Ηλίας Μόσιαλος στα Παραπολιτικά: Υπάρχει αριθμός ασυμπτωματικών ασθενών
«Εάν υποτιμήσουμε το πρόβλημα, θα έχουμε αύξηση των κρουσμάτων», δηλώνει στα «Π» ο εκπρόσωπος της Ελλάδας στους διεθνείς oργανισμούς για τα θέματα του νέου κοροναϊού, Ηλίας Μόσιαλος
Βασιλης Βενιζελος
Να συνεχιστούν αυστηρά τα μέτρα ατομικής υγιεινής και φυσικής αποστασιοποίησης, αλλά και να τεθεί άμεσα σε εφαρμογή ένα φιλόδοξο διαρθρωτικό σχέδιο για την αναδιοργάνωση του ΕΣΥ της χώρας μας και μάλιστα σε μια χρονική συγκυρία στην οποία κυβέρνηση και αντιπολίτευση συγκλίνουν στην αναγκαιότητα ενίσχυσης του δημόσιου συστήματος Υγείας ζητεί μεταξύ άλλων, με συνέντευξή του στα «Π», ο κορυφαίος διεθνώς Έλληνας καθηγητής Πολιτικής της Υγείας του London School of Economics and Political Science (LSE), Ηλίας Μόσιαλος, εκπρόσωπος της Ελλάδας στους διεθνείς οργανισμούς για τα θέματα του νέου κοροναϊού.
Κύριε καθηγητά, όλοι μιλούν για την επιτυχία της Ελλάδας στον περιορισμό της εξάπλωσης της επιδημίας του νέου κοροναϊού. Κατά τη γνώμη σας, πού εστιάζεται αυτή η επιτυχία;
Η χώρα μας τα πήγε πάρα πολύ καλά στην αντιμετώπιση της πανδημίας, γιατί κινήθηκε ήδη από τις αρχές Φεβρουαρίου με τη θέσπιση ενός εθνικού σχεδίου δράσης. Αυτό έγινε πολύ πιο έγκαιρα σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως πολύ πιο έγκαιρη ήταν επίσης η λήψη μέτρων, όπως η απαγόρευση των μεγάλων συγκεντρώσεων και των συγκεντρώσεων γενικότερα, για να φτάσουμε να εφαρμόσουμε το lockdown στα τέλη Μαρτίου. Όλα αυτά είχαν πολύ θετικά αποτελέσματα, κάτι το οποίο διαπιστώνουμε στον πολύ χαμηλό αριθμό κρουσμάτων στη χώρα μας, στον μικρό αριθμό των εισαγωγών στα νοσοκομεία, αλλά και στον επίσης χαμηλό αριθμό των θανάτων μέχρι τώρα. Εάν είχαμε καθυστερήσει έστω μία εβδομάδα στη λήψη των αποφάσεων, τότε αυτή η εικόνα θα ήταν εντελώς διαφορετική. Αυτό, όμως, που συμβαίνει τώρα το αποκαλώ το «παράδοξο της πρόληψης».
Σας ανησυχεί το γεγονός ότι οι Έλληνες δεν φορούν μάσκες στους δημόσιους χώρους, πολλές φορές ούτε και στους κλειστούς δημόσιους χώρους;
Ναι, με ανησυχεί το γεγονός και η έκκλησή μου είναι οι Έλληνες να ακολουθούν τις οδηγίες του Εθνικού Οργανισμού ∆ημοσίας Υγείας (ΕΟ∆Υ) όσον αφορά τη χρήση της μάσκας, κυρίως στα μέσα μαζικής μεταφοράς, αλλά και στους κλειστούς χώρους, γιατί με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να αποτρέψουμε τη μετάδοση της νόσου σε άλλους πολίτες.
Βλέπετε τον κίνδυνο να οδηγηθούμε σε νέο lockdown;
Με φοβίζουν αυτά τα φαινόμενα, γιατί υπάρχει ένας αριθμός ασυμπτωματικών ασθενών και, με αυτή την έννοια, δεν είναι το θέμα μόνον η μάσκα, αλλά επίσης ότι η αυστηρή τήρηση των κανόνων ατομικής υγιεινής και φυσικής αποστασιοποίησης πρέπει να συνεχιστεί. Πρέπει να προσέχουμε, γιατί δεν πρέπει να πάμε πάλι σε lockdown.
