Παρά το γεγονός ότι τα εµβόλια κατά του κορονοϊού προστατεύουν τα µέγιστα έναντι του θανάτου, της σοβαρής νόσησης και των παρατεταµένων συµπτωµάτων της long COVID, συνδέονται µε µικρές αυξήσεις στην ανάπτυξη κάποιων σπάνιων και µη θανατηφόρων νευρολογικών, αιµατολογικών και καρδιακών παθήσεων, σύµφωνα µε την πιο µεγάλη διεθνή µελέτη για την ασφάλεια των εµβολίων που έχει διενεργηθεί έως σήµερα.

Η µελέτη, η οποία φέρει τον τίτλο «Εµβόλια COVID-19 και ανεπιθύµητες ενέργειες ειδικού ενδιαφέροντος: Μια πολυεθνική διαχρονική µελέτη του Παγκόσµιου ∆ικτύου ∆εδοµένων Εµβολίων (GVDN) σε 99 εκατοµµύρια εµβολιασµένα άτοµα», δηµοσιεύθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2024 στο διεθνούς φήµης ιατρικό επιστηµονικό περιοδικό «Vaccine». Αξίζει να σηµειωθεί, µάλιστα, ότι το GVDN είναι ερευνητικό τµήµα του Παγκόσµιου Οργανισµού Υγείας (ΠΟΥ) και αυτό το στοιχείο έχει τη δική του σηµασία.

Η µεγάλη αυτή µελέτη, την οποία συνυπογράφουν 35 πανεπιστηµιακοί ερευνητές από διάφορες χώρες του κόσµου, διερεύνησε 13 ιατρικές καταστάσεις, τις οποίες η επιστηµονική οµάδα των 35 χαρακτήρισε ως «ανεπιθύµητες ενέργειες ειδικού ενδιαφέροντος». ∆ιενεργήθηκε σε 99.068.901 εµβολιασµένους, ηλικίας κυρίως 20-39 και 40-59 ετών, σε οκτώ χώρες - στην Αργεντινή, την Αυστραλία, τον Καναδά, τη ∆ανία, τη Φινλανδία, τη Γαλλία, τη Νέα Ζηλανδία και το Ηνωµένο Βασίλειο - Σκωτία.

Οι παρενέργειες του εμβολίου της AstraZeneca

Οι 35 πανεπιστηµιακοί ερευνητές διαπίστωσαν, µεταξύ άλλων, µια στατιστικά σηµαντική αύξηση, σε εξαιρετικά χαµηλούς πραγµατικούς αριθµούς, πάντως, για τις περιπτώσεις ανάπτυξης του νευρολογικού συνδρόµου Guillain-Barre, εντός 42 ηµερών από την αρχική δόση του εµβολίου ChAdOx1 ή «Vaxzevria», που αναπτύχθηκε από το Πανεπιστήµιο της Οξφόρδης, κάτι που δεν παρατηρήθηκε µε τα εµβόλια mRNA. Με βάση το ιστορικό της επίπτωσης της πάθησης, ενώ αναµένονταν 76 τέτοιες περιπτώσεις, παρατηρήθηκαν τελικά 190 συµβάµατα. Το ChAdOx1, το ίδιο εµβόλιο της AstraZeneca δηλαδή, συνδέθηκε µε τριπλάσια αύξηση στην ανάπτυξη θρόµβωσης του εγκεφαλικού φλεβικού κόλπου, ενός τύπου θρόµβου του αίµατος στον εγκέφαλο, ο οποίος καταγράφηκε σε 69 συµβάµατα, ενώ θα ανέµενε κανείς µόνον 21. Μάλιστα, αυτός ο πολύ µικρός και µη θανατηφόρος κίνδυνος ήταν το στοιχείο το οποίο οδήγησε πολλές χώρες σε αποφάσεις για την απόσυρση ή τον δραστικό περιορισµό του εµβολίου της AstraZeneca, µεταξύ των οποίων όλες οι χώρες της Ε.Ε., µε πολιτική απόφαση της Κοµισιόν.

