Γιατί οι Ουκρανοί εξεγείρονται κατά του Ζελένσκι; Αναλυτικά οι λόγοι της αναταραχής
Πρωτοφανείς διαδηλώσεις στο Κίεβο
Η απόφαση του προέδρου Ζελένσκι να στερήσει την ανεξαρτησία των ουκρανικών οργανώσεων κατά της διαφθοράς είναι αναμφισβήτητα το μεγαλύτερο στοίχημα της πολιτικής του ζωής και απειλεί να αμαυρώσει την εικόνα του στη Δύση

Η απόφαση του προέδρου Ζελένσκι να στερήσει την ανεξαρτησία των ουκρανικών οργανώσεων κατά της διαφθοράς είναι αναμφισβήτητα το μεγαλύτερο στοίχημα της πολιτικής του ζωής και απειλεί να αμαυρώσει την εικόνα του στη Δύση. Οι κινήσεις του κατά του Εθνικού Γραφείου Καταπολέμησης της Διαφθοράς, γνωστού ως NABU, και της Ειδικής Εισαγγελίας για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς (SAPO), εγείρουν επίσης αμφιβολίες σχετικά με την προσπάθεια της Ουκρανίας να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Επίτροπος Διεύρυνσης έχει ήδη προειδοποιήσει ότι αυτό θα μπορούσε να καταστρέψει τις ελπίδες του Κιέβου για ένταξη, ενώ ο Μπενζαμέν Χαντάντ, υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Γαλλίας, προέτρεψε τον Ζελένσκι να ανακαλέσει την απόφασή του. Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Γιόχαν Βάντεφουλ, δήλωσε ότι η κίνηση αυτή θα «παρεμποδίσει» τις φιλοδοξίες του Κιέβου για ένταξη στην ΕΕ. Πρόκειται για μια αξιοσημείωτη στροφή για έναν άνθρωπο του οποίου η αποφασιστικότητα να παραμείνει στο Κίεβο κατά την έναρξη του πολέμου το 2022, παρά τις ρωσικές ομάδες κρούσης που ανέλαβαν να τον σκοτώσουν, τον μετέτρεψε σε διεθνές σύμβολο της ελευθερίας.
Η απόφαση του Ζελένσκι τον έθεσε επίσης σε πιθανή πορεία σύγκρουσης με την κοινωνία των πολιτών της Ουκρανίας. Οι διαδηλώσεις που ξεκίνησαν στο Κίεβο την Τρίτη ήταν πρωτοφανείς στα τρία χρόνια του πολέμου, υπογραμμίζοντας το βάθος της αντιπολίτευσης. Αν και ήταν σχετικά μικρής κλίμακας, ο Ζελένσκι θα γνωρίζει καλά ότι οι διαδηλώσεις της Μαϊντάν που οδήγησαν στην ανατροπή του προέδρου Γιανουκόβιτς το 2014 ήταν αρχικά μέτριας κλίμακας. Ο Ζελένσκι θα θυμάται επίσης ότι οι διαδηλώσεις αυτές ξεκίνησαν όταν ο Γιανουκόβιτς αποσύρθηκε από μια συμφωνία που θα έφερνε την Ουκρανία πιο κοντά στην ΕΕ.
Σε άρθρο του στην ιστοσελίδα «Ukrainska Pravda», ο Βαλερίι Πεκάρ, καθηγητής και πρώην μέλος του εθνικού συμβουλίου μεταρρυθμίσεων, έγραψε: «Γνωρίζοντας την ιδιαίτερη ευαισθησία των Ευρωπαίων εταίρων μας στη διαφθορά στα ανώτερα κλιμάκια της εξουσίας, ένα σημαντικό μέρος της κοινωνίας αντιλήφθηκε τα χθεσινά (Τετάρτη) γεγονότα ως στροφή από την ευρωπαϊκή μας πορεία». Δεν είναι σαφές γιατί ο Ζελένσκι αισθάνθηκε την ανάγκη να κινηθεί εναντίον του NABU και της SAPO, που δημιουργήθηκαν με τη βοήθεια της Δύσης μετά την επανάσταση του 2014. Οι αξιωματούχοι του NABU εκπαιδεύτηκαν επίσης από το FBI. Δεν έχουν υπάρξει αξιόπιστοι ισχυρισμοί ότι ο Ζελένσκι είναι διεφθαρμένος και τα ποσοστά εμπιστοσύνης του παραμένουν υψηλά.
Ωστόσο, τον περασμένο μήνα το NABU απήγγειλε κατηγορίες στον Ολεξίι Τσερνίσοφ, ο οποίος ήταν τότε αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ουκρανίας και λέγεται ότι βρίσκεται κοντά στον Ζελένσκι, ως ύποπτο για ένα σχέδιο διαφθοράς «μεγάλης κλίμακας». Ο Τσερνίσοφ αρνήθηκε τους ισχυρισμούς, αλλά απομακρύνθηκε από την κυβέρνηση αυτό τον μήνα κατά τη διάρκεια ανασχηματισμού. Ο Τσερνίσοφ δεν είναι ο πρώτος που κατηγορείται. Ο Βιτάλι Σαμπούνιν, ένας ακτιβιστής κατά της διαφθοράς, δήλωσε ότι ο Ζελένσκι επιδιώκει να εξαλείψει κάθε κριτική για να εξασφαλίσει μια δεύτερη θητεία μετά τον πόλεμο.