Ήδη με απόφαση του υπουργού Υγείας, Βασίλη Κικίλια, τα νοσοκομεία του ΕΣΥ της χώρας μας έχουν αρχίσει να μπαίνουν σταδιακά στην κανονική τους λειτουργία. Πώς νομίζετε ότι πρέπει να συνεχίσουν να λειτουργούν τα ιδρύματα; Πρέπει να εμπλακεί περισσότερο και η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας;
Τα νοσοκομεία πρέπει να μπουν στη φάση της κανονικότητας, γιατί τα προβλήματα που έχουν σχέση με τα χρόνια νοσήματα δεν μπορεί να μένουν πίσω. ∆υστυχώς, λόγω της πανδημίας, έμειναν πίσω για τουλάχιστον δύο μήνες. Οχι μόνο στη δική μας χώρα, αλλά και σε άλλες. Με αυτή την έννοια, το σύστημα πρέπει να αποκτήσει πλήρη ικανότητα να αντιμετωπίζει τους ασθενείς όλων των νοσημάτων μέσα σε ένα ασφαλές υγειονομικό περιβάλλον, ώστε οι ασθενείς να μη φοβούνται να προσέλθουν στα νοσοκομεία.
Κύριε καθηγητά, θεωρείτε ότι είναι η κατάλληλη στιγμή ώστε να ανοίξει ένας δημόσιος διάλογος για την αναδιοργάνωση του δημόσιου συστήματος Υγείας στη χώρα μας;
Φυσικά, απαιτείται να ανοίξει ένας ευρύτερος διάλογος για την ανασύνταξη και την αναδιοργάνωση του δημόσιου συστήματος Υγείας στη χώρα μας. Τα τελευταία χρόνια, ταυτόχρονα με τις γνωστές παθογένειες του ΕΣΥ, υπήρξαν σημαντικές προσπάθειες βελτίωσης. Νομίζω, όμως, ότι οι περισσότερες ήταν αποσπασματικές και χωρίς συγκεκριμένο στρατηγικό σχεδιασμό. Πρώτα από όλα, πρέπει να αρθεί ο κομματικός πελατειακός χαρακτήρας του συστήματος. Είναι απόλυτη ανάγκη να επιβληθεί πολιτική αχρωματοψία» στις επιλογές των διοικητών των νοσοκομείων, αλλά και των γιατρών του ΕΣΥ. Οι διοικητές των νοσοκομείων και των μεγάλων οργανισμών πρέπει να επιλέγονται με αξιοκρατικά κριτήρια. Τα εποπτικά όργανα του υπουργείου Υγείας χρειάζεται να καταστούν ανεξάρτητα από την κυβέρνηση και τα κόμματα. Ειδικά το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας πρέπει να αλλάξει ρόλο και μορφή, για να μπορέσει να αποτελέσει ουσιαστικό παράγοντα. Αυτό θα συμβεί μόνον εάν το Συμβούλιο ξεφύγει από τις κομματικές και τις συνδικαλιστικές παρεμβάσεις. Παράλληλα, όσον αφορά τις προσλήψεις των γιατρών του ΕΣΥ, αυτές πρέπει να διενεργούνται με αξιοκρατικά και διαφανή κριτήρια, χωρίς κομματικές και πολιτικές παρεμβάσεις.
Επιμένετε στην πρότασή σας για συγχώνευση κλινικών στο δημόσιο σύστημα Υγείας;
Είναι απαραίτητο αυτό. Είναι παράλογο να έχουμε 2.000 κλινικές σε λίγο περισσότερο από 100 νοσοκομεία στη χώρα μας. Εξίσου παράλογο είναι να υπάρχουν 34 νοσοκομεία σε έναν νομό, αλλά το 80% των περιστατικών να φεύγει για να πηγαίνει στα πανεπιστημιακά νοσοκομεία άλλων περιοχών. Ή να υπάρχουν περιοχές όπως η Αττική, όπου τα περισσότερα νοσοκομεία βρίσκονται στο κέντρο της Αθήνας, ενώ θα μπορούσαν να μοιράζονται υπηρεσίες, όπως διαγνωστικές, μικροβιολογικά και βιοχημικά εργαστήρια, αλλά και ακτινοδιαγνωστικές υπηρεσίες. Κάτι το οποίο δεν συμβαίνει σήμερα. Εχω δηλώσει κατ’ επανάληψη ότι μπορεί να έπεσε το τείχος του Βερολίνου, αλλά ο τοίχος μεταξύ των δύο Νοσοκομείων Παίδων της Αθήνας καλά κρατεί! Η συγχώνευση κλινικών σε μεγάλες μονάδες είναι απαραίτητη για ιατρικούς λόγους, όχι για δημοσιονομικούς. Θα εξασφαλίσει καλύτερη παροχή θεραπευτικού έργου, πιο αποτελεσματική εκπαίδευση γιατρών και νοσηλευτών και πολύ πιο ορθολογικές εφημερίες. Και ας καθορισθεί επιτέλους ποια είναι η ασφαλής εφημερία. Ποιες ειδικότητες είναι αναγκαίο να εφημερεύουν και ας πάψει η πολυδιάσπαση των μονάδων Υγείας και των εφημεριών.
