Ανάλυση: Ο Τραμπ λέει ότι η Ουκρανία μπορεί να ξανακερδίσει τα εδάφη της, αλλά ο Πούτιν εξακολουθεί να χαμογελά
The Times
Ο ισχυρισμός του Αμερικανού προέδρου ενθουσίασε το Κίεβο, αλλά άφησε τη Μόσχα να εκτιμά ότι η Αμερική κάνει στην άκρη, αφήνοντας την Ευρώπη να σηκώσει το βάρος του πολέμου

Η απροσδόκητη ανακοίνωση του προέδρου Τραμπ ότι η Ουκρανία μπορεί να κερδίσει πίσω όλα τα εδάφη της από τη Ρωσία και «ίσως και να προχωρήσει ακόμη παραπέρα» έτυχε θερμής υποδοχής στο Κίεβο ως μια πολυαναμενόμενη ψήφος εμπιστοσύνης. Τα μεγαλύτερα χαμόγελα, ωστόσο, σχηματίστηκαν πιθανότατα στο Κρεμλίνο. Από όλες τις απρόσμενες αλλαγές που έχει κάνει ο Τραμπ στη ρητορική του μετά την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο, αυτή ήταν αναμφισβήτητα η πιο εντυπωσιακή. Στο παρελθόν, ο Αμερικανός ηγέτης έχει αποκαλέσει τον πρόεδρο Ζελένσκι «δικτάτορα», τον έχει κατηγορήσει ότι ξεκίνησε τον πόλεμο, επιμένοντας ότι η Ουκρανία πρέπει να παραδώσει κάποια εδάφη σε αντάλλαγμα για την ειρήνη.
Ωστόσο, μετά από συνομιλίες με τον Ζελένσκι κατόπιν μιας ομιλίας του στα Ηνωμένα Έθνη, στην οποία προέτρεψε τα έθνη του κόσμου να υποχωρήσουν πίσω από τα σύνορά τους και να απορρίψουν την πολιτιστική και εθνοτική ποικιλομορφία, ο Τραμπ δήλωσε ότι ο Ουκρανός πρόεδρος είναι «γενναίος άνθρωπος» και ότι η Ρωσία είναι μια «χάρτινη τίγρη».
«Νομίζω ότι η Ουκρανία, με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι σε θέση να πολεμήσει και να κερδίσει πίσω ολόκληρη την Ουκρανία στην αρχική της μορφή», έγραψε ο Τραμπ σε ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Επιπλέον, πρόσθεσε: «Θα συνεχίσουμε να προμηθεύουμε όπλα στο ΝΑΤΟ για να κάνει το ΝΑΤΟ ό,τι θέλει με αυτά. Καλή τύχη σε όλους!»
Ωστόσο, πέρα από τη ρητορική και τις ευχές για καλή τύχη, ο Τραμπ δεν προσέφερε καμία πρόσθετη στήριξη στην Ουκρανία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν ήδη συμφωνήσει να πουλήσουν όπλα στο Κίεβο μέσω του ΝΑΤΟ και δεν υπήρχαν υποσχέσεις για πρόσθετες αμερικανικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Δεν έγινε επίσης καμία αναφορά στις ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ του προέδρου Πούτιν και του Ζελένσκι, τις οποίες ο Τραμπ εξήγγειλε τον περασμένο μήνα, αφότου οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν στρώσει το κόκκινο χαλί για τον Ρώσο ηγέτη σε μια σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα.
Στη Μόσχα, τα σχόλια του Τραμπ θεωρήθηκαν ευρέως ως ένδειξη ότι ο Αμερικανός ηγέτης δεν προτίθεται πλέον να προσπαθήσει να επιλύσει τον πόλεμο στην Ουκρανία, τη μεγαλύτερη σύγκρουση στην Ευρώπη μετά την ήττα της ναζιστικής Γερμανίας. Αν αυτό αληθεύει και ο Τραμπ δεν αλλάξει ξανά τη στάση του τις επόμενες ημέρες ή εβδομάδες, τότε το Κρεμλίνο θα έχει επιτύχει έναν από τους σημαντικότερους στόχους της πολιτικής του στις σχέσεις του με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Μόσχα δεν έκρυψε ότι οι ελπίδες της για βελτίωση των σχέσεων με την Ουάσινγκτον μετά την εκλογή του Τραμπ βασίζονται στην επιθυμία της να χωρίσει τον κόσμο σε σφαίρες επιρροής. Κατά την κοσμοθεωρία του Πούτιν, η Ουκρανία βρίσκεται σταθερά στην πίσω αυλή του Κρεμλίνου και το Κίεβο δεν έχει κανένα δικαίωμα να συμμαχήσει με τους αντιπάλους της Ρωσίας.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες νίπτουν τας χείρας τους [από τον πόλεμο]», έγραψε ο Κονσταντίν Μαλοφέγιεφ, ένας Ρώσος μεγιστάνας των μέσων ενημέρωσης, ο οποίος έχει υποστηρίξει με ενθουσιασμό τον πόλεμο στην Ουκρανία. «Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πληρώσει για τα πάντα. Για να το θέσω ακόμα πιο απλά: Ο Τραμπ έστειλε την Ουκρανία και την Ευρώπη να πολεμήσουν εναντίον της Ρωσίας, με όπλα που αγοράζουν από τις ΗΠΑ».