Η Ουκρανία έχει μια βαθιά ριζωμένη ιστορία διαφθοράς, αλλά ο λαός της έχει επίσης παράδοση στην καταπολέμηση της διαφθοράς, και πολλοί από τους διαδηλωτές που συγκεντρώθηκαν την Τρίτη συμμετείχαν επίσης στην επανάσταση της Μαϊντάν για την απομάκρυνση του Γιανουκόβιτς, ο οποίος ζούσε σε ένα παλάτι που ξεχείλιζε από πολυτέλεια. Ο Βολοντίμιρ Φεσένκο, Ουκρανός πολιτικός αναλυτής, δήλωσε ότι τα όποια οφέλη μπορεί να αποκομίσει ο Ζελένσκι από τη φίμωση των υπηρεσιών καταπολέμησης της διαφθοράς θα μπορούσαν να αντισταθμιστούν από τα πιθανά μακροπρόθεσμα μειονεκτήματα. «Το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ ήταν ένας «φύλακας άγγελος» για το NABU και τη SAPO», δήλωσε ο Φεσένκο, γράφοντας στο διαδίκτυο: «Βοήθησε αυτούς τους θεσμούς κατά της διαφθοράς και μερικές φορές τους προστάτευε. Τώρα, υπό τον πρόεδρο Τραμπ, προφανώς, δεν υπάρχει τέτοια υποστήριξη. Αλλά ποιος ξέρει τι θα συμβεί αύριο;» Είπε επίσης ότι η οργή του λαού θα μπορούσε να προκαλέσει πτώση των ποσοστών του Ζελένσκι.
Ακόμη και οι πιο σκληροί επικριτές του Ζελένσκι παραδέχονται ότι το να μιλήσουν εναντίον του θα ήταν προς όφελος του Πούτιν, το καθεστώς του οποίου έχει παρουσιάσει την Ουκρανία ως ένα νεοναζιστικό τάγμα που κυβερνάται από κλέφτες και τοξικομανείς. Ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, δήλωσε χθες, Τετάρτη, ότι είναι «προφανές» πως σημαντικό μέρος της δυτικής στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία έχει κλαπεί από διεφθαρμένους αξιωματούχους.
Τέτοια ρητορική έχει επίσης εκφραστεί από στελέχη του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος των ΗΠΑ που αντιτίθενται στην αμερικανική υποστήριξη προς το Κίεβο. Η διαμάχη αυτής της εβδομάδας είναι πιθανό να ενισχύσει τις υποψίες τους ότι η Ουάσινγκτον έχει διοχετεύσει δισεκατομμύρια δολάρια στις τσέπες διεφθαρμένων Ουκρανών αξιωματούχων.
ΠΗΓΗ: Times Media Ltd / News Licensing
Η Επίτροπος Διεύρυνσης έχει ήδη προειδοποιήσει ότι αυτό θα μπορούσε να καταστρέψει τις ελπίδες του Κιέβου για ένταξη, ενώ ο Μπενζαμέν Χαντάντ, υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Γαλλίας, προέτρεψε τον Ζελένσκι να ανακαλέσει την απόφασή του. Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Γιόχαν Βάντεφουλ, δήλωσε ότι η κίνηση αυτή θα «παρεμποδίσει» τις φιλοδοξίες του Κιέβου για ένταξη στην ΕΕ. Πρόκειται για μια αξιοσημείωτη στροφή για έναν άνθρωπο του οποίου η αποφασιστικότητα να παραμείνει στο Κίεβο κατά την έναρξη του πολέμου το 2022, παρά τις ρωσικές ομάδες κρούσης που ανέλαβαν να τον σκοτώσουν, τον μετέτρεψε σε διεθνές σύμβολο της ελευθερίας.
Η απόφαση του Ζελένσκι τον έθεσε επίσης σε πιθανή πορεία σύγκρουσης με την κοινωνία των πολιτών της Ουκρανίας. Οι διαδηλώσεις που ξεκίνησαν στο Κίεβο την Τρίτη ήταν πρωτοφανείς στα τρία χρόνια του πολέμου, υπογραμμίζοντας το βάθος της αντιπολίτευσης. Αν και ήταν σχετικά μικρής κλίμακας, ο Ζελένσκι θα γνωρίζει καλά ότι οι διαδηλώσεις της Μαϊντάν που οδήγησαν στην ανατροπή του προέδρου Γιανουκόβιτς το 2014 ήταν αρχικά μέτριας κλίμακας. Ο Ζελένσκι θα θυμάται επίσης ότι οι διαδηλώσεις αυτές ξεκίνησαν όταν ο Γιανουκόβιτς αποσύρθηκε από μια συμφωνία που θα έφερνε την Ουκρανία πιο κοντά στην ΕΕ.
