Ο πρώην βασιλιάς της Ισπανίας Χουάν Κάρλος εξήρε τον Φρανσίσκο Φράνκο ως έναν «ευαίσθητο» δικτάτορα που άνοιξε τον δρόμο για την αποκατάσταση της μοναρχίας. Ο 87χρονος πρώην μονάρχης μίλησε στη Le Figaro για την αγάπη του προς τον Φράνκο, ενόψει της δημοσίευσης των απομνημονευμάτων του στη γαλλική εφημερίδα την επόμενη εβδομάδα, με αφορμή την 50ή επέτειο από το θάνατο του στρατηγού. Υπήρξε η άποψη ότι η περιγραφή του θα μπορούσε να σοκάρει τους Ισπανούς, στους οποίους έχει διδαχθεί ότι ο Φράνκο ήταν συγκρίσιμος με τον Μουσολίνι ή τον Χίτλερ. Ο Χουάν Κάρλος απάντησε: «Γιατί να πω ψέματα, εφόσον ήταν αυτός που με έκανε βασιλιά – και μάλιστα το έκανε για να δημιουργήσει ένα πιο ελεύθερο καθεστώς;»

Ο πρώην βασιλιάς κατήγγειλε την «προδοσία» ενός αυλικού, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι είχε υποστηρίξει την απόπειρα οργάνωσης πραξικοπήματος το 1981. Είναι η πρώτη φορά που ο Χουάν Κάρλος συζητά τις λεπτομέρειες του αποτυχημένου πραξικοπήματος, το οποίο αντιμετώπισε, σώζοντας τη νεοσύστατη δημοκρατία της Ισπανίας έξι χρόνια μετά το θάνατο του Φράνκο. Ο Χουάν Κάρλος εξέφρασε επίσης τη λύπη του για την τεταμένη σχέση του με τον γιο του, την αντιπάθειά του για τη βασίλισσα Λετίθια, τη νύφη του, και δικαιολογήθηκε για τα οικονομικά σκάνδαλα που τον αφορούσαν.

Τα απομνημονεύματά του, με τίτλο «Συμφιλίωση: Απομνημονεύματα του Χουάν Κάρλος Α΄ της Ισπανίας», θα κυκλοφορήσουν στη Γαλλία τρεις εβδομάδες πριν από την κυκλοφορία τους στην Ισπανία, μετά από αντιρρήσεις για την κυκλοφορία τους την ίδια περίοδο με τις εκδηλώσεις μνήμης για τον θάνατο του Φράνκο, όταν η μοναρχία αποκαταστάθηκε κατόπιν εντολής του δικτάτορα. Τα ισπανικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι η βασιλική οικογένεια θεωρεί το βιβλίο άχρηστο, αποδίδοντας την έκδοσή του σε «κακές συμβουλές» από τον κύκλο των συνεργατών του Χουάν Κάρλος που ζουν εξόριστοι στο Άμπου Ντάμπι. Ο πρώην μονάρχης αφηγείται το νεανικό του ταξίδι στην Ισπανία σε ηλικία δέκα ετών από την Πορτογαλία, όπου ζούσε εξόριστος με τον πατέρα του, Δον Χουάν. Ξεκίνησε μια στενή σχέση με τον Φράνκο, για τον οποίο γράφει με θετικά σχόλια.

«Είχε μια σαφή εικόνα για το ισπανικό κράτος και το μέλλον του», σημειώνει. Δεν έκρυβε τη συμπάθειά του για μένα. Μπορούσε ακόμη και να είναι κάπως ευαίσθητος και καλοπροαίρετος. Τον σεβόμουν πολύ, εκτιμούσα την ευφυΐα του και την πολιτική του οξυδέρκεια. Κανείς δεν κατάφερε να τον ανατρέψει ή έστω να τον αποσταθεροποιήσει, κάτι που, σε μια τόσο μεγάλη χρονική περίοδο [37 χρόνια], είναι πραγματικά αξιοθαύμαστο». Ο Χουάν Κάρλος γράφει ότι βρέθηκε στο νεκροκρέβατο του Φράνκο: «Μου έπιασε το χέρι και είπε, σχεδόν με την τελευταία του πνοή: "Υψηλότατε, σας ζητώ μόνο ένα πράγμα: διατηρήστε την ενότητα της χώρας".