Η µυοκαρδίτιδα συνδέθηκε επίσης µε την τρίτη δόση ChAdOx1 σε ορισµένους πληθυσµούς που µελετήθηκαν, ενώ παρατηρήθηκαν 7 περιπτώσεις οξείας διάχυτης εγκεφαλοµυελίτιδας έπειτα από εµβολιασµό µε το εµβόλιο Pfi zer/BioNTech, έναντι αναµονών για 2.


Εμβόλια: Έχουν σώσει περισσότερες από 1 εκατ. ανθρώπινες ζωές µόνο στην Ευρώπη

Σηµειώνεται ότι περισσότερες από 13,5 δισεκατοµµύρια δόσεις εµβολίων κατά του κοροναϊού έχουν χορηγηθεί παγκοσµίως τα τελευταία τρία χρόνια και υπολογίζεται ότι έχουν σώσει περισσότερες από ένα εκατοµµύριο ανθρώπινες ζωές µόνο στην Ευρώπη. Σύµφωνα µε τους 35 ερευνητές, λοιπόν, τα ευρήµατα της εν λόγω µελέτης δεν αλλάζουν το προφίλ οφέλους - ρίσκου µε βάση το οποίο τα τρία εµβόλια έλαβαν τις αρχικές τους εγκρίσεις από τις αρµόδιες ρυθµιστικές Αρχές, ενώ οι ίδιοι τονίζουν χαρακτηριστικά ότι «απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την επιβεβαίωση των συσχετίσεων και την αξιολόγηση της κλινικής σηµασίας τους».


Τέσσερις διακεκριμένοι Έλληνες επιστήμονες μιλούν στα Παραπολιτικά

Γιώργος Παναγιωτακόπουλος: Τα εµβόλια είναι ασφαλή για όλους

Η προσφάτως δηµοσιευθείσα στο έγκριτο περιοδικό «Vaccine» αναδροµική, πολυκεντρική/διεθνής µελέτη καταγραφής των ανεπιθύµητων ενεργειών των εµβολίων COVID-19, ειδικού ενδιαφέροντος, είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα τόσο λόγω του µεγέθους του δείγµατος όσο και λόγω των συµπερασµάτων της. Τα συµβάµατα που µελετήθηκαν ήταν νευρολογικά (Σύνδροµο Guillain-Barre, εγκάρσια µυελίτιδα, πάρεση Bell, οξεία διάχυτη εγκεφαλοµυελίτιδα/ΑDEM, επιληπτικοί σπασµοί), αιµατολογικά/διαταραχές πήξης (θροµβοπενία, θροµβοπενική πορφύρα, θρόµβωση των φλεβωδών κόλπων του εγκεφάλου, θρόµβωση σπλαγχνικών φλεβών, θρόµβωση σε ασυνήθεις θέσεις, πνευµονική εµβολή) και καρδιολογικά (µυοκαρδίτιδα, περικαρδίτιδα).

Η στατιστική ανάλυση διερεύνησε κατά πόσον η τυχόν αύξηση της συχνότητας των ανωτέρω συµβαµάτων (observed vs expected) έχει στατιστική βαρύτητα και δύναται να αποτελέσει τεκµήριο σύνδεσης εµβολίου - ανεπιθύµητης ενέργειας.

Oι ερευνητές επέλεξαν προς ανάλυση συγκεκριµένα συµβάµατα «ειδικού ενδιαφέροντος», δηλαδή εκείνα µε έντονη επίδραση στην υγεία του εµβολιαζοµένου ή ακόµα και απειλητικά για τη ζωή του. Η πρωτογενής πηγή ήταν τα σήµατα της φαρµακοεπαγρύπνησης, του θεσµικού µηχανισµού συµπλήρωσης και αξιολόγησης από ειδικούς των κίτρινων καρτών που διαθέτει κάθε χώρα - στην Ελλάδα ο ΕΟΦ. Σηµαντική θεωρήθηκε η συσχέτιση που αφορά σε Σχετικό Κίνδυνο (Σ.Κ.)>1,5.

