Oι μισθοφόροι μπορούν να βοηθήσουν στον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία

Πώς τελειώνουν οι πόλεμοι; Αρχίζουν να διαρρέουν λεπτομέρειες σχετικά με το πώς θα μπορούσε να εφαρμοστεί το ειρηνευτικό σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ για την Ουκρανία. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι, δεδομένων των πολλών ανταγωνιστικών εισροών, επικρατεί ένα μικρό χάος, όπως ακριβώς ένα άλογο που σχεδιάστηκε από επιτροπή μπορεί να καταλήξει να μοιάζει με καμήλα (σ.τ.μ.: έκφραση της αγγλικής γλώσσας που υποδηλώνει την αναποτελεσματικότητα της ομαδικής λήψης αποφάσεων, ειδικά όταν διαφορετικές και αντικρουόμενες απόψεις οδηγούν σε συμβιβασμό). Ωστόσο, τα διάφορα σχέδια υποδεικνύουν ορισμένες αναπόφευκτες πραγματικότητες: Η Ουκρανία ξεμένει από μαχητές, ο ρωσικός στρατός βρίσκεται κοντά στα όρια των δυνατοτήτων του στο πεδίο της μάχης, η Αμερική είναι ανένδοτη ότι δεν θέλει τα στρατεύματά της να δράσουν στην Ευρώπη και οι σύμμαχοι του Τραμπ είναι απρόθυμοι να δεσμεύσουν μεγάλο αριθμό ειρηνευτικών δυνάμεων χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ, προκειμένου να αποτρέψουν τον Βλαντιμίρ Πούτιν από την κλιμάκωση.

Ενα συστατικό στο οποίο όλοι φαίνεται να συμφωνούν είναι η ανάγκη για την ανάπτυξη ιδιωτικών στρατιωτικών εργολάβων ή, αλλιώς, πληρωμένων δολοφόνων σε κάθε δυτικό ειρηνευτικό σχέδιο. Απαραίτητη, όπως φαίνεται, για την υπεράσπιση της ανοικοδόμησης της Ουκρανίας, τη φύλαξη των εξορύξεων ορυκτών και σπάνιων γαιών που ο Τραμπ συμφώνησε να αναπτύξει με το Κίεβο μετά τον πόλεμο και την εκπαίδευση των ουκρανικών ειδικών δυνάμεων. Υπάρχουν και άλλα που πρέπει να γίνουν: η επισκευή του κατεστραμμένου δυτικού εξοπλισμού της Ουκρανίας. Υπάρχει μια τρέχουσα ρύθμιση σύμφωνα με την οποία οι Ουκρανοί στρατιωτικοί μηχανικοί μπορούν να καλούν μέσω ασφαλούς γραμμής έναν Αμερικανό εμπειρογνώμονα για συμβουλές σχετικά με το πώς να επιδιορθώνουν πολύπλοκα οπλικά συστήματα. Αλλά η προτιμώμενη μέθοδος είναι η μεταφορά του κατεστραμμένου εξοπλισμού με τρένο μέσω των πολωνικών συνόρων σε μια αμερικανική βάση εκεί. Αυτή η επιλογή μπορεί να μην είναι μια μακροπρόθεσμη λύση. Οι Ρώσοι παρακολουθούν ήδη στενά όλες τις μετακινήσεις όπλων του ΝΑΤΟ προς και από τη Δυτική Ουκρανία. Η Μόσχα, βέβαια, έχει χρησιμοποιήσει μισθοφορικές μονάδες καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου, αν και έγινε πιο προσεκτική μετά το 2023, όταν ο Γεβγκένι Πριγκόζιν, ο ηγέτης της μισθοφορικής ομάδας Βάγκνερ, υπερέβαλε εαυτόν και ηγήθηκε απόπειρας πραξικοπήματος κατά του Πούτιν. Οπως ήταν αναμενόμενο, πέθανε λίγο αργότερα. Ομως, η Βάγκνερ έχει αναδημιουργηθεί και παραμένει μέρος ενός ακόμα ακμάζοντος τομέα πληρωμένων δολοφόνων, που περιλαμβάνει πρώην υπαλλήλους ασφαλείας κρατικών εταιρειών, όπως η Gazprom και η υπηρεσία εξερεύνησης του Διαστήματος Roscosmos.

Αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος, ένα προσοδοφόρο «βοσκοτόπι» για δύσκολους, αλλά συχνά σκληραγωγημένους στρατιώτες που αναζητούν χρήματα. Στα μάτια του Πούτιν οι μισθοφόροι της Βάγκνερ απέδειξαν τις δυνατότητές τους στην πρώτη του εκστρατεία κατά της Ουκρανίας, την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014. Στους Δυτικούς φάνηκε αρχικά σαν η ανάπτυξη αυτών των υποτιθέμενων ατάκτων να είχε σχεδιαστεί για να προκαλέσει σύγχυση στον κόσμο, αλλά και σαν ο Πούτιν να κρατούσε πίσω τον τακτικό στρατό του για κάτι μεγαλύτερο και πιο συγκλονιστικό. Και σαν να μην ήταν απόλυτα σίγουρος για την αφοσίωση του στρατού. Αλλά η Κριμαία πήγε καλά για τον Πούτιν και αποφάσισε ότι θα μπορούσε να επεκτείνει το μοντέλο Βάγκνερ ως δύναμη κρούσης στην Ουκρανία (που διέπραξε βάναυσες θηριωδίες, κυρίως στην πτώση του Μπαχμούτ), η οποία θα μπορούσε επίσης να χρησιμεύσει ως μομφή για τους πιο προσεκτικούς τακτικούς διοικητές. Τώρα φαίνεται ότι η Μόσχα έχει έναν νέο ρόλο γι’ αυτούς: να ριζοσπαστικοποιήσει την όλη έννοια της «διατήρησης της ειρήνης». Οσο οι μετα-Βαγκνεριανοί παραμένουν μέρος της συνταγής επιτυχίας του Πούτιν, μπορούν να χρησιμεύσουν ως αντίβαρο σε όποιον τελικά προστατεύσει τη δυτική πλευρά του μετώπου.

