EnΤα stablecoins έχουν πανικοβάλει τις κεντρικές τράπεζες
Γιατί ανησυχούν όλοι τόσο πολύ;
Η Τράπεζα της Αγγλίας και η ΕΚΤ έχουν εκδώσει δυσοίωνες προειδοποιήσεις σχετικά με τοκρυπτονόμισμα που υποστηρίζεται από περιουσιακά στοιχεία, το οποίο απειλεί τη «νομισματική κυριαρχία»
Οι κεντρικές τράπεζες αντιμετωπίζουν μια νέα, υπαρξιακή απειλή. Αυτή δεν οφείλεται στην αναζωπύρωση του πληθωρισμού, στην εκτόνωση δεκαετιών παγκοσμιοποιημένου εμπορίου ή ακόμα και σε πολιτικές λαϊκιστών. Αντίθετα, σύμφωνα με τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, η εμφάνιση των stablecoins αποτελεί απειλή για τον έλεγχο που ασκούν στο χρήμα.
Τον περασμένο μήνα η Τράπεζα της Αγγλίας, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (η «κεντρική τράπεζα των κεντρικών τραπεζών») εξέδωσαν όλες, εν χορώ, αυστηρές προειδοποιήσεις σχετικά με τους κινδύνους των stablecoins. Η ΕΚΤ δήλωσε ότι τα μέσα αυτά απειλούν τη «νομισματική κυριαρχία» της Ευρώπης, ο Aντριου Μπέιλι, ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για μια πιθανή νέα χρηματοπιστωτική κρίση με επίκεντρο τα περιουσιακά στοιχεία και η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών, ένα συνήθως συντηρητικό ίδρυμα, εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση για το «πραγματικό κοινωνικό κόστος» αυτού που αποκαλεί «μη υγιές χρήμα».
Γιατί ανησυχούν όλοι τόσο πολύ; Τα stablecoins είναι μια μορφή ψηφιακού νομίσματος του οποίου η αξία, σε αντίθεση με τα ασταθή κρυπτονομίσματα, προορίζεται να είναι «σταθερή», επειδή υποστηρίζεται από ένα παραδοσιακό χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο. Αυτά τα ασφαλή περιουσιακά στοιχεία διατηρούνται σε απόθεμα από τους εκδότες, οπότε οι χρήστες θα πρέπει να μπορούν να ανταλλάσσουν το stablecoin τους με ένα συμβατικό νόμισμα, όπως το δολάριο ΗΠΑ ή η λίρα Αγγλίας. Μέχρι πρόσφατα, τα stablecoins λάμβαναν πολύ λιγότερη προσοχή από τα κρυπτονομίσματα, όπως το bitcoin, των οποίων οι ταλαντευόμενες αποτιμήσεις σημαίνουν ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής προειδοποιούν περιοδικά τους κατόχους για την εγγενή αστάθεια και την ανάγκη για καλύτερη προστασία. Ομως, τα bitcoins απέχουν πολύ από το να είναι «εναλλακτική λύση» στο παραδοσιακό νόμισμα.
Ο κόσμος των κρυπτονομισμάτων εξακολουθεί να μαστίζεται από την απάτη, τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας και τη διάδοση των «νομισμάτων-μιμιδίων» τύπου Ponzi. Υποτίθεται ότι τα stablecoins θα είναι διαφορετικά. Eχουν σχεδιαστεί για να προσφέρουν όλα τα οφέλη του ψηφιακού νομίσματος που βασίζεται σε blockchain -αποτελεσματικές, διαφανείς διασυνοριακές συναλλαγές και πληρωμές- χωρίς καμία από τις κακοήθειες ή τους κινδύνους των ψηφιακών νομισμάτων που δεν ανήκουν σε τράπεζες.
Ο πανικός των κεντρικών τραπεζιτών για τα stablecoins δεν είναι κάτι καινούργιο. Το 2019 τα πιο ισχυρά νομισματικά ιδρύματα και οι κυβερνήσεις του κόσμου ανέλαβαν δράση, όταν το Facebook δήλωσε ότι θα κυκλοφορήσει το libra, αργότερα γνωστό ως diem - ένα stablecoin με αντίκρισμα σε δολάρια για να πραγματοποιούν οι δύο δισεκατομμύρια χρήστες του online πληρωμές. Η δήλωση προκάλεσε ρυθμιστικές αντιδράσεις στις ΗΠΑ, μεταξύ άλλων από τον πρόεδρο Τραμπ, και οδήγησε τις κεντρικές τράπεζες στη δημιουργία των δικών τους ψηφιακών νομισμάτων, για να εμποδίσουν τους χρήστες να υιοθετήσουν ιδιωτικές μορφές χρήματος εκτός της αρμοδιότητας των νομισματικών Aρχών. Το σχέδιο diem του Facebook αναβλήθηκε πριν από μερικά χρόνια. Ωστόσο, οι κεντρικοί τραπεζίτες κέρδισαν τη μάχη, αλλά όχι τον πόλεμο κατά των stablecoins.
