Ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι οι αμερικανικές δυνάμεις θα «συμμετέχουν» στη διατήρηση της ειρήνης στην Ουκρανία, αλλά αρνήθηκε να πει πώς. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε ότι οι ευρωπαϊκές χώρες θα αποτελέσουν την «πρώτη γραμμή άμυνας» για την παροχή εγγυήσεων ασφαλείας στην Ουκρανία. Ωστόσο, μιλώντας μαζί με τον Πρόεδρο Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, πρόσθεσε: «Θα τους βοηθήσουμε κι εμείς. Θα συμμετέχουμε».

Ο Στιβ Γουίτκοφ, ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να επεκτείνουν την «προστασία σαν του άρθρου 5» στην Ουκρανία, αλλά δεν έχει ακόμη περιγράψει τις λεπτομέρειες. Το άρθρο 5 αναφέρεται στο ενδεχόμενο συλλογικής ασφάλειας του ΝΑΤΟ, σύμφωνα με το οποίο αν ένα μέλος δεχθεί επίθεση, κάθε μέλος της συμμαχίας θα το θεωρήσει επίθεση εναντίον όλων.

Ο Τραμπ έχει στο παρελθόν αμφισβητήσει αυτή τη δέσμευση, καθώς κάποτε είχε διστάσει στην ιδέα να έρθει σε βοήθεια μιας χώρας του ΝΑΤΟ «αν η ίδια δεν έχει πληρώσει» αρκετά για τον αμυντικό προϋπολογισμό της.

«[Οι εγγυήσεις ασφαλείας] πρέπει να είναι αξιόπιστες», δήλωσε ο Μάθιου Σάβιλ, διευθυντής στρατιωτικής επιστήμης στη δεξαμενή σκέψης Royal United Services Institute. «Έτσι, το πρόβλημα του να λέμε βασικά "σαν το άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, αλλά για την Ουκρανία" είναι ότι δεν νομίζω ότι οι Ρώσοι πιστεύουν ότι τα μέλη του ΝΑΤΟ θα πάνε σε πόλεμο για την Ουκρανία».

Πρόσθεσε ότι οι εγγυήσεις ασφαλείας δεν χρειάζεται να είναι εξ ολοκλήρου στρατιωτικές. Η Ρωσία θα ανησυχούσε αν οι ΗΠΑ απειλούσαν να «εξαφανίσουν τη ρωσική οικονομία», είπε, και αν η Ευρώπη απειλούσε να σταματήσει να αγοράζει ρωσική ενέργεια αν η Μόσχα επιτεθεί ξανά στο Κίεβο.

Οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες ελπίζουν ότι οι αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας είναι νομικά αδιάσειστες, φοβούμενοι ότι αν ο Ζελένσκι αναγκαστεί να παραδώσει τις οχυρωμένες θέσεις του στο Ντονέτσκ, το Κίεβο θα μπορούσε να είναι ευάλωτο σε περαιτέρω επιθέσεις. Ένας συνδυασμός ευρωπαϊκών στρατευμάτων στο έδαφος και αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών που θα σταθμεύουν στη γειτονική Πολωνία και τη Ρουμανία, έτοιμα να επιβάλουν μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων, θα μπορούσε να είναι επαρκής. «Θα μπορούσε να λειτουργήσει ανάλογα με το νομικό καθεστώς», δήλωσε ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης. Αλλά ακόμη και τότε, δεν είναι σαφές πόσο θα διαρκέσουν οι αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας. Σε ένα ζήτημα ζωής και θανάτου, οι Ουκρανοί θα βασίζονταν στο λόγο του Τραμπ ότι οι ΗΠΑ θα επέμβουν αν ο Πούτιν προσπαθήσει να ξαναεπιτεθεί.

Ενώ ο απρόβλεπτος χαρακτήρας του Τραμπ θα μπορούσε να αποτρέψει τον Πούτιν από το να δοκιμάσει την τύχη του πριν από τις επόμενες προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ το 2028, ο επικρατέστερος υποψήφιος για τη διαδοχή του είναι ο Τζέι Ντι Βανς, ένας συνεπής επικριτής της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία. Με τον Βανς, ο Πούτιν θα μπορούσε απλώς να περιμένει προτού οργανώσει μια τρίτη εισβολή, στοιχηματίζοντας ότι ο αντιπρόεδρος θα είναι λιγότερο πρόθυμος να υποστηρίξει την Ουκρανία. «Η μεγαλύτερη ευπάθεια είναι το τι θα συμβεί με την επόμενη κυβέρνηση. Θα διαρκέσει αυτή η συμφωνία; Ή μήπως ... θα είναι μια πραγματικά μακρά κατάπαυση του πυρός;», δήλωσε ένας Ρεπουμπλικανός στοχαστής.