Είναι ώριμο το πολιτικό σύστημα της χώρας μας για να προχωρήσει συμφωνημένα σε ένα τέτοιο διαρθρωτικό σχέδιο για το ΕΣΥ;
Κατά τη γνώμη μου, αυτό το σχέδιο πρέπει να διαμορφωθεί και να εφαρμοστεί όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Η πανδημία μάς έδειξε πόσο σημαντική είναι η Υγεία για όλους μας. Εάν υπάρχει ένα πεδίο στο οποίο πρέπει να συναινέσουν η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση, είναι ο τομέας της Υγείας. Μπορεί να διαφωνούν σε πολλά άλλα, αλλά τουλάχιστον ας συμφωνήσουν στους βασικούς στρατηγικούς σχεδιασμούς για την επέκταση του ΕΣΥ. Και τα δύο μεγάλα κόμματα, Ν.∆. και ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και το ΚΙΝ.ΑΛ. συμφωνούν ότι πρέπει να ενισχυθεί σημαντικά ο δημόσιος τομέας της Υγείας, χωρίς να παραγνωρίζουμε τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο ιδιωτικός τομέας Υγείας στη χώρα μας.
Κύριε καθηγητά, όλοι μιλούν για την επιτυχία της Ελλάδας στον περιορισμό της εξάπλωσης της επιδημίας του νέου κοροναϊού. Κατά τη γνώμη σας, πού εστιάζεται αυτή η επιτυχία;
Η χώρα μας τα πήγε πάρα πολύ καλά στην αντιμετώπιση της πανδημίας, γιατί κινήθηκε ήδη από τις αρχές Φεβρουαρίου με τη θέσπιση ενός εθνικού σχεδίου δράσης. Αυτό έγινε πολύ πιο έγκαιρα σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως πολύ πιο έγκαιρη ήταν επίσης η λήψη μέτρων, όπως η απαγόρευση των μεγάλων συγκεντρώσεων και των συγκεντρώσεων γενικότερα, για να φτάσουμε να εφαρμόσουμε το lockdown στα τέλη Μαρτίου. Όλα αυτά είχαν πολύ θετικά αποτελέσματα, κάτι το οποίο διαπιστώνουμε στον πολύ χαμηλό αριθμό κρουσμάτων στη χώρα μας, στον μικρό αριθμό των εισαγωγών στα νοσοκομεία, αλλά και στον επίσης χαμηλό αριθμό των θανάτων μέχρι τώρα. Εάν είχαμε καθυστερήσει έστω μία εβδομάδα στη λήψη των αποφάσεων, τότε αυτή η εικόνα θα ήταν εντελώς διαφορετική. Αυτό, όμως, που συμβαίνει τώρα το αποκαλώ το «παράδοξο της πρόληψης».
Xρειαζόμαστε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την αναδιοργάνωση των υπηρεσιών της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και της δημόσιας Υγείας στη χώρα μαςΕπειδή τα πήγαμε πάρα πολύ καλά, ένα μέρος του ελληνικού πληθυσμού θεωρεί ότι δεν υπάρχει πλέον κανένα πρόβλημα, καθώς και ότι δεν πρέπει να συνεχίσουμε με τα μέτρα της φυσικής αποστασιοποίησης και της ατομικής υγιεινής, τα οποία, όμως, πρέπει να συνεχιστούν και το επόμενο χρονικό διάστημα και μέχρι να έχουμε επαρκή φαρμακολογική αντιμετώπιση της νόσου ή ανακάλυψη αποτελεσματικού εμβολίου. ∆υστυχώς, αυτό συμβαίνει παντού όπου υπάρχουν επιτυχίες στην αντιμετώπιση τέτοιων νοσημάτων. Ένα μέρος του πληθυσμού και εκεί θεωρεί είτε ότι δεν υπήρχε ποτέ πρόβλημα ή ότι το πρόβλημα δεν υπάρχει πλέον... Εάν υποτιμήσουμε το πρόβλημα, θα έχουμε αύξηση των κρουσμάτων της νόσου COVID19 στη χώρα μας!