Το τοπίο για τα stablecoins δεν κυριαρχείται από γιγάντιες εταιρείες τεχνολογίας, αλλά από χιλιάδες νομίσματα και δύο κυρίαρχους παίκτες -τους USD Tether και Circle-, που και οι δύο υποστηρίζονται από το δολάριο. Η αγορά των stablecoins είναι ακόμη σχετικά μικρή, περίπου το 8% έως 9% της συνολικής βιομηχανίας κρυπτονομισμάτων, αλλά ο τομέας έχει σημειώσει εντυπωσιακή αύξηση περίπου 250 δισ. δολαρίων τα τελευταία έξι χρόνια. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το ποσό θα φτάσει τα 2 τρισ. δολάρια μέχρι το τέλος του 2028. Iσως το πιο σημαντικό γεγονός για την αδελφότητα των κεντρικών τραπεζών είναι ότι, σε αντίθεση με το 2019, η υιοθέτηση των stablecoins προωθείται αυτή τη φορά από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Το κύριο παράπονο των κεντρικών τραπεζιτών είναι ότι η «μοναδικότητα» του χρήματος διακυβεύεται από τα κρυπτοστοιχεία. Τόσο οι κεντρικές τράπεζες όσο και οι εμπορικές τράπεζες μπορούν να εκδίδουν χρήμα του οποίου η αξία, είτε πρόκειται για 1 δολάριο είτε για 1.000 δολάρια, καλύπτεται από τις κυβερνήσεις.
Τα stablecoins, τα οποία σήμερα συνδέονται κατά περισσότερο από 99% με το δολάριο, ισχυρίζονται ότι προσφέρουν το ίδιο, αλλά δεν υπάρχει τέτοια εγγύηση. Η αξία τους παρουσιάζει διακυμάνσεις. Μεταξύ 2022 και 2023, υπήρξαν περισσότερες από 4.800 περιπτώσεις όπου τα stablecoins παρουσίασαν απόκλιση κάτω από την ονομαστική αξία κατά περισσότερο από 3%, σύμφωνα με τον οίκο αξιολόγησης Moody’s. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι κεντρικοί τραπεζίτες επινόησαν σχέδια για τα δικά τους ψηφιακά νομίσματα, ώστε να παρέχουν τα ίδια οφέλη ενός κρυπτοστοιχείου, χωρίς να υπονομεύουν αυτό το βασικό χαρακτηριστικό της «μοναδικότητας».
Ο Νόμος Genius του Τραμπ, ένα ορόσημο της νομοθεσίας για τα κρυπτονομίσματα, επιχειρεί να αμβλύνει αυτόν τον κίνδυνο, υποχρεώνοντας τους εκδότες να διατηρούν σε απόθεμα υψηλής ποιότητας περιουσιακά στοιχεία που εξασφαλίζουν την αξία τους, όπως δολάρια σε μετρητά και αμερικανικά ομόλογα. Eνα σχετικό και πιο δύσκολο χαρακτηριστικό των stablecoins θυμίζει το δίλημμα του Facebook: O ιδιωτικός τομέας εισέρχεται σε τομείς που ήταν προνόμιο των νομισματικών Aρχών και των παραδοσιακών τραπεζών - έκδοση νομίσματος και πληρωμές. Αυτή είναι η νευραλγία της κυριαρχίας που αισθάνεται περισσότερο η ευρωζώνη, η οποία προχωρά με το ψηφιακό ευρώ.
