Ως διευθύνουσα σύμβουλος της Luminance, της εταιρείας πίσω από ένα δημοφιλές σύστημα νομικής τεχνητής νοημοσύνης, η Ελεανόρ Λάιτμποντι δέχεται συχνά την ερώτηση: «Πόσος καιρός απομένει μέχρι να εξαφανιστούν οι δικηγόροι;». «Απέχουμε πολύ ακόμα από κάτι τέτοιο», είπε γελώντας. «Αλλά το πόσοι δικηγόροι θα μείνουν, είναι μια διαφορετική ερώτηση». Η απάντησή της δύσκολα θα καθησυχάσει τους νομικούς, ιδίως τους νεότερους, σε έναν κόσμο όπου η τεχνητή νοημοσύνη, όπως αυτή που προσφέρει η Luminance, μπορεί μέσα σε δευτερόλεπτα να κάνει ό,τι θα τους έπαιρνε ώρες: να εξετάζει συμβόλαια, να τα τροποποιεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του πελάτη και να διαπραγματεύεται τις τελικές συμφωνίες.

Μέσα στο κλίμα ανησυχίας για μια «ύφεση στους πτυχιούχους» λόγω της τεχνητής νοημοσύνης – με τα τελευταία στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας του Ηνωμένου Βασιλείου να καταγράφουν αύξηση της ανεργίας στο 4,7% το τρίμηνο έως τον Μάιο και επιβράδυνση της αύξησης των μισθών – η εταιρεία Luminance, με έδρα το Κέιμπριτζ, κερδίζει έδαφος. Πρόκειται για μια τεχνολογία που έχει ωριμάσει μέσα σε δέκα χρόνια. Το 2015, η νεοφυής επιχείρηση ξεκίνησε την πώληση συστημάτων μηχανικής μάθησης σε δικηγορικές εταιρείες για την αυτοματοποίηση βασικών νομικών εργασιών. Η κυκλοφορία του ChatGPT από την OpenAI τον Νοέμβριο του 2022 έδωσε τεράστια ώθηση στην ανοδική της πορεία. «Για να αλλάξουν οι συνήθειες και να ενθαρρυνθεί η καθημερινή χρήση της τεχνολογίας, πρέπει να παρατηρηθεί σχεδόν δεκαπλάσια αύξηση της παραγωγικότητας». «Και αυτή ήταν η αλλαγή που έφεραν τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα όταν ενσωματώθηκαν σε αυτά τα συστήματα», ανέφερε η 33χρονη Λάιτμποντι. «Ξαφνικά έγινε ξεκάθαρο ότι δεν είναι απλώς ένα επιπλέον εργαλείο, αλλά κάτι που θέλετε να χρησιμοποιείτε καθημερινά».

Η Luminance έχει δημιουργήσει πελατολόγιο άνω των 700 πελατών, και τους τελευταίους έξι μήνες οι αιτήσεις προς τα συστήματά της, που επικεντρώνονται στην αναθεώρηση, διόρθωση και διαπραγμάτευση συμβολαίων, έχουν αυξηθεί 40 φορές. Οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά πέντε φορές και ξεπέρασαν κατά πολύ τα 50 εκατομμύρια λίρες, με πελάτες όπως το BBC, ο αμερικανικός όμιλος Koch Industries, η National Grid και ο γίγαντας επαγγελματικών υπηρεσιών KPMG. Η Luminance εξασφάλισε φέτος χρηματοδότηση ύψους 75 εκατομμυρίων δολαρίων από επενδυτές, συμπεριλαμβανομένου του κορυφαίου δικηγορικού γραφείου Slaughter and May, σε μια συμφωνία που εκτίμησε την εταιρεία στα 400 εκατομμύρια δολάρια.

Ο νόμος μοιάζει σχεδόν ιδανικά κατασκευασμένος για να διαταράσσεται από συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που έχουν την ικανότητα να επεξεργάζονται και να ερμηνεύουν μεγάλα όγκους κειμένων. Μια μελέτη της Goldman Sachs προέβλεψε ότι το 44% των νομικών εργασιών θα μπορούσε να αυτοματοποιηθεί. Η Harvey, ένας αμερικανικός αντίπαλος της Luminance, συγκέντρωσε 300 εκατομμύρια δολάρια τον περασμένο μήνα σε έναν γύρο χρηματοδότησης που την αποτίμησε στα 5 δισεκατομμύρια δολάρια.

