O Πούτιν πολεμά για να εξαλείψει την Ουκρανία - Η συμφωνία ανταλλαγής εδαφών δεν θα τερματίσει τον πόλεμο

Από τότε που η Ρωσία ξεκίνησε την εισβολή της στην Ουκρανία το 2022, υπάρχουν δύο φράσεις που κυριαρχούν στις καθημερινές ομιλίες του προέδρου Ζελένσκι προς το έθνος: «νίκη» και «δίκαιη και διαρκής ειρήνη». Πριν από τη σύνοδο κορυφής του προέδρου Πούτιν και του προέδρου Τραμπ στην Αλάσκα, η «νίκη» φαίνεται να έχει ξεφύγει από τα χέρια της Ουκρανίας, ενώ η «δίκαιη και διαρκής ειρήνη» έχει ελάχιστες πιθανότητες να γίνει πραγματικότητα, αν ο Ρώσος ηγέτης πάρει αυτό που θέλει.

Ακόμη και αν ο Ζελένσκι συμφωνήσει με τις αναμενόμενες απαιτήσεις του Πούτιν να παραχωρήσει εδάφη, κάτι που απαγορεύεται από το σύνταγμα της Ουκρανίας, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο Ρώσος ηγέτης θα μείνει ικανοποιημένος με περιορισμένα εδαφικά κέρδη. Ο Πούτιν δεν διεξάγει πόλεμο εδώ και πάνω από τρία χρόνια για να καταλάβει μόνο τα ανθρακωρυχεία της ανατολικής Ουκρανίας και τα «παραθαλάσσια οικόπεδά» της, όπως περιέγραψε ο Τραμπ τις κατεχόμενες από τη Ρωσία περιοχές κατά μήκος της Μαύρης και της Αζοφικής Θάλασσας. Παρότι οι μηχανισμοί προπαγάνδας του Κρεμλίνου θα μπορούσαν να παρουσιάσουν αυτά τα σχετικά μέτρια κέρδη ως μια ένδοξη νίκη του ρωσικού λαού, ο Πούτιν δεν θα μπορούσε να αυταπατηθεί με αυτόν τον τρόπο.

Όπως έχει καταστεί σαφές σε πολλές περιπτώσεις από τον πρώην αξιωματικό της KGB και τους συμμάχους του στη Μόσχα, η Ρωσία δεν πολεμά απλώς για τη γη, αλλά επιδιώκει να εξαλείψει την Ουκρανία ως ανεξάρτητο κράτος. «Η Ουκρανία δεν είναι καν χώρα», φέρεται να είπε ο Πούτιν στον Τζορτζ Μπους, τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ, το 2008. Ο αμετάβλητος στόχος του είναι να υποτάξει το Κίεβο, όσος χρόνος κι αν χρειαστεί και με οποιοδήποτε μέσο. Παρά την οικονομική ύφεση της Ρωσίας, ο Πούτιν δεν έχει ιδιαίτερα κίνητρα για να συνάψει ειρήνη, ενώ τα στρατεύματά του συνεχίζουν να προελαύνουν στην περιοχή του Ντονέτσκ, το επίκεντρο του πολέμου. Τη Δευτέρα, οι ρωσικές δυνάμεις διέσπασαν την άμυνα της Ουκρανίας κοντά στην Ντομπροπίλια, μια πολιορκημένη πόλη, προχωρώντας έξι μίλια και παίρνοντας τον έλεγχο μιας σημαντικής οδού, σύμφωνα με ουκρανικές αναφορές.

«Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει καμία απολύτως ένδειξη ότι οι Ρώσοι έχουν λάβει σήμα για να προετοιμαστούν για μια μεταπολεμική κατάσταση», δήλωσε ο Ζελένσκι τη Δευτέρα. «Αντιθέτως, αναδιατάσσουν τα στρατεύματα και τις δυνάμεις τους με τρόπο που υποδηλώνει ότι προετοιμάζονται για νέες επιθετικές ενέργειες». Ακόμα και μετά από μήνες συνομιλιών, δεν είναι σαφές αν ο Τραμπ και η κυβέρνησή του έχουν κατανοήσει πλήρως τον βαθμό της εμμονής του Πούτιν με την Ουκρανία. Η στρατιωτική επιθετικότητα του Ρώσου ηγέτη δεν ξεκίνησε το 2022, όταν ο κόσμος σοκαρίστηκε από εικόνες ρωσικών πυραύλων να πέφτουν σε ευρωπαϊκές πόλεις, αλλά το 2014, όταν διαδηλωτές στο Κίεβο ανέτρεψαν τον ηγέτη της χώρας Βίκτορ Γιανουκόβιτς, ο οποίος τασσόταν υπέρ της Μόσχας. Ο Πούτιν απάντηση με την προσάρτηση της Κριμαίας και ξεκίνησε μια μυστική στρατιωτική επιχείρηση στην ανατολική Ουκρανία. «[Ο Πούτιν] είναι πονηρό άτομο. Λέει σε όλο τον κόσμο ότι δεν υπάρχουν [ρωσικά] στρατεύματα εκεί. Αλλά μετά μας λέει "ελάτε, ελάτε"», δήλωσε ένας Ρώσος στρατιώτης ονόματι Ντόρτζι Μπατομουνκούεφ στην αντιπολιτευόμενη εφημερίδα Novaya Gazeta το 2015, αφού υπέστη σοβαρούς τραυματισμούς στην περιοχή Ντονμπάς της Ουκρανίας.

Τα επόμενα χρόνια όδευαν σταθερά προς τον ολοκληρωτικό πόλεμο, μαζί με μια αυξανόμενη εκστρατεία πολιτικής καταστολής στο εσωτερικό και προπαγάνδα που επέτρεψε στον Πούτιν να αφήσει την καθημερινή διαχείριση της Ρωσίας στους υφισταμένους του, ενώ ο ίδιος επικεντρώθηκε σχεδόν αποκλειστικά στην εξωτερική πολιτική. Το 2021 ο Πούτιν κατηγόρησε τη Δύση ότι χρησιμοποιεί την Ουκρανία ως ένα «αντιρωσικό» σχέδιο που θα χρησιμοποιηθεί ως έναυσμα για μελλοντικές επιθέσεις κατά της Μόσχας, παρόλο που το ΝΑΤΟ είχε αρνηθεί να παράσχει στο Κίεβο έναν σαφή οδικό χάρτη για την ένταξη. Έναν χρόνο αργότερα, την παραμονή του πολέμου, ο Πούτιν έκανε επί ώρες διάλεξη στους Ρώσους γι' αυτό που αποκάλεσε ως μυθοπλασία της κρατικής υπόστασης της Ουκρανίας και για την «παραφροσύνη» που επέτρεψε στην Ουκρανία να ανεξαρτητοποιηθεί από τη Μόσχα το 1991, όταν οι Ουκρανοί ψήφισαν με συντριπτική πλειοψηφία να αποσχιστούν από τη Σοβιετική Ένωση.