Τα τελευταία χρόνια η ΕΚΤ ανησυχεί τόσο για τους αμερικανικούς κολοσσούς πληρωμών, όπως η Visa και η Mastercard, που έχουν «μονοπώλιο» στις ευρωπαϊκές πληρωμές, όσο και για τους νεοεισερχόμενους στον χώρο των stablecoins, όπως η Walmart και η Amazon. Το ζήτημα της κυριαρχίας και της εξάρτησης από τις ΗΠΑ έχει γίνει πολύ πιο ευαίσθητο σήμερα, καθώς η προώθηση των stablecoins από την κυβέρνηση Τραμπ δεν αποσκοπεί στην υπονόμευση του αποθεματικού ρόλου του δολαρίου, όπως μπορεί να είχε κάνει το libra, αλλά, αντίθετα, στην εδραίωση της κυριαρχίας του με τη δημιουργία μιας τεράστιας νέας πηγής ζήτησης περιουσιακών στοιχείων δολαρίου - κυρίως των κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ.
Οι περισσότεροι εκδότες stablecoin αφήνουν τα δολάριά τους σε βραχυπρόθεσμα ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου και η μαζική υιοθέτηση των stablecoins θα πρέπει να μειώσει το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Σε αυτό ελπίζει η διοίκηση. Αλλά για όσους βρίσκονται εκτός των ΗΠΑ, ιδίως στην Ευρώπη, ο αντίκτυπος είναι η σταθερή δολαριοποίηση των οικονομιών τους, γεγονός που κάνει ακόμα πιο ανέφικτη τη «στιγμή του ευρώ» της ΕΚΤ. Οπως δήλωσε ένας σύμβουλος της ΕΚΤ: «Μια τέτοια κυριαρχία του δολαρίου ΗΠΑ θα έδινε στις ΗΠΑ στρατηγικά και οικονομικά πλεονεκτήματα, επιτρέποντάς τους να χρηματοδοτούν το χρέος τους φθηνότερα, ασκώντας παράλληλα παγκόσμια επιρροή. Για την Ευρώπη αυτό θα σήμαινε υψηλότερο κόστος χρηματοδότησης σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, μειωμένη αυτονομία νομισματικής πολιτικής και γεωπολιτική εξάρτηση». Υπάρχουν πολλές άλλες, λιγότερο εξετασμένες, αλλά σημαντικές συνέπειες για τις κεντρικές τράπεζες από την υιοθέτηση των stablecoins, συμπεριλαμβανομένων των πιθανών πληθωριστικών επιπτώσεων και της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής.
Εάν τα stablecoins δολαρίου οδηγήσουν σε μεγαλύτερη προσφορά παραδοσιακών δολαρίων, αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει πληθωριστικούς κινδύνους στις ΗΠΑ. Oμως, δεν είναι σαφές αν η υιοθέτηση των stablecoins θα προσφέρει μια εναλλακτική λύση στα παραδοσιακά δολάρια ή θα τα εκτοπίσει. Oλα αυτά είναι ερωτήματα με τα οποία οι κεντρικοί τραπεζίτες δεν έχουν έρθει ακόμη αντιμέτωποι.
ΠΗΓΗ: Times Media Ltd / News Licensing
Τον περασμένο μήνα η Τράπεζα της Αγγλίας, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (η «κεντρική τράπεζα των κεντρικών τραπεζών») εξέδωσαν όλες, εν χορώ, αυστηρές προειδοποιήσεις σχετικά με τους κινδύνους των stablecoins. Η ΕΚΤ δήλωσε ότι τα μέσα αυτά απειλούν τη «νομισματική κυριαρχία» της Ευρώπης, ο Aντριου Μπέιλι, ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για μια πιθανή νέα χρηματοπιστωτική κρίση με επίκεντρο τα περιουσιακά στοιχεία και η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών, ένα συνήθως συντηρητικό ίδρυμα, εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση για το «πραγματικό κοινωνικό κόστος» αυτού που αποκαλεί «μη υγιές χρήμα».
Γιατί ανησυχούν όλοι τόσο πολύ; Τα stablecoins είναι μια μορφή ψηφιακού νομίσματος του οποίου η αξία, σε αντίθεση με τα ασταθή κρυπτονομίσματα, προορίζεται να είναι «σταθερή», επειδή υποστηρίζεται από ένα παραδοσιακό χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο. Αυτά τα ασφαλή περιουσιακά στοιχεία διατηρούνται σε απόθεμα από τους εκδότες, οπότε οι χρήστες θα πρέπει να μπορούν να ανταλλάσσουν το stablecoin τους με ένα συμβατικό νόμισμα, όπως το δολάριο ΗΠΑ ή η λίρα Αγγλίας. Μέχρι πρόσφατα, τα stablecoins λάμβαναν πολύ λιγότερη προσοχή από τα κρυπτονομίσματα, όπως το bitcoin, των οποίων οι ταλαντευόμενες αποτιμήσεις σημαίνουν ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής προειδοποιούν περιοδικά τους κατόχους για την εγγενή αστάθεια και την ανάγκη για καλύτερη προστασία. Ομως, τα bitcoins απέχουν πολύ από το να είναι «εναλλακτική λύση» στο παραδοσιακό νόμισμα.