Η χρήση από τον Πούτιν στρατευμάτων ξένων συμμάχων, όπως οι 14.000 Βορειοκορεάτες, δεν έχει θέση σε μια ευρωπαϊκή «ειρήνη». Θα αντικατασταθούν από μισθοφόρους με τις συνήθεις ευφάνταστες εγγυήσεις για υψηλούς μισθούς και μεγάλες αποζημιώσεις στις οικογένειες σε περίπτωση θανάτου ή σοβαρού τραυματισμού. Η στρατολόγηση έχει ήδη ξεκινήσει, παρόλο που δεν υπάρχει ακόμη καμία ειρηνευτική συμφωνία. Αντίθετα, πρόκειται για ένα πλέγμα ιδεών, μη αξιολογημένων και μη δοκιμασμένων, που προβλέπει το πάγωμα της αμφισβητούμενης ακόμη γραμμής του μετώπου και τη δημιουργία μιας αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης ασφαλείας 20 χιλιομέτρων. Η ουκρανική πλευρά της ζώνης θα αστυνομεύεται από ένοπλες ουκρανικές δυνάμεις και πίσω τους θα βρίσκεται ακόμα μία θεωρητική ευρωπαϊκή ειρηνευτική δύναμη. Βαθύτερα στο εσωτερικό της Ουκρανίας, τα στρατεύματά της θα εκπαιδεύονται από Βρετανούς, Γάλλους και ενδεχομένως Γερμανούς εκπαιδευτές. Οι ιδιώτες στρατιωτικοί εργολάβοι θα μπορούσαν να αποτελέσουν μέρος αυτής της διαδικασίας και να εμπλακούν επίσης σε ένα από τα αναμενόμενα σημεία ανάφλεξης: την επαναλειτουργία των ουκρανικών αεροδρομίων.

Οι ΗΠΑ φαίνονται έτοιμες να παράσχουν πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο στην ειρηνευτική δύναμη, ενώ η Τουρκία αναμένεται να ηγηθεί μιας ναυτικής επιχείρησης που θα κρατήσει τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας της Ουκρανίας ανοιχτά για το εμπόριο. Θα λειτουργήσει κάτι τέτοιο; Θα λειτουργήσει μόνο αν ένας Αμερικανός γίνει ο συμβολικός επικεφαλής της ειρηνευτικής δύναμης ή αυτό θα δώσει απλώς μια ευκαιρία στον Πούτιν να παραπονεθεί στον Τραμπ και να τον οδηγήσει σε περαιτέρω παραχωρήσεις; Οι σύμβουλοι του Βολοντίμιρ Ζελένσκι βλέπουν παγίδες μπροστά τους. Αλλά και ο ίδιος έχει γίνει δεκτικός σε μεγαλύτερη χρήση ξένων μισθοφόρων. Εχει μια ολοένα και συρρικνούμενη ομάδα νεοσυλλέκτων, που αγωνίζεται να πλησιάσει τους 27.000 στρατευσίμους τον μήνα. Οι τακτικές κινητοποίησης, συμπεριλαμβανομένων των συμμοριών του Τύπου, έχουν ενταθεί και πλήττουν τον πυρήνα της νομιμότητας του Ζελένσκι, ο οποίος εξακολουθεί να κυβερνά βάσει στρατιωτικού νόμου. Οι Ρώσοι υποδαυλίζουν τη δυσαρέσκεια, εκτοξεύοντας μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε κέντρα στρατολόγησης. Οι φιλοουκρανοί μισθοφόροι θεωρούνται, επομένως, τοπικά ως μια χρήσιμη (αν και όχι επιδραστική στο πεδίο της μάχης) προσθήκη στη στρατιωτική σύνθεση της χώρας. Αλλά η στρατολόγησή τους θολώνει μερικά από τα μεγάλα ερωτήματα που παραβλέπονται στην εσπευσμένη εκστρατεία του Τραμπ για την παγκόσμια ειρήνη.

Ποιος υπερασπίζεται τα δυτικά συμφέροντα στην Ανατολική Ευρώπη, αν η Δύση έχει χάσει την αίσθηση ότι αξίζει να αγωνίζεται για οτιδήποτε; Μήπως οι μισθοφόροι απλώς απαλλάσσουν τους εθνικούς μαχητές από την ενοχή; Στη ρίζα της, ωστόσο, η βασανιστική χάραξη ενός χάρτη μιας μελλοντικής παγωμένης Ουκρανίας αναδεικνύει μια ζοφερή πραγματικότητα: ότι οι εμπλεκόμενοι σε μακροχρόνιους, δαπανηρούς πολέμους συχνά χάνουν την ικανότητα να τους τερματίσουν. Ισως τότε είναι που πρέπει να καλέσεις τους συμβούλους ή, αλλιώς, μισθοφόρους για να διορθώσουν τα πράγματα - ή να τα κάνουν ακόμα πιο αιματηρά.