Οι Ουκρανοί αξιωματούχοι είναι βαθιά επιφυλακτικοί απέναντι σε οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία που αφήνει περιθώρια στη Ρωσία να υπαναχωρήσει χωρίς αντίποινα, καθώς τους στοιχειώνει η ανάμνηση του Μνημονίου της Βουδαπέστης του 1994, όταν το νεογέννητο κράτος συμφώνησε να εγκαταλείψει τα πυρηνικά όπλα της σοβιετικής εποχής με αντάλλαγμα υποσχέσεις ασφάλειας από τη Ρωσία, τις ΗΠΑ και τη Βρετανία. Η έλλειψη ειδικού χαρακτήρα σε αυτή τη συμφωνία επέτρεψε στη Ρωσία να επιτεθεί στην Ουκρανία το 2014 χωρίς επιπτώσεις, λένε οι επικριτές.

Ο Σάβιλ δήλωσε: «Φοβάμαι ότι ο Γουίτκοφ έχει στο μυαλό του κάτι που μοιάζει με τη Βουδαπέστη και δίνει λόγο στη Ρωσία. Αυτό θα ήταν ... απερίσκεπτο».

Η Σολομία Μπομπρόβσκα, αναπληρώτρια επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, δήλωσε ότι, χωρίς την ένταξη στο ΝΑΤΟ, οι εγγυήσεις ασφαλείας θα είναι «ένα τίποτα ... μια μεγάλη ψευδαίσθηση». Η ίδια ανέφερε επίσης: «Κανείς δεν μπορεί να εξηγήσει πώς θα λειτουργούσε. Το έχουμε ξαναζήσει αυτό στην ιστορία μας, πριν από 30 χρόνια».

Ο Πούτιν λέγεται ότι πρότεινε το Πεκίνο ως εγγυητή ασφάλειας, μια προφανής αναβίωση μιας πρότασης που έκαναν οι διαπραγματευτές του την άνοιξη του 2022, όταν πρότειναν έναν κατάλογο εγγυητών που περιλάμβανε την Κίνα, τη Ρωσία και διάφορα δυτικά κράτη. Με δεδομένη την υποστήριξη του Πεκίνου στην πολεμική προσπάθεια της Ρωσίας, η Κίνα δεν θα ήταν ουδέτερος κριτής και οποιαδήποτε ρύθμιση που θα άφηνε τη Ρωσία ως εγγυητή «θα της επέτρεπε να ισχυριστεί ότι παραβιάζει την ειρηνευτική συμφωνία, [και] να επιτεθεί ενώ θα ασκούσε βέτο σε οποιαδήποτε βοήθεια», δήλωσε ο Τζον Φόρμαν, πρώην Βρετανός ακόλουθος άμυνας στη Μόσχα και το Κίεβο.

«Το μόνο πράγμα που σέβεται η Ρωσία είναι η βία ή η απειλή βίας. Οτιδήποτε λιγότερο από μια σκληρή εγγύηση δεν έχει καμία αξία», είπε. «Δεν υπάρχει το άρθρο 4.5, όπως συνήθιζα να επισημαίνω στους Ουκρανούς». Επιπλέον, πρόσθεσε: «Αν οι ΗΠΑ σκέφτονται να επεκτείνουν διμερείς εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία, μαζί, ας πούμε, με το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία, τότε καλώς. Αλλά κανένας πρόεδρος των ΗΠΑ δεν θέλησε να επεκτείνει τις εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία από το 1991, λόγω του φόβου ενός πολέμου με τη Ρωσία. Τελικά, δεν πιστεύω ότι ο Τραμπ ότι θα ακολουθήσει την πολιτική του σε περίπτωση που η Ουκρανία δεχθεί νέα επίθεση».

Ένα μέτρο που η Ουκρανία θεωρεί ως ουσιαστική εγγύηση είναι η παρουσία δυτικών στρατευμάτων στο έδαφός της, μια ιδέα που ο Τραμπ φαίνεται να εξετάζει από τη σύνοδο κορυφής της περασμένης εβδομάδας με τον Πούτιν και για την οποία οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να τον πιέσουν.

Η Βρετανία και η Γαλλία ηγούνται των προσπαθειών για τη δημιουργία μιας ειρηνευτικής δύναμης που θα αναπτυχθεί στην Ουκρανία σε περίπτωση κατάπαυσης του πυρός στο πλαίσιο ενός «συνασπισμού των προθύμων». Ακόμη και αν μια δύναμη συσπειρωθεί, μια ευρωπαϊκή στρατιωτική παρουσία δεν θα έχει βασικές δυνατότητες που μόνο οι ΗΠΑ μπορούν να παρέχουν, όπως η αεράμυνα κατά των βαλλιστικών πυραύλων και οι κατασκοπευτικοί δορυφόροι για την παρατήρηση των ρωσικών θέσεων.

Ο Βάλεντιν Ναλιβαϊτσένκο, αναπληρωτής πρόεδρος της επιτροπής διακοινοβουλευτικών σχέσεων της Ουκρανίας με τις ΗΠΑ και πρώην επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών SBU, δήλωσε ότι η καλύτερη εγγύηση για την ασφάλεια της Ουκρανίας είναι περισσότερα από αυτά που παρείχαν οι ΗΠΑ μέχρι σήμερα: υποστήριξη πληροφοριών και οπλισμό. Ωστόσο, επικρότησε την προσφορά αμερικανικών εγγυήσεων ασφαλείας ως «ένα βήμα προς την ένταξη στο ΝΑΤΟ και ... ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση».

ΠΗΓΗ: Times Media Ltd / News Licensing