Ο κόσμος των κρυπτονομισμάτων εξακολουθεί να μαστίζεται από την απάτη, τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας και τη διάδοση των «νομισμάτων-μιμιδίων» τύπου Ponzi. Υποτίθεται ότι τα stablecoins θα είναι διαφορετικά. Eχουν σχεδιαστεί για να προσφέρουν όλα τα οφέλη του ψηφιακού νομίσματος που βασίζεται σε blockchain -αποτελεσματικές, διαφανείς διασυνοριακές συναλλαγές και πληρωμές- χωρίς καμία από τις κακοήθειες ή τους κινδύνους των ψηφιακών νομισμάτων που δεν ανήκουν σε τράπεζες.
Ο πανικός των κεντρικών τραπεζιτών για τα stablecoins δεν είναι κάτι καινούργιο. Το 2019 τα πιο ισχυρά νομισματικά ιδρύματα και οι κυβερνήσεις του κόσμου ανέλαβαν δράση, όταν το Facebook δήλωσε ότι θα κυκλοφορήσει το libra, αργότερα γνωστό ως diem - ένα stablecoin με αντίκρισμα σε δολάρια για να πραγματοποιούν οι δύο δισεκατομμύρια χρήστες του online πληρωμές. Η δήλωση προκάλεσε ρυθμιστικές αντιδράσεις στις ΗΠΑ, μεταξύ άλλων από τον πρόεδρο Τραμπ, και οδήγησε τις κεντρικές τράπεζες στη δημιουργία των δικών τους ψηφιακών νομισμάτων, για να εμποδίσουν τους χρήστες να υιοθετήσουν ιδιωτικές μορφές χρήματος εκτός της αρμοδιότητας των νομισματικών Aρχών. Το σχέδιο diem του Facebook αναβλήθηκε πριν από μερικά χρόνια. Ωστόσο, οι κεντρικοί τραπεζίτες κέρδισαν τη μάχη, αλλά όχι τον πόλεμο κατά των stablecoins.
Το τοπίο για τα stablecoins δεν κυριαρχείται από γιγάντιες εταιρείες τεχνολογίας, αλλά από χιλιάδες νομίσματα και δύο κυρίαρχους παίκτες -τους USD Tether και Circle-, που και οι δύο υποστηρίζονται από το δολάριο. Η αγορά των stablecoins είναι ακόμη σχετικά μικρή, περίπου το 8% έως 9% της συνολικής βιομηχανίας κρυπτονομισμάτων, αλλά ο τομέας έχει σημειώσει εντυπωσιακή αύξηση περίπου 250 δισ. δολαρίων τα τελευταία έξι χρόνια. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το ποσό θα φτάσει τα 2 τρισ. δολάρια μέχρι το τέλος του 2028. Iσως το πιο σημαντικό γεγονός για την αδελφότητα των κεντρικών τραπεζών είναι ότι, σε αντίθεση με το 2019, η υιοθέτηση των stablecoins προωθείται αυτή τη φορά από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Το κύριο παράπονο των κεντρικών τραπεζιτών είναι ότι η «μοναδικότητα» του χρήματος διακυβεύεται από τα κρυπτοστοιχεία. Τόσο οι κεντρικές τράπεζες όσο και οι εμπορικές τράπεζες μπορούν να εκδίδουν χρήμα του οποίου η αξία, είτε πρόκειται για 1 δολάριο είτε για 1.000 δολάρια, καλύπτεται από τις κυβερνήσεις.
Τα stablecoins, τα οποία σήμερα συνδέονται κατά περισσότερο από 99% με το δολάριο, ισχυρίζονται ότι προσφέρουν το ίδιο, αλλά δεν υπάρχει τέτοια εγγύηση. Η αξία τους παρουσιάζει διακυμάνσεις. Μεταξύ 2022 και 2023, υπήρξαν περισσότερες από 4.800 περιπτώσεις όπου τα stablecoins παρουσίασαν απόκλιση κάτω από την ονομαστική αξία κατά περισσότερο από 3%, σύμφωνα με τον οίκο αξιολόγησης Moody’s. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι κεντρικοί τραπεζίτες επινόησαν σχέδια για τα δικά τους ψηφιακά νομίσματα, ώστε να παρέχουν τα ίδια οφέλη ενός κρυπτοστοιχείου, χωρίς να υπονομεύουν αυτό το βασικό χαρακτηριστικό της «μοναδικότητας».
