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους από τον Mακρόν έχει μόνο ένα μεγάλο εμπόδιο να ξεπεράσει: Tους Γάλλους

Ένα από τα πιο εθισμένα στο κάπνισμα έθνη του κόσμου παρουσίασε νωρίτερα αυτόν το μήνα μια από τις πιο τολμηρές απαγορεύσεις καπνίσματος στον κόσμο. Στη Γαλλία είναι πλέον παράνομο το κάπνισμα σε παραλίες, πάρκα, στάσεις λεωφορείων, κοντά σε σχολεία και στις εισόδους βιβλιοθηκών και αθλητικών κέντρων. Στόχος του προέδρου Μακρόν είναι να δημιουργήσει μια γενιά που δεν καπνίζει μέχρι το 2032 και κάνει ό,τι μπορεί για να εξαλείψει το δημόσιο κάπνισμα σε κάθε χώρο όπου μπορεί να βρίσκονται παιδιά.

Υπάρχει, ωστόσο, ένας παράγοντας που η κυβέρνησή του φαίνεται να έχει παραβλέψει: οι Γάλλοι. Πρόκειται για μια χώρα που αδιαφορεί για την εξουσία, όπου το ένα τρίτο των ενηλίκων σε ηλικία εργασίας εξακολουθεί να καπνίζει, το ένα τέταρτο εξ αυτών καθημερινά. Το περιστασιακό κάπνισμα έχει αρχίσει να εξαπλώνεται και σήμερα καπνίζουν περισσότερες Γαλλίδες από ό,τι πριν από 50 χρόνια. Στη δυτική Ευρώπη, τα τσιγάρα αποτελούν όλο και πιο σπάνιο θέαμα, αλλά εδώ το κάπνισμα παραμένει καθημερινό γεγονός.

Τουλάχιστον πέντε Γάλλοι δήμαρχοι δήλωσαν μέσα σε λίγες ημέρες, ότι η απαγόρευση δεν μπορεί να εφαρμοστεί. Ένα απόγευμα σε μια γεμάτη παραλία στη νότια Γαλλία την περασμένη εβδομάδα έδειξε τον λόγο. Οι καπνιστές ήταν διάσπαρτοι στην Plage des Catalans στη Μασσαλία, ενώ οι περισσότεροι απλά απέφυγαν την απαγόρευση καπνίζοντας στα περιθώρια των σημείων απαγόρευσης: σε βράχια, βεράντες καφετεριών απέναντι από την παραλία και σε ένα κομμάτι με τσιμέντο δίπλα στις τουαλέτες. Όλοι γνώριζαν τον νέο κανόνα, τον πρώτο του είδους του στην Ευρώπη. Κανείς, συμπεριλαμβανομένης της αστυνομίας, δεν φαινόταν να γνωρίζει τι ακριβώς σήμαινε. Ένα μεγάφωνο βροντοφώναζε στα γαλλικά και στη συνέχεια στα αγγλικά: «Όσοι θέλουν να καπνίσουν πρέπει να πάνε στην πλευρά της παραλίας που έχει τσιμέντο.»

Επικρατούσε σύγχυση. Όταν η συνταξιούχος ιδιοκτήτρια μιας μπρασερί, η Λία Αμπζάρ, 67 ετών, κάθισε καπνίζοντας στο τσιμέντο με το τσιουάουα της, έφτασε η αστυνομία για να της πει ότι έπρεπε να πάει κάπου αλλού. «Μου είπαν ότι ακόμη και εκεί πάνω δεν επιτρέπεται», είπε δείχνοντας τον παραλιακό πεζόδρομο και τον δρόμο πάνω από την παραλία. «Πράγμα που σημαίνει ότι τη σημερινή εποχή επιτρέπεται να καπνίζουμε στο σπίτι και αυτό είναι όλο.» (Οι χωροφύλακες φάνηκε να είναι παραπληροφορημένοι σχετικά με αυτό: στον νέο νόμο δεν αναφέρεται πουθενά ότι το κάπνισμα απαγορεύεται στα πεζοδρόμια ή στους αυτοκινητόδρομους.) Ο Ναΐμ Μπέζα, ναυαγοσώστης, μου είπε ότι μέσα σε 20 λεπτά περιπολίας, σταμάτησαν «τρεις ή τέσσερις» ανθρώπους που κάπνιζαν στην παραλία. Το κάπνισμα είχε ήδη απαγορευτεί στην παραλία της Μασσαλίας ούτως ή άλλως, είπε, αν και ο κόσμος «δεν σέβεται την απαγόρευση». Δύο λεπτά αργότερα τον εντόπισα κοντά στις τουαλέτες των ανδρών, έχοντας βγάλει το κίτρινο μπλουζάκι του ναυαγοσώστη και κρατώντας στο χέρι τσιγάρο.