Tα σήµατα της φαρµακοεπαγρύπνησης επιβεβαιώθηκαν στην πληθυσµιακή µελέτη µε ιδιαίτερη έµφαση στο σύνδροµο Guillain-Barre (Σ.Κ. 2,49), στη θρόµβωση των φλεβωδών κόλπων του εγκεφάλου (Σ.Κ. 3,23 - σχεδόν αποκλειστικά µε το εµβόλιο Oxford-AZ, το οποίο και αποσύρθηκε), στην οξεία διάχυτη εγκεφαλοµυελίτιδα (Σ.Κ. 3,78) και στη µυοπερικαρδίτιδα (Σ.Κ. >1,5).

Η µελέτη δεν κοµίζει γλαύκα στους Αθηναίους. Λόγω όµως της µεθοδολογίας της και του µεγέθους του δείγµατος, επιβεβαιώνει:

Α. Οτι η σεµνή και µακριά από τα φώτα της δηµοσιότητας φαρµακοεπαγρύπνηση επιτελεί το έργο της - οφείλει να ενισχυθεί περαιτέρω.
B. Οτι τα εµβόλια COVID-19, όπως όλα τα φάρµακα, έχουν και αυτά ανεπιθύµητες ενέργειες - σπάνιες βεβαίως, αλλά ενίοτε σοβαρές. Αυτό δεν αναιρεί τη χρησιµότητά τους για την κοινωνία, ούτε ακυρώνει τον ρόλο τους σε συνθήκες εντός και εκτός πανδηµίας.
Γ. Η πρόοδος των ιατροβιολογικών επιστηµών αναµένεται να οδηγήσει σε µεγαλύτερες δυνατότητες «προσωποποιηµένης» ιατρικής, όχι ιατρικής του µέσου όρου. Αν οι κυβερνήσεις το αντιληφθούν και στηρίξουν σθεναρά αυτές τις καινοτοµίες, θα µπορέσουµε πιθανότατα το γνωστό πρόταγµα «Τα εµβόλια είναι ασφαλή για όλους» να το µετατρέψουµε στο «Τα εµβόλια είναι ασφαλή για όλους και για τον καθένα ξεχωριστά».

* Γιώργος Παναγιωτακόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Κλινικής Φαρμακολογίας της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστήμιου Πατρών


Γκίκας Μαγιορκίνης: ∆εν υπάρχει ιατρική πράξη χωρίς κίνδυνο

Επιτρέψτε µου να είµαι σαφής από την αρχή. ∆εν υπάρχει ιατρική πράξη που να µην έχει κανέναν απολύτως κίνδυνο ή παρενέργεια. Από τα κλασικά χάπια που παίρνουµε για τον πονοκέφαλο µέχρι την εξαγωγή δοντιού, όλες οι ιατρικές πράξεις έχουν έστω και έναν πολύ µικρό κίνδυνο για µία παρενέργεια, µία αρνητική επίπτωση στην υγεία µας.

Το νερό που πίνουµε και είναι απαραίτητο για τη ζωή µας µπορεί να µας δηλητηριάσει, αν υπερβούµε τα 2,5 λίτρα την ηµέρα και, µάλιστα, µπορεί να οδηγήσει σε οίδηµα εγκεφάλου και µόνιµη αναπηρία. Η παρακεταµόλη που παίρνουµε για τον πονοκέφαλο σε σπάνιες περιπτώσεις, και ιδίως αν υπερβούµε τα 3 γραµµάρια την ηµέρα, µπορεί να οδηγήσει σε ηπατική κίρρωση και θάνατο. Τα αντιφλεγµονώδη, όπως η ιβουπροφαίνη, µπορούν να µας οδηγήσουν σε έλκη στοµάχου και αιµορραγία, που µπορεί να αποβεί και µοιραία.

Αφού υπάρχει η πιθανότητα για µοιραία κατάληξη, γιατί να διακινδυνεύουµε µε τη λήψη αυτών των ουσιών και φαρµάκων; Απλούστατα, γιατί πρόκειται για εξαιρετικά σπάνια γεγονότα και το όφελος από τη χρήση τους υπερβαίνει κατά πολύ τους κινδύνους. Οµοίως και τα αδειοδοτηµένα εµβόλια προσφέρουν πολύ περισσότερο όφελος σε σχέση µε τον κίνδυνο για τις εξαιρετικά σπάνιες παρενέργειές τους.