«Έχω πει πολλές φορές ότι θεωρώ ότι ο ρωσικός και ο ουκρανικός λαός είναι ένας λαός. Υπό αυτήν την έννοια, όλη η Ουκρανία είναι δική μας», δήλωσε ο Πούτιν τον Ιούνιο. Τον περασμένο μήνα, διόρθωσε τον Αλεξάντερ Λουκασένκο, τον δικτάτορα της Λευκορωσίας, όταν ο τελευταίος προειδοποίησε ότι η Ρωσία θα μπορούσε να «καταλάβει» περισσότερα εδάφη στην Ουκρανία. «Να επιστρέψουμε τα εδάφη- είναι δικά μας», του είπε ο Πούτιν. Για τον Ρώσο ηγέτη, η σύνοδος κορυφής στην Αλάσκα είναι στην ουσία ένα εγχείρημα χωρίς κινδύνους, όπου όλα τα πιθανά αποτελέσματα είναι επωφελή για τη Μόσχα. Εάν ο Τραμπ συμφωνήσει στις απαιτήσεις του για γη, χωρίς να προσφέρει κάτι ουσιαστικό σε αντάλλαγμα, και το Κίεβο αρνηθεί να υπογράψει, ο ηγέτης των ΗΠΑ είναι πιθανό να στρέψει την οργή του για την απόρριψη μιας ακόμη ειρηνευτικής συμφωνίας στον Ζελένσκι. Εάν ο Τραμπ αποφασίσει ότι η επίτευξη μιας συμφωνίας δεν είναι ρεαλιστική, όπως παραδέχθηκε τη Δευτέρα ότι είναι πιθανό, τότε ο Πούτιν θα μπορέσει να φύγει για τη Μόσχα έχοντας τουλάχιστον αποτρέψει τις απειλές του για νέες κυρώσεις και «αυστηρούς» δασμούς στους λοιπούς εμπορικούς εταίρους του, όπως την Κίνα και την Ινδία.

Ακόμα και αν συμφωνηθεί κατάπαυση του πυρός, ο Πούτιν είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα χρησιμοποιήσει τον χρόνο για να ανασυγκροτήσει τον καταπονημένο στρατό του και να αναζωογονήσει την παραπαίουσα οικονομία της Ρωσίας προτού επιτεθεί ξανά, ειδικά αν η Ουκρανία δεν λάβει αδιάσειστες εγγυήσεις ασφαλείας από τη Δύση σε αντάλλαγμα για τις όποιες παραχωρήσεις μπορεί να αναγκαστεί να κάνει. Εν μέσω της έλλειψης σαφήνειας σχετικά με τη σύνοδο κορυφής, ένα πράγμα είναι βέβαιο: Ο Πούτιν θα προτιμούσε ο Τραμπ να ξεχάσει την Ουκρανία. Αναλυτές υποστηρίζουν ότι ο Ρώσος ηγέτης ενδιαφέρεται να έχει καλές σχέσεις με τον Τραμπ κυρίως επειδή ελπίζει ότι η Μόσχα και η Ουάσινγκτον μπορούν να συμφωνήσουν τη χάραξη μιας αποκλειστικής σφαίρας επιρροής που θα επιτρέψει στο Κρεμλίνο να κάνει ό,τι θέλει σε ένας μέρος που το θεωρεί ως την «πίσω αυλή» του. Ο Πούτιν δεν έχει τίποτα να χάσει αν συζητήσει για την Ουκρανία στην Αλάσκα, ειδικά αν μπορεί να μπερδέψει τον Τραμπ όσον αφορά τις λεπτομέρειες της σύγκρουσης.

Πέρυσι, κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης με τον Τάκερ Κάρλσον (η πρώτη συνέντευξη του Πούτιν στα δυτικά μέσα ενημέρωσης από την έναρξη της πλήρους εισβολής της Ρωσίας), ο ηγέτης του Κρεμλίνου παρέβλεψε την ευκαιρία να παρουσιαστεί ως άνθρωπος της λογικής, αρχίζοντας αντ' αυτού μια μακρά διάλεξη γι' αυτό που ο ίδιος θεωρεί τις ιστορικές ρίζες της σύγκρουσης. «Με συγχωρείτε, μπορείτε να μας πείτε για ποια περίοδο ... Έχω χάσει την αίσθηση του πού βρισκόμαστε στην ιστορία», ρώτησε κάποια στιγμή ο Κάρλσον μπερδεμένος. Ο Πούτιν έκανε μια σύντομη παύση: «Ήταν τον 13ο αιώνα», απάντησε, προτού συνεχίσει ξανά. Τόσο βαθιά φτάνει η εμμονή του Ρώσου ηγέτη.