Δεν μου ζήτησε να διατηρήσω το καθεστώς όπως ήταν ή τις αρχές του Εθνικού Κινήματος... Είχα λοιπόν το ελεύθερο να εφαρμόσω μεταρρυθμίσεις, αρκεί να μην αμφισβητηθεί η ενότητα της Ισπανίας... Επέστρεψα την ελευθερία στον ισπανικό λαό». Ο Φράνκο πέθανε στις 20 Νοεμβρίου 1975. Ο Χουάν Κάρλος θεωρείται ότι άνοιξε τον δρόμο προς τη δημοκρατία πριν πέσει σε δυσμένεια. Η πτώση του ξεκίνησε το 2012, όταν αποκαλύφθηκε ότι είχε πάει για κυνήγι ελεφάντων στη Μποτσουάνα, ενώ η Ισπανία βυθιζόταν στην οικονομική κρίση. Παραχώρησε το θρόνο στον γιο του το 2014.

Έφυγε από την Ισπανία το 2020 μετά από έρευνες για τις οικονομικές του υποθέσεις, οι οποίες έκτοτε έχουν ανασταλεί. Γράφει ότι αποχώρησε για να βοηθήσει τον γιο του, Φελίπε VI, «στην άσκηση των καθηκόντων του ως μονάρχη». Ο Χουάν Κάρλος σημειώνει ότι ο γιος του του τηλεφώνησε καθώς επιβιβαζόταν στην πτήση για την εξορία στο Άμπου Ντάμπι. Αναφέρει ότι ο γιος του του είπε να προσέχει. Προσθέτει: «Ήταν η τελευταία μας συζήτηση για πολλούς μήνες». Γράφει με λύπη για την τεταμένη σχέση του με τον γιο του, ο οποίος του «γύρισε την πλάτη». Ο Χουάν Κάρλος προσθέτει: «Καταλαβαίνω ότι ως βασιλιάς πρέπει να διατηρεί μια σταθερή δημόσια στάση, αλλά με πόνεσε... το γεγονός ότι ήταν τόσο αναίσθητος».

Μιλάει με θερμά λόγια για την πρώην σύζυγό του, τη βασίλισσα Σοφία, την οποία εκφράζει «πικρή λύπη» που δεν τον έχει επισκεφτεί, σε αντίθεση με τις κόρες του, τις πριγκίπισσες Ελένα και Κριστίνα. Επίσης, αποκαλύπτει την αντιπάθειά του προς τη βασίλισσα Λετίθια, η άφιξη της οποίας «δεν βοήθησε στη συνοχή των οικογενειακών μας σχέσεων». Ο Χουάν Κάρλος δήλωσε ότι έγραψε το βιβλίο «για να εξορκίσει τους δαίμονές μας, οι οποίοι επιστρέφουν», μια προφανής αναφορά στις διαιρέσεις της Ισπανίας και στη διάβρωση της μεταφρανκικής ένωσης. Ένα χαρακτηριστικό σημείο αφορά την απόπειρα πραξικοπήματος στις 23 Φεβρουαρίου 1981, όταν η Guardia Civil υπό την ηγεσία του υποστράτηγου Αντόνιο Τεχέρο εισέβαλε στο κοινοβούλιο. Ο Χουάν Κάρλος ισχυρίζεται ότι το επεισόδιο αφορούσε «τρεις πραξικοπήματα ταυτόχρονα», στα οποία εμπλέκονταν ο Τεχέρο, ο στρατηγός Αλφόνσο Αρμάδα και πολιτικοί που ήταν στενοί συνεργάτες του Φράνκο. Κατηγορεί τον Αρμάδα, τον έμπιστο βοηθό του, ότι τον πρόδωσε, εξαπατώντας τους στρατηγούς και κάνοντάς τους να πιστέψουν ότι ενεργούσε εξ ονόματος του βασιλιά. «Ο Αλφόνσο Αρμάδα πέρασε 17 χρόνια στο πλευρό μου», είπε. «Τον αγαπούσα πολύ και με πρόδωσε»

Το βιβλίο, που γράφτηκε σε συνεργασία με τον Γάλλο συγγραφέα Λόρενς Ντεμπρέ, αναφέρεται επίσης στα οικονομικά και ερωτικά σκάνδαλά του. Σε ένα απόσπασμα αναφέρεται στη Νταϊάνα, πριγκίπισσα της Ουαλίας, περιγράφοντάς την ως «ψυχρή, σιωπηλή, απόμακρη, ακόμη και χωρίς την παρουσία των παπαράτσι».


ΠΗΓΗ: Times Media Ltd / News Licensing