Αυτή η πραγµατικότητα ισχύει και για τα εµβόλια έναντι της COVID-19 και επιβεβαιώνεται και από την πρόσφατη µελέτη που δηµοσιεύθηκε στο περιοδικό «Vaccine» από το Global Vaccine Data Network σε 99 εκατοµµύρια άτοµα που εµβολιάστηκαν µε ένα από τα εµβόλια της COVID-19.

Η µελέτη επιβεβαιώνει την ασφάλεια των εµβολίων, αποδεικνύοντας ότι η πιθανότητα για µία από τις σοβαρές παρενέργειες παραµένει εξαιρετικά χαµηλή και τα γεγονότα που καταγράφηκαν ήταν εξαιρετικά σπάνια. Στις σοβαρές παρενέργειες συµπεριλαµβάνονται το σύνδροµο Guillain-Barre, η εγκάρσια µυελίτιδα, η µυοκαρδίτιδα, η περικαρδίτιδα και θροµβώσεις και παρατηρήθηκαν σε ελάχιστα περιστατικά.

Για παράδειγµα, το σύνδροµο Guillain-Barre (µια µορφή παροδικής παράλυσης λόγω µηχανισµού αυτοανοσίας) γνωρίζουµε ότι θα συµβεί σε 0,3-6 περιστατικά ανά 100.000 πληθυσµού. Στα περισσότερα εµβόλια αυτή η συχνότητα παρέµεινε η ίδια, δηλαδή δεν παρατηρήθηκε αύξηση σε σχέση µε αυτό που βλέπουµε εδώ και χρόνια στον γενικό πληθυσµό. Στο εµβόλιο της Οξφόρδης φάνηκε ότι αυτός ο κίνδυνος διπλασιάστηκε, δηλαδή πήγε σε 0,6-12 περιστατικά ανά 100.000 πληθυσµού. Συνεπώς, αν και σχετικά αυξηµένος, είναι ένας κίνδυνος που παραµένει εξαιρετικά χαµηλός. Να σηµειωθεί ότι στους ανθρώπους που παθαίνουν COVID-19 η πιθανότητα να πάθουν σύνδροµο Guillain-Barre εξαπλασιάζεται.

Συνεπώς, επιβεβαιώνεται ότι τα εµβόλια της COVID-19 έχουν πολύ σηµαντικό όφελος, το οποίο είναι πολλαπλάσιο από τον πιθανό µικρό κίνδυνο.

Οι µελέτες αυτές που γίνονται σε πολλά εκατοµµύρια ατόµων επιβεβαιώνουν ότι το προφίλ ασφάλειας των εµβολίων της COVID-19 είναι εξαιρετικό και είναι από τις πιο ασφαλείς και καλά µελετηµένες ιατρικές πράξεις.

*Γκίκας Μαγιορκίνης, Αναπληρωτής Καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστήμιου Αθηνών και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας και της Επιστημονικής Επιτροπής του ΕΟΔΥ

Δημήτρης Παρασκευής: Tα οφέλη είναι σηµαντικότερα

Πρόσφατη µελέτη, που έως σήµερα αποτελεί τη µεγαλύτερη ανάλυση αναφορικά µε τις ανεπιθύµητες ενέργειες εµβολίων έναντι του COVID-19, ανέφερε δύο νέες, αλλά πολύ σπάνιες ανεπιθύµητες ενέργειες, και συγκεκριµένα την εγκάρσια µυελίτιδα και την οξεία διάχυτη εγκεφαλοµυελίτιδα.

Συγκεκριµένα, παρατηρήθηκε σηµαντική αύξηση του συνδρόµου Guillain-Barre εντός 42 ηµερών µετά την πρώτη δόση του εµβολίου AstraZeneca, όπου ο αναµενόµενος αριθµός περιστατικών ήταν 76, ενώ τα παρατηρούµενα περιστατικά ήταν 190. Επίσης, παρατηρήθηκε σηµαντικά αυξηµένος κίνδυνος θρόµβωσης µετά την πρώτη δόση του εµβολίου της AstraZeneca.

