Γιατί ο Τζόκοβιτς δεν αποκαλεί πλέον τη Σερβία πατρίδα του

Αν δεν υπήρχαν οπτικές ή ηχητικές ενδείξεις για την τοποθεσία της τελευταίας εμφάνισης του Νόβακ Τζόκοβιτς σε τουρνουά αυτή την εβδομάδα, θα είχατε την τάση να νομίζετε ότι παρακολουθείτε ζωντανή μετάδοση από τη Σερβία. Ανάμεσα στην ένθερμη υποστήριξη του πλήθους και τον εγκάρδιο φόρο τιμής του στην τοπική κοινότητα μετά τον αγώνα, υπήρχαν όλα τα βασικά χαρακτηριστικά μιας διοργάνωσης στα πάτρια εδάφη. Περίπου 500 μίλια νότια του Βελιγραδίου, η Αθήνα είναι αυτή που άνοιξε την αγκαλιά της στον σπουδαιότερο άνδρα παίκτη όλων των εποχών. Δύο μήνες αφότου πρωτοκυκλοφόρησαν φήμες ότι ο Τζόκοβιτς ζει πλέον στην Ελλάδα με την οικογένειά του, αυτή την εβδομάδα επιβεβαίωσε για πρώτη φορά δημοσίως τη μετακόμιση, δίνοντας στον τελετάρχη του τουρνουά την ξεκάθαρη και προφανή ευκαιρία να τον υιοθετήσει.

«Μπορούμε να το μετρήσουμε αυτό ως την πρώτη σου νίκη στην πόλη σου;» ρωτήθηκε ο Τζόκοβιτς αμέσως μετά τη νίκη του στον πρώτο γύρο του Hellenic Championship την Τρίτη. Από ανταγωνιστική άποψη, αυτό το τουρνουά δεν είναι κάτι σπουδαίο. Κατηγοριοποιημένο στο τέταρτο επίπεδο της κύριας διοργάνωσης ATP Tour ως τουρνουά ATP 250 - κάτω από τα grand slam, τα Masters 1.000 και 500 - η θέση του στο ημερολόγιο στο τέλος μιας μακράς σεζόν δεν του προσδίδει ιδιαίτερη προβολή. Στην καριέρα του Τζόκοβιτς, ωστόσο, έχει σημασία. Αυτή είναι η πρώτη ευκαιρία που είχε ο 38χρονος να παίξει στη χώρα όπου διαμένει πλέον με την οικογένειά του, επιτρέποντάς του να δει και να νιώσει την υποστήριξη που έχει στη νέα του πατρίδα, με τα πανό με τα συνθήματα «Novak, Goat» («Νόβακ, ο Καλύτερος Όλων των Εποχών») και «Go, Nole» («Πάμε, Νόλε») να συνοψίζουν το γενικό συναίσθημα. Είναι επίσης κάποια παρηγοριά για έναν άνθρωπο που πρόσφατα χαρακτηρίστηκε από τη σερβική ταμπλόιντ εφημερίδα «Informer» ως «ένας ψευτοπατριώτης που παρουσιαζόταν ως σύμβολο της Σερβίας για χρόνια, για να καταφύγει τώρα στην Ελλάδα».

Το ιστορικό της κίνησης του Τζόκοβιτς είναι αμφιλεγόμενο και θλιβερό. Αν και στο μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του έζησε εκτός Σερβίας, περνώντας πολύ χρόνο στο Μόντε Κάρλο και τη Μαρμπέγια, πολλοί πίστευαν ότι θα επέστρεφε στην πατρίδα του εγκαίρως για τη συνταξιοδότησή του. Σχολιαστές και ειδήμονες αναρωτιούνταν συχνά αν αυτός ο εθνικός ήρωας θα ασχοληθεί με την πολιτική και θα διεκδικήσει ακόμη και την προεδρία της Σερβίας. «Όλοι γνωρίζουν τον Νόβακ στη Σερβία. Είναι ο πιο διάσημος άνθρωπος εκεί», δήλωσε ο Φελιθιάνο Λόπεθ, ο Ισπανός πρώην παίκτης, κατά τη διάρκεια του σχολιασμού από το BBC ενός αγώνα του Τζόκοβιτς στο Γουίμπλεντον το 2022. Μια ανάρτηση του Τζόκοβιτς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τον Δεκέμβριο του 2024 είχε ως αποτέλεσμα τη διαφορετική επακόλουθη πορεία του από τη συνταξιοδότηση στη Σερβία. Μετά την κατάρρευση, τον Νοέμβριο του 2024, της στέγης του σιδηροδρομικού σταθμού στην πόλη Νόβι Σαντ, από την οποία έχασαν τη ζωή τους 16 άνθρωποι, ξεκίνησε ένα κύμα διαμαρτυριών με επικεφαλής φοιτητές, κατηγορώντας τις διεφθαρμένες κυβερνητικές συμβάσεις υπό τον πρόεδρο Αλεξάνταρ Βούτσιτς. Ο Τζόκοβιτς σύντομα προσέφερε την υποστήριξή του για τον σκοπό αυτό. «Η Σερβία έχει τεράστιες δυνατότητες και η μορφωμένη νεολαία είναι η μεγαλύτερη δύναμή της», έγραψε ο Τζόκοβιτς. «Αυτό που χρειαζόμαστε όλοι είναι κατανόηση και σεβασμός. Μαζί σας, Νόβακ».