Σας ανησυχεί το γεγονός ότι οι Έλληνες δεν φορούν μάσκες στους δημόσιους χώρους, πολλές φορές ούτε και στους κλειστούς δημόσιους χώρους;
Ναι, με ανησυχεί το γεγονός και η έκκλησή μου είναι οι Έλληνες να ακολουθούν τις οδηγίες του Εθνικού Οργανισμού ∆ημοσίας Υγείας (ΕΟ∆Υ) όσον αφορά τη χρήση της μάσκας, κυρίως στα μέσα μαζικής μεταφοράς, αλλά και στους κλειστούς χώρους, γιατί με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να αποτρέψουμε τη μετάδοση της νόσου σε άλλους πολίτες.
Βλέπετε τον κίνδυνο να οδηγηθούμε σε νέο lockdown;
Με φοβίζουν αυτά τα φαινόμενα, γιατί υπάρχει ένας αριθμός ασυμπτωματικών ασθενών και, με αυτή την έννοια, δεν είναι το θέμα μόνον η μάσκα, αλλά επίσης ότι η αυστηρή τήρηση των κανόνων ατομικής υγιεινής και φυσικής αποστασιοποίησης πρέπει να συνεχιστεί. Πρέπει να προσέχουμε, γιατί δεν πρέπει να πάμε πάλι σε lockdown.
Ήδη με απόφαση του υπουργού Υγείας, Βασίλη Κικίλια, τα νοσοκομεία του ΕΣΥ της χώρας μας έχουν αρχίσει να μπαίνουν σταδιακά στην κανονική τους λειτουργία. Πώς νομίζετε ότι πρέπει να συνεχίσουν να λειτουργούν τα ιδρύματα; Πρέπει να εμπλακεί περισσότερο και η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας;
Τα νοσοκομεία πρέπει να μπουν στη φάση της κανονικότητας, γιατί τα προβλήματα που έχουν σχέση με τα χρόνια νοσήματα δεν μπορεί να μένουν πίσω. ∆υστυχώς, λόγω της πανδημίας, έμειναν πίσω για τουλάχιστον δύο μήνες. Οχι μόνο στη δική μας χώρα, αλλά και σε άλλες. Με αυτή την έννοια, το σύστημα πρέπει να αποκτήσει πλήρη ικανότητα να αντιμετωπίζει τους ασθενείς όλων των νοσημάτων μέσα σε ένα ασφαλές υγειονομικό περιβάλλον, ώστε οι ασθενείς να μη φοβούνται να προσέλθουν στα νοσοκομεία.
Η έκκλησή μου είναι οι Έλληνες να ακολουθούν τις οδηγίες για χρήση μάσκας, κυρίως στα ΜΜΜ, αλλά και στους κλειστούς χώρουςΗ Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, όπως επίσης η πρόληψη και η δημόσια Υγεία για πάρα πολλά χρόνια, αλλά ακόμη και τώρα, ήταν και είναι οι «φτωχοί συγγενείς» του νοσοκομειοκεντρικού συστήματος Υγείας της χώρας μας. Προφανώς πρέπει να δοθεί πολύ μεγαλύτερη έμφαση στη δημόσια Υγεία, όπως συνέβη τους τελευταίους μήνες, αλλά και στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, όχι μόνον όσον αφορά τη διαχείριση της νόσου COVID19, αλλά και συνολικότερα. Όμως, η συγκεκριμένη φάση στην οποία βρισκόμαστε και με δεδομένο τον πολύ μικρό αριθμό κρουσμάτων που έχει η χώρα, αυτό το οποίο έχει σημασία είναι να συνεχίσουμε τα μέτρα πρόληψης. Αναμφίβολα, βεβαίως, χρειαζόμαστε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την αναδιοργάνωση των υπηρεσιών της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και της δημόσιας Υγείας στη χώρα μας.