Η µελέτη, επίσης, επιβεβαίωσε τον αυξηµένο κίνδυνο µυοκαρδίτιδας µετά την πρώτη, δεύτερη και τρίτη δόση των εµβολίων των Pfizer και Moderna, καθώς και περικαρδίτιδας µετά την πρώτη και τέταρτη δόση του εµβολίου της Moderna και την τρίτη δόση του εµβολίου της AstraZeneca σε χρονικό διάστηµα 42 ηµερών µετά τον εµβολιασµό.
Εκτός από τις προαναφερθείσες γνωστές ανεπιθύµητες ενέργειες, η µελέτη ανέφερε πιθανή συσχέτιση για οξεία διάχυτη εγκεφαλοµυελίτιδα (AEDM) και εγκάρσια µυελίτιδα τόσο µε εµβόλια ιικού φορέα όσο και µε εµβόλια mRNA. Αυτό επιβεβαιώθηκε στη συνέχεια από µια δεύτερη µελέτη, η οποία περιέλαβε έναν διαφορετικό πληθυσµό 6,7 εκατοµµυρίων ατόµων από την Αυστραλία. Η τελευταία µελέτη ανέφερε αυξηµένο κίνδυνο ADEM και εγκάρσιας µυελίτιδας που αφορούσε το εµβόλιο AstraZeneca, ενώ δεν παρατηρήθηκε συσχέτιση µεταξύ των εµβολίων mRNA και των συγκεκριµένων δύο ανεπιθύµητων ενεργειών.

Η αρχική µελέτη κατέληξε ότι τα εµβόλια σχετίζονται µε εξαιρετικά χαµηλό απόλυτο κίνδυνο ανεπιθύµητων ενεργειών, όπως η οξεία διάχυτη εγκεφαλοµυελίτιδα (0,78 ανά εκατοµµύριο δόσεις εµβολίου) και η εγκάρσια µυελίτιδα (1,82 ανά εκατοµµύριο δόσεις εµβολίου). Οποιοσδήποτε πιθανός κίνδυνος οξείας διάχυτης εγκεφαλοµυελίτιδας ή εγκάρσιας µυελίτιδας θα πρέπει να σταθµίζεται έναντι του σηµαντικού οφέλους που αφορά την προστατευτική δράση των εµβολίων κατά του COVID-19 και των επιπλοκών της λοίµωξης. Ενα από τα πλεονεκτήµατα της συγκεκριµένης µελέτης ήταν ότι περιέλαβε µεγάλο µέγεθος πληθυσµού, που έδωσε τη δυνατότητα εκτίµησης σπάνιων πιθανών ανεπιθύµητων ενεργειών.

Συµπερασµατικά, οι κίνδυνοι από τα εµβόλια είναι περιορισµένοι και εξαιρετικά σπάνιοι, σε αντίθεση µε τα σηµαντικά οφέλη έναντι της νόσου που σχετίζεται µε τη λοίµωξη COVID-19.

*Δημήτρης Παρασκευής, Καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστήμιου Αθηνών, μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας και του Δ.Σ. του ΕΟΔΥ

Όθωνας Ηλιόπουλος: Μια συζήτηση που πρέπει να κλείσει

Στα δύο χρόνια της πανδηµίας του κοροναϊού δοκιµάστηκαν οι αντοχές των ανθρώπων, των συστηµάτων Υγείας, της οικονοµίας των ανταλλαγών και της επιστηµονικής προσέγγισης στην επίλυση µιας κρίσης. Θα επαναλάβω για ακόµα µία φορά ότι η πανδηµία σίγασε όταν πια ο πληθυσµός απέκτησε ανοσία, είτε µε µόλυνση είτε µε εµβολιασµό.
Ακόµα και σήµερα η αντιµετώπιση του κοροναϊού βασίζεται στο εµβόλιο και όχι σε φαρµακευτική αγωγή. Τα φάρµακα που διαθέτουµε είναι µικρής έως µηδαµινής αποτελεσµατικότητας.