Καθώς οι διαμαρτυρίες εξαπλώθηκαν σε εθνικό επίπεδο φέτος, ο Τζόκοβιτς προσέφερε περαιτέρω υποστήριξη. Εμφανίστηκε σε έναν αγώνα μπάσκετ στο Βελιγράδι τον Ιανουάριο φορώντας ένα φούτερ με κουκούλα που έγραφε στο μπροστινό μέρος «Οι φοιτητές είναι πρωταθλητές». Τον Ιούλιο, πανηγύρισε επίσης μια νίκη στο Γουίμπλεντον κάνοντας μια χειρονομία τύπου «Pump It Up» με τα χέρια του, που θεωρείται φόρος τιμής στο σύνθημα των διαδηλωτών «Pumpaj», που σημαίνει «συνεχίστε να αντλείτε». Η αντίδραση της βάσης του Βούτσιτς ήταν σφοδρή. Ενώ ο Βούτσιτς δεν έχει μιλήσει εναντίον του Τζόκοβιτς, λέγοντας στη σερβική τηλεόραση τον Ιούλιο ότι «δεν θα έλεγε ποτέ κάτι κακό εναντίον του», τα μέσα ενημέρωσης που είναι πιστά στον πρόεδρο δεν απέφυγαν την κριτική, χαρακτηρίζοντάς τον «προδότη» και «ντροπή». Δεν είναι μάλλον τυχαίο, λοιπόν, ότι τον Αύγουστο ακολούθησε η ανακοίνωση ότι το προγραμματισμένο Open του Βελιγραδίου θα μεταφερθεί στην Αθήνα. Το τουρνουά ανήκει και διοργανώνεται από την Legacy International, μια εταιρεία της οποίας ηγείται ο μικρότερος αδελφός του Τζόκοβιτς, ο Τζόρτζε, και σε ανακοίνωσή της αναφέρεται ότι «δεν κατέστη δυνατό να εξασφαλιστούν οι προϋποθέσεις που απαιτούνται για τη διοργάνωση του τουρνουά με την προβλεπόμενη μορφή και το προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα». Σύντομα, εμφανίστηκαν αναφορές ότι ο Τζόκοβιτς εθεάθη στην Ελλάδα. Τα παιδιά του, ο 11χρονος Στέφαν και η 8χρονη Τάρα, εγγράφηκαν στο St Lawrence College, ένα ιδιωτικό και ανεξάρτητο βρετανικό σχολείο στην Αθήνα που προσφέρει εκπαίδευση εξ ολοκλήρου «βασισμένη στο αγγλικό εθνικό πρόγραμμα σπουδών και στις βρετανικές εκπαιδευτικές αξίες».

Τα ελληνικά προστέθηκαν στο γλωσσικό ρεπερτόριο του Τζόκοβιτς - μιλάει ήδη άπταιστα σερβικά, αγγλικά, ιταλικά, γερμανικά, γαλλικά, ισπανικά και πορτογαλικά - και χρησιμοποιήθηκαν με μεγάλη επιτυχία όταν χαιρέτησε το κοινό στη συνέντευξή του στο γήπεδο μετά τη νίκη της Τρίτης. «Καλησπέρα, Ελλάδα. Σε αγαπώ. Τι κάνεις; Καλά, καλά», είπε πριν αλλάξει στα αγγλικά. «Αισθάνομαι πραγματικά σαν στο σπίτι μου, το να παίζω στην Αθήνα. Ήταν καταπληκτικό να βιώσω τη σπουδαία φιλοξενία των Ελλήνων, για την οποία η Ελλάδα είναι πολύ γνωστή παγκοσμίως. Περισσότερο από την αναγνώριση για την επιτυχία μου στο τένις, νιώθω ότι οι άνθρωποι με προσεγγίζουν με τον πιο φιλικό και ανθρώπινο τρόπο, και αυτό είναι κάτι που πραγματικά άγγιξε την καρδιά μου. Η Αθήνα είναι στην καρδιά μου, δεν υπάρχει αμφιβολία γι' αυτό». Ο Τζόκοβιτς έχει προτιμήσει μέχρι στιγμής να μη μιλήσει άμεσα για την κριτική που δέχθηκε από τους οπαδούς του Βούτσιτς στη Σερβία, αλλά να αναφερθεί στα οφέλη που θα έχει για την οικογένειά του μια νέα ζωή στην Ελλάδα.