Τι κάνουν αυτά τα συστήματα; Άραγε, πόσο καλά είναι; Και τι σημαίνει αυτό για τους ανθρώπους που εκτελούν αυτές τις εργασίες;

Η Luminance εστιάζει στα συμβόλαια. Μια εταιρεία ξεκινά με τη μεταφόρτωση των σχετικών εταιρικών δεδομένων - από συμβάσεις έως εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές, προηγούμενα στοιχεία και βασικές αρχές - στα συστήματα της Luminance. Με τον τρόπο αυτό η ΤΝ μπορεί να εξελιχθεί σε εμπειρογνώμονα του τρόπου με τον οποίο δραστηριοποιείται η εταιρεία, των σημαντικών για αυτήν όρων και των προϋποθέσεων στις οποίες επιμένει όταν συνάπτει συμφωνίες με πελάτες και συνεργάτες. Επομένως, όταν φτάνει μια νέα σύμβαση, με ένα μόνο κλικ η ΤΝ θα «επισημάνει» αυτόματα το έγγραφο για να το ευθυγραμμίσει με τις επιταγές της εταιρείας. Το σύστημα θα συνοψίζει επίσης τους κινδύνους ή θα απαντά σε ερωτήματα με βάση την ανάλυσή του για μια δεδομένη σύμβαση. Μια ψηφιακή «επιτροπή κριτών» θα ελέγχει το έργο της τεχνητής νοημοσύνης ως προς την ακρίβειά του. Η Luminance είναι, εν ολίγοις, ένας συνθετικός, εσωτερικός νομικός εγκέφαλος που έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής μεταξύ των νομικών τμημάτων των επιχειρήσεων. Ο Άντριαν Λανγκ, επικεφαλής νομικός σύμβουλος της Staples Canada, του γίγαντα στον τομέα των γραφειακών ειδών, δήλωσε ότι η χρήση της Luminance μείωσε στο μισό τον χρόνο που απαιτείται για την αξιολόγηση των συμβολαίων.

Οι υποστηρικτές της Silicon Valley έχουν προβλέψει το τέλος των θέσεων εργασίας σε ολόκληρους κλάδους, επειδή, σύμφωνα με το επιχείρημά τους, τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης είναι καλύτερα, ταχύτερα και εξυπνότερα. Ο Ντάριο Αμοντέι, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Anthropic με έδρα το Σαν Φρανσίσκο και δημιουργός του chatbot Claude, προέβλεψε ότι το 50% των θέσεων εργασίας των υπαλλήλων εισαγωγικού επιπέδου θα εξαλειφθούν εντός πέντε ετών. Οι πολιτικοί δεν προβαίνουν σε καμία ενέργεια για να προετοιμαστούν για την επερχόμενη καταστροφή των θέσεων εργασίας. «Οι περισσότεροι δεν έχουν καταλάβει ότι αυτό πρόκειται να συμβεί», δήλωσε ο Αμοντέι. «Ακούγεται τρελό και οι άνθρωποι δεν το πιστεύουν». Ωστόσο, η METR, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση, διαπίστωσε σε μια τυχαιοποιημένη δοκιμή ότι οι προγραμματιστές λογισμικού που χρησιμοποιούσαν τεχνητή νοημοσύνη ήταν κατά 19% πιο αργοί σε σχέση με εκείνους που δεν την χρησιμοποιούσαν. Οι ερευνητές πρότειναν διάφορες θεωρίες για τους λόγους αυτούς, όπως η καμπύλη εκμάθησης που σχετίζεται με την εκμάθηση του τρόπου χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης, ή το γεγονός ότι η αυτοματοποίηση ορισμένων εργασιών ενδέχεται να οδήγησε τους προγραμματιστές να επιβαρυνθούν με άλλα ζητήματα.

