Ουίγος και ιμπεριαλιστής εξίσου, ο Τόμας Μπάμπινγκτον Μακόλεϊ ταξίδεψε στην Ινδία την ώρα που η μεγάλη συζήτηση της εποχής ήταν αν τα αγγλικά θα έπρεπε να γίνουν η επίσημη γλώσσα ή αν υπήρχε ακόμη χώρος για τα χίντι. Αυτό που ήρθε τον Φεβρουάριο του 1835, με το Πρωτόκολλο του Μακόλεϊ για την εκπαίδευση στην Ινδία, ήταν μια πραγματεία που βοήθησε τη Βρετανία να επιβάλει δυτικά πρότυπα εκπαίδευσης, δίνοντας προτεραιότητα στη δυτική λογοτεχνία και επιστήμη έναντι της παραδοσιακής ινδικής μάθησης. Συνιστούσε η αγγλική γλώσσα να χρησιμοποιείται στις τάξεις, ανά πάσα στιγμή, από Ινδούς εκπαιδευτικούς και μαθητές. Στόχος του Μακόλεϊ ήταν να δημιουργήσει «μια τάξη ατόμων, Ινδών στο αίμα και το χρώμα, αλλά Άγγλων στο γούστο, στις απόψεις, στην ηθική και στο μυαλό». Δεν είχε καμία αμφιβολία ότι έκανε το σωστό, υποστηρίζοντας μεγαλοπρεπώς ότι «ένα μόνο ράφι μιας καλής ευρωπαϊκής βιβλιοθήκης άξιζε ολόκληρη τη ντόπια λογοτεχνία της Ινδίας και της Αραβίας». Ωστόσο, 200 χρόνια μετά τη διακήρυξη του Μακόλεϊ, το θέμα δεν έχει ακόμη διευθετηθεί.

Ο Ναρέντρα Μόντι, ο πρωθυπουργός της Ινδίας, κάλεσε χθες, Τρίτη, τη χώρα του «να ξεφύγει από τη νοοτροπία της δουλείας που επέβαλε ο Μακόλεϊ στην Ινδία». Σε μια παθιασμένη ομιλία στην ετήσια διάλεξη της εφημερίδας Indian Express, έθεσε στην Ινδία ένα χρονικό πλαίσιο δέκα ετών για να απαλλαγεί η χώρα από την κληρονομιά του Μακόλεϊ. «Θέλω να απευθυνθώ σε ολόκληρη τη χώρα», δήλωσε ο Μόντι. «Κατά την επόμενη δεκαετία, πρέπει να αποφασίσουμε να απελευθερωθούμε από τη νοοτροπία της δουλείας που επέβαλε ο Μακόλεϊ στην Ινδία. Τα επόμενα δέκα χρόνια είναι εξαιρετικά σημαντικά». Ο Μόντι είπε ότι η Ινδία πλήρωσε βαρύ τίμημα επειδή πίστεψε τον Μακόλεϊ αντί να διατηρήσει την πίστη στον δικό της πολιτισμό. Ισχυρίστηκε ότι ο Βρετανός βαρόνος «έσπασε την αυτοπεποίθηση της Ινδίας και ενστάλαξε την αίσθηση κατωτερότητας. Με μια κίνηση πέταξε χιλιάδες χρόνια γνώσης, επιστήμης, τέχνης, πολιτισμού και ολόκληρου του τρόπου ζωής της Ινδίας». Πρόσθεσε ότι ο Μακόλεϊ είχε σπάσει τη «ραχοκοκαλιά του εκπαιδευτικού συστήματος της Ινδίας». Ο Μόντι δήλωσε: «Ο Μακόλεϊ εξασφάλισε ότι η βρετανική γλώσσα και η βρετανική σκέψη έτυχαν μεγαλύτερης αναγνώρισης κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου και η Ινδία πλήρωσε το τίμημα γι' αυτό για τους επόμενους αιώνες».

Η αγγλική γλώσσα, και η συνεχιζόμενη κυρίαρχη θέση της στη ζωή της Ινδίας, είναι εδώ και χρόνια «το βάσανο» του Μόντι και του ινδουιστικού εθνικιστικού κόμματός του, Μπαρατίγια Τζανάτα. Ο Μόντι είπε στη διάλεξή του ότι δεν ήταν εναντίον της αγγλικής γλώσσας, αλλά ήθελε να ανθίσουν οι ινδικές γλώσσες. Τον Ιούνιο, ο Αμίτ Σαχ, ο υπουργός Εσωτερικών, δήλωσε ότι έρχεται η μέρα που οι Ινδοί που μιλούν αγγλικά θα νιώθουν «ντροπή» να το κάνουν. Πρόσθεσε ότι οι ινδικές γλώσσες είναι «το στολίδι του πολιτισμού μας». Τα αγγλικά είναι ένα αμφιλεγόμενο θέμα σε πολλά επίπεδα. Στο νότο, οι Ινδοί προτιμούν να μιλούν αγγλικά παρά χίντι, τη γλώσσα της βόρειας Ινδίας, και δυσανασχετούν με κάθε προσπάθεια να τους επιβάλουν τα χίντι. Από κοινωνική άποψη θεωρείται από τους φτωχούς ως ο ταχύτερος δρόμος προς την κοινωνική κινητικότητα και την πρόοδο. Περισσότεροι από 100 εκατομμύρια Ινδοί μιλούν αγγλικά με διαφορετικά επίπεδα ευχέρειας και είναι η γλώσσα των επιχειρήσεων, της τεχνολογίας, της επιστήμης και της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Για τον συγγραφέα και ακτιβιστή Τσάντρα Μπαν Πρασάντ, η αγγλική γλώσσα αποδείχτηκε μια οδός διαφυγής για τους Ντάλιτ -την κατώτερη τάξη- από την ιστορική καταπίεση. Πριν από τους Βρετανούς, λέει, τα σχολεία χρησιμοποιούσαν μόνο σανσκριτικά ή αραβικά, και αυτά βρίσκονταν είτε σε ναούς και τζαμιά είτε σε σπίτια ινδουιστών ιερέων, όλα μέρη στα οποία δεν μπορούσαν να εισέλθουν οι Ντάλιτ. Ο Πρασάντ δήλωσε στους Times: «Μόνο με την εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας, οι Ντάλιτ μπόρεσαν να ξεφύγουν από τις εξευτελιστικές δουλειές που ορίζει το σύστημα των καστών».


ΠΗΓΗ: Times Media Ltd / News Licensing