Σύμφωνα με τον νέο νόμο, τα πρόστιμα αυξάνονται από 135 ευρώ (117 λίρες Αγγλίας) στα 750 ευρώ για τους επαναλαμβανόμενους παραβάτες, αλλά δεν είδα να δίνονται καθόλου πρόστιμα από την αστυνομία στην παραλία. Η πιο κοντινή περίπτωση να δοθεί κλήση ήταν όταν ένας αστυνομικός όρμησε προς μια γυναίκα που κρατούσε κάτι που έμοιαζε με τσιγαριλίκι κάνναβης. Αυτή είπε ότι ήταν τσιγάρο και ότι δεν σκόπευε να το καπνίσει εκεί. Οι αστυνομικοί απομακρύνθηκαν. Η Ορόρα Φάουστ, 46 ετών, φροντίστρια από τη Μασσαλία, στεκόταν με ένα τσιγάρο κοντά στο δρόμο. Καπνίζει εδώ και 20 χρόνια και δεν σκοπεύει να το κόψει. «Δεν θα το κόψουμε, ποτέ,» είπε - αν και αναγνωρίζει τα πλεονεκτήματα της απαγόρευσης στην παραλία, επειδή αυτό θα προστατεύσει τα παιδιά.

Οι ακτιβιστές λένε ότι οι περιορισμοί πρέπει να γίνουν εντονότεροι. Ο Φρανσουά Τορπάρτ, από την Εθνική Επιτροπή κατά του Καπνίσματος, δήλωσε ότι πίεσε για να συμπεριληφθούν οι ταράτσες των καφετεριών, μια κίνηση που οι έρευνες δείχνουν ότι η πλειοψηφία θα υποστήριζε. Η Βρετανία εισάγει μερικούς από τους αυστηρότερους αντικαπνιστικούς νόμους στον κόσμο, με τη μορφή του νομοσχεδίου του Σερ Κιρ Στάρμερ για τον καπνό και τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, το οποίο βρίσκεται τώρα στο στάδιο έγκρισης από τους Λόρδους. Το νομοσχέδιο θα απαγορεύσει την πώληση τσιγάρων σε παιδιά που έχουν γεννηθεί από την 1η Ιανουαρίου 2009 και έπειτα, για πάντα. Από τότε που τέθηκε σε ισχύ η νέα απαγόρευση της Γαλλίας, επικρίθηκε από τους τοπικά εκλεγμένους δημάρχους, οι οποίοι στη Γαλλία έχουν αρμοδιότητες επί της αστυνόμευσης. Ο Ντομινίκ Καπ, δήμαρχος του Πλούγκαστελ-Ντάουλας στη Βρετάνη, έκανε λόγο για μια «παράλογη και πολύ παριζιάνικη» απόφαση. Και στη Μασσαλία έχουν την ίδια άποψη, τουλάχιστον προς το παρόν. «Αν ο κόσμος θέλει να καπνίσει, θα καπνίσει», δήλωσε ο Ρεμί Κοζολίνο στο καπνοπωλείο του στο Plage des Catalans. Έχει επηρεάσει η απαγόρευση τις πωλήσεις; «Καθόλου.»