Ήταν μια άποψη που συμμερίστηκε και ο Αλεξάντερ Κοτς, ένας εξέχων Ρώσος στρατιωτικός μπλόγκερ. «Ο Τραμπ είναι σίγουρα ένας πραγματικός απατεώνας. Υπέταξε την Ευρώπη, την ανάγκασε να αγοράζει αμερικανικά όπλα και «έδεσε» τον παλιό κόσμο με την ενέργειά του. Και τώρα επαναπαύεται στις δάφνες του, μετράει τα φράγκα του και μιλάει πομπωδώς για ειρήνη», έγραψε στο Telegram.
Ένας δυτικοευρωπαίος αξιωματούχος δήλωσε στο Reuters ότι ο Τραμπ φαίνεται να «λέει αντίο» στον πόλεμο, προσθέτοντας: «Αλλά αυτό μπορεί αύριο να αλλάξει. Σε κάθε περίπτωση, τα χαρτιά είναι ξεκάθαρα για εμάς. Ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε».
Εάν η κίνηση του Τραμπ να μεταφέρει την ευθύνη για την ήττα της Ρωσίας αποκλειστικά στην Ευρώπη και στην Ουκρανία πρόκειται να οδηγήσει σε νίκη του Κιέβου, θα απαιτηθεί μια άνευ προηγουμένου προσπάθεια από τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία, καθώς και από άλλους συμμάχους. Χωρίς ευρωπαϊκά στρατεύματα στο έδαφος της Ουκρανίας, είναι δύσκολο να δούμε πώς η Ρωσία μπορεί να εκτοπιστεί ή να αναγκαστεί να εγκαταλείψει την εισβολή της.
Εκτός από την επιτυχημένη αντεπίθεση της Ουκρανίας το 2022, όταν εκδίωξε τα εισβάλλοντα ρωσικά στρατεύματα από την πόλη Χερσώνα και μεγάλες εκτάσεις της περιοχής του Χάρκοβο, οι δυνάμεις του Κιέβου αγωνίζονται να ανακαταλάβουν εδάφη από τη Μόσχα. Η Ρωσία σημειώνει αργή αλλά σταθερή πρόοδο στην περιοχή του Ντονμπάς και ο ανώτατος στρατηγός της Ουκρανίας δήλωσε ότι οι δυνάμεις του υστερούν αριθμητικά σε αναλογία έξι προς ένα σε ορισμένες περιοχές του μετώπου.
Ο Ζελένσκι έχει παλαιότερα παραδεχθεί ότι η Ουκρανία δεν είναι αρκετά ισχυρή στρατιωτικά για να ανακαταλάβει εδάφη από τη Ρωσία. Για να το αντισταθμίσει αυτό, η Ουκρανία έχει εντείνει τις επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη κατά των ρωσικών ενεργειακών υποδομών από τον περασμένο μήνα και υπάρχουν ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες ότι η Μόσχα ενδέχεται να αναγκαστεί να μειώσει την παραγωγή πετρελαίου ως αποτέλεσμα.
Παρόλο που ο Τραμπ προέβλεψε ότι τα αυξανόμενα οικονομικά προβλήματα του Κρεμλίνου θα στρέφονταν τελικά εναντίον του Πούτιν και θα οδηγούσαν σε μια ουκρανική στρατιωτική νίκη, δεν υπάρχει καμία ένδειξη μέχρι στιγμής ότι οι μεγάλες ουρές για βενζίνη και οι αυξημένες απολύσεις υπoκινούν οτιδήποτε άλλο εκτός από γκρίνια στον ρωσικό λαό. Ενώ ο πόλεμος εξακολουθεί να φαίνεται πολύ μακρινός στη Μόσχα, αν η οικονομία κάνει βουτιά, ο Πούτιν δεν θα έχει κανέναν ενδοιασμό να απαιτήσει θυσίες για χάρη αυτού που έχει αποκαλέσει «ιερό» πόλεμο κατά της Ουκρανίας και της Δύσης.
Ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Πούτιν, δήλωσε την Τετάρτη: «Η ειδική στρατιωτική επιχείρηση [στην Ουκρανία] είναι ένα πράγμα, αλλά αυτό που συμβαίνει γύρω από τη Ρωσία είναι ένας πόλεμος και πρέπει να κερδηθεί. Αυτή είναι η πιο έντονη φάση του πολέμου. Είναι πραγματικά καίριας σημασίας. Πρέπει να κερδίσουμε - για τα παιδιά μας, τα εγγόνια μας και το μέλλον τους». Απέρριψε επίσης τον χαρακτηρισμό του Τραμπ για τη Ρωσία ως «χάρτινη τίγρη», λέγοντας: «Η Ρωσία δεν είναι σε καμία περίπτωση τίγρη. Άλλωστε, η Ρωσία συνδέεται συχνότερα με μια αρκούδα και δεν υπάρχουν χάρτινες αρκούδες».
Ο Πούτιν θα έχει λάβει υπόψη του το σχόλιο του Τραμπ ότι το ΝΑΤΟ θα πρέπει να καταρρίπτει τα ρωσικά αεροσκάφη που παραβιάζουν τον εναέριο χώρο των κρατών μελών του, ανάλογα «με τις περιστάσεις». Ωστόσο, η ανάγνωση του Ρώσου ηγέτη είναι εξίσου δύσκολη και ενώ η προειδοποίηση μπορεί να περιορίσει τις προσπάθειες του Πούτιν να ανιχνεύσει αδυναμίες στην ανατολική πλευρά της συμμαχίας, θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει μια κλιμάκωση από τη Μόσχα σε μια προσπάθεια να διαπιστώσει ακριβώς πόσο σοβαρά μιλάει ο Τραμπ όσον αφορά την υποστήριξη του ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, η απρόβλεπτη συμπεριφορά του Τραμπ δεν είναι μόνο κακά νέα για το Κίεβο. Ο Αμπάς Γκαλιάμοφ, πρώην συντάκτης ομιλιών του Κρεμλίνου και τώρα πολιτικός αναλυτής, δήλωσε: «Η Ρωσία πρέπει τώρα να λάβει υπόψη της ότι, έχοντας κάνει μια τόσο ριζική μεταβολή στο εδαφικό ζήτημα, ο Τραμπ θα μπορούσε επίσης να αλλάξει τη στάση του σχετικά με την άρνηση της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Ο Αμερικανός ηγέτης μόλις απέδειξε ξεκάθαρα ότι η μέχρι πρότινος πιστή στάση του απέναντι στον Πούτιν δεν είναι κάτι αμετάβλητο».
Το Κίεβο θα αναθαρρήσει επίσης από το γεγονός ότι ο Τραμπ πιστεύει επιτέλους στον αγώνα του και στη δυνατότητα νίκης του επί της Ρωσίας, έστω και εξ αποστάσεως. Ωστόσο, οι επικριτές του Τραμπ λένε ότι οι απόψεις του σε κάθε δεδομένη στιγμή είναι απλώς μια αντανάκλαση των απόψεων του τελευταίου προσώπου με το οποίο μίλησε και οι Ευρωπαίοι ηγέτες και η Ουκρανία είναι πιθανό να είναι επιφυλακτικοί ως προς το να συμπεράνουν πάρα πολλά από τα σχόλια του Αμερικανού ηγέτη στη Νέα Υόρκη.
Ο Ιλία Πονομαρένκο, Ουκρανός δημοσιογράφος και συγγραφέας, χαρακτήρισε την έκφραση υποστήριξης του Τραμπ προς το Κίεβο «πολύ καλή, εκπληκτικά καλή». Προειδοποίησε, ωστόσο, ότι ο Τραμπ θα μπορούσε εύκολα να αντιστρέψει τη στάση του.
«Το τραγικό είναι ότι το ίδιο πρόσωπο που κρύβεται πίσω από αυτές τις λέξεις θα κάνει στροφή 180 μοιρών για άλλη μια φορά μετά από ένα ακόμη άσκοπο τηλεφώνημα με τον Πούτιν «για την ειρήνη», [και] ένα ακόμη σωρό από τις ανοησίες και τα ψέματα της ρωσικής πολεμικής προπαγάνδας», έγραψε στο Χ.
Στη Μόσχα, ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ο πρώην πρόεδρος και πρωθυπουργός της Ρωσίας, ο οποίος τώρα είναι ανώτερος αξιωματούχος εθνικής ασφάλειας, χλεύασε τη συνήθεια του Τραμπ να αλλάζει στάση για την Ουκρανία και προέβλεψε ότι ο Αμερικανός ηγέτης δεν θα αργήσει να επιστρέψει στην άποψη της Μόσχας για τον πόλεμο. «Ο Τραμπ πάντα επιστρέφει», έγραψε. «Πιθανότατα θα προτείνει να συνθηκολογήσει [η Ουκρανία] σε λίγες ημέρες».
ΠΗΓΗ: Times Media Ltd / News Licensing