Ο Νόμος Genius του Τραμπ, ένα ορόσημο της νομοθεσίας για τα κρυπτονομίσματα, επιχειρεί να αμβλύνει αυτόν τον κίνδυνο, υποχρεώνοντας τους εκδότες να διατηρούν σε απόθεμα υψηλής ποιότητας περιουσιακά στοιχεία που εξασφαλίζουν την αξία τους, όπως δολάρια σε μετρητά και αμερικανικά ομόλογα. Eνα σχετικό και πιο δύσκολο χαρακτηριστικό των stablecoins θυμίζει το δίλημμα του Facebook: O ιδιωτικός τομέας εισέρχεται σε τομείς που ήταν προνόμιο των νομισματικών Aρχών και των παραδοσιακών τραπεζών - έκδοση νομίσματος και πληρωμές. Αυτή είναι η νευραλγία της κυριαρχίας που αισθάνεται περισσότερο η ευρωζώνη, η οποία προχωρά με το ψηφιακό ευρώ.
Τα τελευταία χρόνια η ΕΚΤ ανησυχεί τόσο για τους αμερικανικούς κολοσσούς πληρωμών, όπως η Visa και η Mastercard, που έχουν «μονοπώλιο» στις ευρωπαϊκές πληρωμές, όσο και για τους νεοεισερχόμενους στον χώρο των stablecoins, όπως η Walmart και η Amazon. Το ζήτημα της κυριαρχίας και της εξάρτησης από τις ΗΠΑ έχει γίνει πολύ πιο ευαίσθητο σήμερα, καθώς η προώθηση των stablecoins από την κυβέρνηση Τραμπ δεν αποσκοπεί στην υπονόμευση του αποθεματικού ρόλου του δολαρίου, όπως μπορεί να είχε κάνει το libra, αλλά, αντίθετα, στην εδραίωση της κυριαρχίας του με τη δημιουργία μιας τεράστιας νέας πηγής ζήτησης περιουσιακών στοιχείων δολαρίου - κυρίως των κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ.
Οι περισσότεροι εκδότες stablecoin αφήνουν τα δολάριά τους σε βραχυπρόθεσμα ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου και η μαζική υιοθέτηση των stablecoins θα πρέπει να μειώσει το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Σε αυτό ελπίζει η διοίκηση. Αλλά για όσους βρίσκονται εκτός των ΗΠΑ, ιδίως στην Ευρώπη, ο αντίκτυπος είναι η σταθερή δολαριοποίηση των οικονομιών τους, γεγονός που κάνει ακόμα πιο ανέφικτη τη «στιγμή του ευρώ» της ΕΚΤ. Οπως δήλωσε ένας σύμβουλος της ΕΚΤ: «Μια τέτοια κυριαρχία του δολαρίου ΗΠΑ θα έδινε στις ΗΠΑ στρατηγικά και οικονομικά πλεονεκτήματα, επιτρέποντάς τους να χρηματοδοτούν το χρέος τους φθηνότερα, ασκώντας παράλληλα παγκόσμια επιρροή. Για την Ευρώπη αυτό θα σήμαινε υψηλότερο κόστος χρηματοδότησης σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, μειωμένη αυτονομία νομισματικής πολιτικής και γεωπολιτική εξάρτηση». Υπάρχουν πολλές άλλες, λιγότερο εξετασμένες, αλλά σημαντικές συνέπειες για τις κεντρικές τράπεζες από την υιοθέτηση των stablecoins, συμπεριλαμβανομένων των πιθανών πληθωριστικών επιπτώσεων και της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής.
Εάν τα stablecoins δολαρίου οδηγήσουν σε μεγαλύτερη προσφορά παραδοσιακών δολαρίων, αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει πληθωριστικούς κινδύνους στις ΗΠΑ. Oμως, δεν είναι σαφές αν η υιοθέτηση των stablecoins θα προσφέρει μια εναλλακτική λύση στα παραδοσιακά δολάρια ή θα τα εκτοπίσει. Oλα αυτά είναι ερωτήματα με τα οποία οι κεντρικοί τραπεζίτες δεν έχουν έρθει ακόμη αντιμέτωποι.
ΠΗΓΗ: Times Media Ltd / News Licensing