Η Λάιτμποντι προβλέπει ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα βοηθήσει τους νεότερους δικηγόρους, επειδή μπορεί να λειτουργήσει ως δάσκαλος. «Η τεχνητή νοημοσύνη θα σας εξηγήσει για ποιο λόγο και πώς ένας άλλος χρήστης έχει κάνει κάτι στο παρελθόν», δήλωσε η ίδια. «Οπότε, στην πραγματικότητα, μπορεί να τους αναβαθμίσει με πολύ ταχύτερους ρυθμούς». Το σίγουρο είναι ότι ο νομικός κλάδος ανακαλύπτει σε πραγματικό χρόνο το πόσο πολύτιμος, ή όχι, είναι ο χρόνος εξέτασης των εγγράφων και άλλες κοπιαστικές εργασίες που συνήθως πρέπει να υπομένουν οι νέοι δικηγόροι προκειμένου να εξελιχθούν.

Για τον Τζορτζ Νίνο, νομικό επικεφαλής του γίγαντα βιομηχανικού αυτοματισμού Yokogawa στις ΗΠΑ, η απάντηση είναι σαφής. «Είναι γνωστό το παλιό μοντέλο, σύμφωνα με το οποίο, αυτές οι εταιρείες πλήρωναν αυτές τις δικηγορικές εταιρείες για να εκπαιδεύσουν τους νέους δικηγόρους τους. Αυτό το μοντέλο έχει πεθάνει», τόνισε. Ο Νίνο πρόσφατα δήλωσε σε μια δικηγορική εταιρεία ότι περιμένει να χρεώνεται λιγότερο για την ίδια ή και ανώτερη ποιότητα εργασίας που έχει συνηθίσει. «Με μερικά από τα κορυφαία δικηγορικά γραφεία μας, που χρεώνουν από 1.300 έως 1.700 δολάρια την ώρα, πλέον δεν ζητάμε απλά να χρησιμοποιούν τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης, αλλά το θεωρούμε δεδομένο, ώστε να μειώσουμε τα νομικά μας κόστη».

Το συμπέρασμα: η εργασία, ιδίως για τους νέους δικηγόρους, θα αλλάξει και οι εταιρείες ψάχνουν να βρουν τρόπο να προσανατολιστούν στο τοπίο. Ίσως γι’ αυτόν τον λόγο η αγορά εργασίας για τους νέους απόφοιτους στις ΗΠΑ τους πρώτους τρεις μήνες του τρέχοντος έτους «υποχώρησε αισθητά», σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Τράπεζα της Νέας Υόρκης.

Υπάρχει μια ειρωνεία στην επιτυχία της Luminance. Ο Μάικ Λιντς, ο επιχειρηματίας της τεχνολογίας που έχασε τη ζωή του σε ναυτικό ατύχημα πέρυσι, είχε έντονη απέχθεια προς τους δικηγόρους. Η εταιρεία του, Invoke Capital, ίδρυσε και χρηματοδότησε τη Luminance. Ο Λιντς αφιέρωσε 12 χρόνια από τη ζωή του και δεκάδες εκατομμύρια λίρες σε δικαστικούς αγώνες για κατηγορίες απάτης σχετικά με την πώληση της εταιρείας του, Autonomy. Το περασμένο καλοκαίρι - λίγο πριν από τον θάνατό του - αθωώθηκε από αμερικανικό δικαστήριο από τις κατηγορίες για απάτη. Η Λάιτμποντι συνεργάστηκε στενά με τον Λιντς, αρχικά ως στέλεχος στην Darktrace, την εταιρεία κυβερνοασφάλειας που ίδρυσε, και τα τελευταία πέντε χρόνια ως διευθύνουσα σύμβουλος της Luminance. Έχει αναφερθεί στο ενδεχόμενο η εταιρεία, αν δεν καταργήσει τους δικηγόρους, τουλάχιστον να μειώσει τον αριθμό τους; «Ίσως αυτό να ήταν ένας από τους λόγους που επένδυσε σε εμάς», ανέφερε. «Αλλά κάτι τέτοιο ποτέ δεν συζητήθηκε».

ΠΗΓΗ: Times Media Ltd / News Licensing