Σε άρθρο του στην ιστοσελίδα «Ukrainska Pravda», ο Βαλερίι Πεκάρ, καθηγητής και πρώην μέλος του εθνικού συμβουλίου μεταρρυθμίσεων, έγραψε: «Γνωρίζοντας την ιδιαίτερη ευαισθησία των Ευρωπαίων εταίρων μας στη διαφθορά στα ανώτερα κλιμάκια της εξουσίας, ένα σημαντικό μέρος της κοινωνίας αντιλήφθηκε τα χθεσινά (Τετάρτη) γεγονότα ως στροφή από την ευρωπαϊκή μας πορεία». Δεν είναι σαφές γιατί ο Ζελένσκι αισθάνθηκε την ανάγκη να κινηθεί εναντίον του NABU και της SAPO, που δημιουργήθηκαν με τη βοήθεια της Δύσης μετά την επανάσταση του 2014. Οι αξιωματούχοι του NABU εκπαιδεύτηκαν επίσης από το FBI. Δεν έχουν υπάρξει αξιόπιστοι ισχυρισμοί ότι ο Ζελένσκι είναι διεφθαρμένος και τα ποσοστά εμπιστοσύνης του παραμένουν υψηλά.
Ωστόσο, τον περασμένο μήνα το NABU απήγγειλε κατηγορίες στον Ολεξίι Τσερνίσοφ, ο οποίος ήταν τότε αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ουκρανίας και λέγεται ότι βρίσκεται κοντά στον Ζελένσκι, ως ύποπτο για ένα σχέδιο διαφθοράς «μεγάλης κλίμακας». Ο Τσερνίσοφ αρνήθηκε τους ισχυρισμούς, αλλά απομακρύνθηκε από την κυβέρνηση αυτό τον μήνα κατά τη διάρκεια ανασχηματισμού. Ο Τσερνίσοφ δεν είναι ο πρώτος που κατηγορείται. Ο Βιτάλι Σαμπούνιν, ένας ακτιβιστής κατά της διαφθοράς, δήλωσε ότι ο Ζελένσκι επιδιώκει να εξαλείψει κάθε κριτική για να εξασφαλίσει μια δεύτερη θητεία μετά τον πόλεμο.
Η Ουκρανία έχει μια βαθιά ριζωμένη ιστορία διαφθοράς, αλλά ο λαός της έχει επίσης παράδοση στην καταπολέμηση της διαφθοράς, και πολλοί από τους διαδηλωτές που συγκεντρώθηκαν την Τρίτη συμμετείχαν επίσης στην επανάσταση της Μαϊντάν για την απομάκρυνση του Γιανουκόβιτς, ο οποίος ζούσε σε ένα παλάτι που ξεχείλιζε από πολυτέλεια. Ο Βολοντίμιρ Φεσένκο, Ουκρανός πολιτικός αναλυτής, δήλωσε ότι τα όποια οφέλη μπορεί να αποκομίσει ο Ζελένσκι από τη φίμωση των υπηρεσιών καταπολέμησης της διαφθοράς θα μπορούσαν να αντισταθμιστούν από τα πιθανά μακροπρόθεσμα μειονεκτήματα. «Το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ ήταν ένας «φύλακας άγγελος» για το NABU και τη SAPO», δήλωσε ο Φεσένκο, γράφοντας στο διαδίκτυο: «Βοήθησε αυτούς τους θεσμούς κατά της διαφθοράς και μερικές φορές τους προστάτευε. Τώρα, υπό τον πρόεδρο Τραμπ, προφανώς, δεν υπάρχει τέτοια υποστήριξη. Αλλά ποιος ξέρει τι θα συμβεί αύριο;» Είπε επίσης ότι η οργή του λαού θα μπορούσε να προκαλέσει πτώση των ποσοστών του Ζελένσκι.
Ακόμη και οι πιο σκληροί επικριτές του Ζελένσκι παραδέχονται ότι το να μιλήσουν εναντίον του θα ήταν προς όφελος του Πούτιν, το καθεστώς του οποίου έχει παρουσιάσει την Ουκρανία ως ένα νεοναζιστικό τάγμα που κυβερνάται από κλέφτες και τοξικομανείς. Ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, δήλωσε χθες, Τετάρτη, ότι είναι «προφανές» πως σημαντικό μέρος της δυτικής στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία έχει κλαπεί από διεφθαρμένους αξιωματούχους.
Τέτοια ρητορική έχει επίσης εκφραστεί από στελέχη του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος των ΗΠΑ που αντιτίθενται στην αμερικανική υποστήριξη προς το Κίεβο. Η διαμάχη αυτής της εβδομάδας είναι πιθανό να ενισχύσει τις υποψίες τους ότι η Ουάσινγκτον έχει διοχετεύσει δισεκατομμύρια δολάρια στις τσέπες διεφθαρμένων Ουκρανών αξιωματούχων.
ΠΗΓΗ: Times Media Ltd / News Licensing