«Δεν ήταν κάτι που είχα σχεδιάσει εδώ και πολύ καιρό», δήλωσε ο Τζόκοβιτς στο ελληνικό δίκτυο SDNA. «Στην πραγματικότητα, τα τελευταία δύο χρόνια συνέβησαν πράγματα, άλλαξαν αποφάσεις στη ζωή μας, τόσο σε ιδιωτικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο. Αλλά δεν πειράζει, έτσι είναι η ζωή. «Έχουμε δύο μικρά παιδιά και προσπαθούμε να προσαρμοστούμε και να βρούμε το καλύτερο περιβάλλον και γι' αυτά. Γιατί αυτό είναι η προτεραιότητα, το πώς τα παιδιά θα μεγαλώσουν στο πιο ευεργετικό περιβάλλον για την ψυχολογική, σωματική και συναισθηματική τους υγεία. Να βρισκόμαστε σε ένα περιβάλλον όπου νιώθουμε ότι έχουμε περισσότερο χρόνο ως οικογένεια, σε ιδιωτικό επίπεδο». Όλα αυτά συμβαδίζουν με την προσέγγιση του Τζόκοβιτς εντός και εκτός γηπέδου όλα αυτά τα χρόνια. Ανεξάρτητα από τις αντιδράσεις που προκαλούν οι ενέργειές του - η άρνησή του να εμβολιαστεί κατά της Covid-19 με την επακόλουθη απέλασή του από την Αυστραλία το 2022 να είναι το πιο αξιοσημείωτο περιστατικό - ποτέ δεν πρόδωσε τα πιστεύω του.

«Σέβομαι πάρα πολύ τον Νόβακ. Αν λέει κάτι δυνατά, το πιστεύει πραγματικά», δήλωσε ο Άντι Ρόντικ, το πρώην Νο1 της παγκόσμιας κατάταξης, στο podcast του Served αυτή την εβδομάδα. «Θα μετακομίσει στην Ελλάδα λόγω του συστήματος αξιών του και θα ξεριζώσει τα πάντα, οπότε πρέπει να το σεβαστείς με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. «Αν είμαι Σέρβος, αυτός ο τύπος είναι στη λίστα των επικρατέστερων όλων των εποχών... Σκέφτομαι τον Πελέ στη Βραζιλία, τον Μάικλ Τζόρνταν σε αυτή τη χώρα [Ηνωμένες Πολιτείες]. Είναι ό,τι σπουδαιότερο ενδεχομένως υπήρξε ποτέ στη χώρα του. Για ό,τι έχει κάνει, έχει δημιουργήσει μια κληρονομιά του τένις στη χώρα του που είναι νέα και αλλάζει, και έχει καθορίσει τόσο πολύ την κουλτούρα εκεί, ειδικά την αθλητική κουλτούρα. «Είναι λυπηρό να το βλέπεις. Είναι χάλια. Είμαι σίγουρος ότι δεν τρελαίνεται γι' αυτό. Επίσης, πάντα εμφανιζόταν και έπαιζε για τη Σερβία: Ολυμπιακούς Αγώνες, Ντέιβις Καπ, όταν δεν ήταν απαραίτητο. Σε αυτή την ηλικία, κανείς δεν θα τον κατηγορούσε αν δεν εμφανιζόταν στο Ντέιβις Καπ τα τελευταία δέκα χρόνια, και το έκανε. Είναι λοιπόν μια δυσάρεστη κατάσταση». Σε άλλα νέα, ο Κάμερον Νόρι έφτασε στον δεύτερο ημιτελικό του ATP Tour φέτος, ανακάμπτοντας από ένα σετ που είχε χάσει στο Moselle Open στο Μετς. Ο Βρετανός Νο2 νίκησε τον Γάλλο Κίριαν Ζακέ με 4-6, 7-6 (7-2), 6-4 στους οκτώ και μπορεί να ολοκληρώσει τη σεζόν τρεις θέσεις ψηλότερα, στο Νο24 του κόσμου, αν κατακτήσει τον τίτλο.