Κύριε καθηγητά, θεωρείτε ότι είναι η κατάλληλη στιγμή ώστε να ανοίξει ένας δημόσιος διάλογος για την αναδιοργάνωση του δημόσιου συστήματος Υγείας στη χώρα μας;
Φυσικά, απαιτείται να ανοίξει ένας ευρύτερος διάλογος για την ανασύνταξη και την αναδιοργάνωση του δημόσιου συστήματος Υγείας στη χώρα μας. Τα τελευταία χρόνια, ταυτόχρονα με τις γνωστές παθογένειες του ΕΣΥ, υπήρξαν σημαντικές προσπάθειες βελτίωσης. Νομίζω, όμως, ότι οι περισσότερες ήταν αποσπασματικές και χωρίς συγκεκριμένο στρατηγικό σχεδιασμό. Πρώτα από όλα, πρέπει να αρθεί ο κομματικός πελατειακός χαρακτήρας του συστήματος. Είναι απόλυτη ανάγκη να επιβληθεί πολιτική αχρωματοψία» στις επιλογές των διοικητών των νοσοκομείων, αλλά και των γιατρών του ΕΣΥ. Οι διοικητές των νοσοκομείων και των μεγάλων οργανισμών πρέπει να επιλέγονται με αξιοκρατικά κριτήρια. Τα εποπτικά όργανα του υπουργείου Υγείας χρειάζεται να καταστούν ανεξάρτητα από την κυβέρνηση και τα κόμματα. Ειδικά το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας πρέπει να αλλάξει ρόλο και μορφή, για να μπορέσει να αποτελέσει ουσιαστικό παράγοντα. Αυτό θα συμβεί μόνον εάν το Συμβούλιο ξεφύγει από τις κομματικές και τις συνδικαλιστικές παρεμβάσεις. Παράλληλα, όσον αφορά τις προσλήψεις των γιατρών του ΕΣΥ, αυτές πρέπει να διενεργούνται με αξιοκρατικά και διαφανή κριτήρια, χωρίς κομματικές και πολιτικές παρεμβάσεις.
Επιμένετε στην πρότασή σας για συγχώνευση κλινικών στο δημόσιο σύστημα Υγείας;
Είναι απαραίτητο αυτό. Είναι παράλογο να έχουμε 2.000 κλινικές σε λίγο περισσότερο από 100 νοσοκομεία στη χώρα μας. Εξίσου παράλογο είναι να υπάρχουν 34 νοσοκομεία σε έναν νομό, αλλά το 80% των περιστατικών να φεύγει για να πηγαίνει στα πανεπιστημιακά νοσοκομεία άλλων περιοχών. Ή να υπάρχουν περιοχές όπως η Αττική, όπου τα περισσότερα νοσοκομεία βρίσκονται στο κέντρο της Αθήνας, ενώ θα μπορούσαν να μοιράζονται υπηρεσίες, όπως διαγνωστικές, μικροβιολογικά και βιοχημικά εργαστήρια, αλλά και ακτινοδιαγνωστικές υπηρεσίες. Κάτι το οποίο δεν συμβαίνει σήμερα. Εχω δηλώσει κατ’ επανάληψη ότι μπορεί να έπεσε το τείχος του Βερολίνου, αλλά ο τοίχος μεταξύ των δύο Νοσοκομείων Παίδων της Αθήνας καλά κρατεί! Η συγχώνευση κλινικών σε μεγάλες μονάδες είναι απαραίτητη για ιατρικούς λόγους, όχι για δημοσιονομικούς. Θα εξασφαλίσει καλύτερη παροχή θεραπευτικού έργου, πιο αποτελεσματική εκπαίδευση γιατρών και νοσηλευτών και πολύ πιο ορθολογικές εφημερίες. Και ας καθορισθεί επιτέλους ποια είναι η ασφαλής εφημερία. Ποιες ειδικότητες είναι αναγκαίο να εφημερεύουν και ας πάψει η πολυδιάσπαση των μονάδων Υγείας και των εφημεριών.
Είναι ώριμο το πολιτικό σύστημα της χώρας μας για να προχωρήσει συμφωνημένα σε ένα τέτοιο διαρθρωτικό σχέδιο για το ΕΣΥ;
Κατά τη γνώμη μου, αυτό το σχέδιο πρέπει να διαμορφωθεί και να εφαρμοστεί όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Η πανδημία μάς έδειξε πόσο σημαντική είναι η Υγεία για όλους μας. Εάν υπάρχει ένα πεδίο στο οποίο πρέπει να συναινέσουν η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση, είναι ο τομέας της Υγείας. Μπορεί να διαφωνούν σε πολλά άλλα, αλλά τουλάχιστον ας συμφωνήσουν στους βασικούς στρατηγικούς σχεδιασμούς για την επέκταση του ΕΣΥ. Και τα δύο μεγάλα κόμματα, Ν.∆. και ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και το ΚΙΝ.ΑΛ. συμφωνούν ότι πρέπει να ενισχυθεί σημαντικά ο δημόσιος τομέας της Υγείας, χωρίς να παραγνωρίζουμε τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο ιδιωτικός τομέας Υγείας στη χώρα μας.
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά το Σάββατο 23 Μαΐου