Σε αντίθεση µε αυτή την πραγµατικότητα, η άρνηση της αξίας των εµβολίων δυστυχώς συνεχίζεται και σήµερα, συνεπικουρούµενη από την καχυποψία για τις παρενέργειές τους και παρά το γεγονός ότι πολλές µελέτες έχουν υπολογίσει µε ακρίβεια τον κίνδυνο για τα δύο βασικά εµβόλια, της Pfi zer και της Moderna. Το παράδοξο είναι ότι οι πολέµιοι των εµβολίων αδηµονούν για το πότε επιτέλους θα ανακαλυφθεί το εµβόλιο κατά του καρκίνου! Υποθέτω ότι γι’ αυτό θα είµαστε σίγουροι ότι δεν θα περιέχει µικροτσίπ µε το οποίο θα µας ελέγχουν!

Σε µια εµπεριστατωµένη µελέτη που δηµοσιεύτηκε στο περιοδικό «Vaccine», το επιστηµονικό επιτελείο των αρθρογράφων συνέκρινε τις επιπλοκές που παρουσιάστηκαν στους εµβολιασµένους µε ενεργό εµβόλιο µε αυτές που παρουσιάστηκαν στα άτοµα που έλαβαν µόνο το ανενεργό έκδοχο (placebo). Οι κλινικές µελέτες έγιναν µε διπλό τυφλό σχεδιασµό, δηλαδή ούτε οι γιατροί που τις ανέλυσαν ούτε οι εµβολιασµένοι ήξεραν αν πήραν το ενεργό εµβόλιο ή το placebo.

Τα συµπεράσµατα είναι σαφή και αδιαµφισβήτητα. Πρώτον, ακόµα και τα άτοµα που εµβολιάστηκαν µε το ανενεργό έκδοχο παρουσίασαν «επιπλοκές», δηλαδή κάποια ασθένεια που ωστόσο δεν µπορεί να αποδοθεί στο εµβόλιο (π.χ., νευροπάθεια, θρόµβωση, καρδιακό επεισόδιο κ.λπ.). Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, όταν καταγράφεται η κατάσταση υγείας εκατοµµυρίων ανθρώπων για µήνες, είναι αναµενόµενο να εµφανιστούν κλινικά περιστατικά που συµβαίνουν στον γενικό πληθυσµό. Εγκεφαλικά, εµφράγµατα, περικαρδίτιδες, νευροπάθειες συµβαίνουν κάθε µέρα στον πληθυσµό.

Η δεύτερη παρατήρηση συνέκρινε τη συχνότητα αυτών των επιπλοκών στα άτοµα που έλαβαν το ενεργό εµβόλιο. Οι σοβαρές επιπλοκές στην οµάδα αυτή ήταν ελαφρά αυξηµένες σε σχέση µε την οµάδα placebo. Λένε ότι ο διάβολος κρύβεται στη λεπτοµέρεια. Πράγµατι, η µελέτη αναφέρει, για παράδειγµα, ότι η µεγαλύτερη σχετική διαφορά είναι 36%. Μια επιφανειακή ή καχύποπτη ανάγνωση θα διατυµπάνιζε ότι 36% είχαν επιπλοκές, δηµιουργώντας πανικό για τα εµβόλια. Η προσεκτική ανάγνωση, όµως, της µελέτης λέει ότι η συχνότητα στον εµβολιασµένο πληθυσµό είναι 67 περιστατικά στους 10.000 εµβολιασµένους µε ενεργό εµβόλιο σε σχέση µε 49 περιστατικά στους 10.000 εµβολιασµένους µε placebo (36% διαφορά), αλλά η συχνότητα επιπλοκών είναι 67 στους 10.000, δηλαδή µόνο 0,67%, ενώ στους εµβολιασθέντες µε placebo, δηλαδή η πιθανότητα να συµβεί στον γενικό πληθυσµό, 0,49%. Συναφείς αναλύσεις που δηµοσιεύτηκαν µετά τη συγκεκριµένη µελέτη επιβεβαιώνουν το χαµηλό αυτό ποσοστό. Αν συγκριθεί το ποσοστό αυτό µε τη θνητότητα ή και τις µακροχρόνιες επιπλοκές από νόσηση µε κοροναϊό (σύνδροµο χρόνιου κοροναϊού), οι προστατευτικές επιπτώσεις του εµβολίου είναι αδιαµφισβήτητες.

Η χάραξη πολιτικής δηµόσιας Υγείας δεν µπορεί παρά να βασίζεται στις επιστηµονικές αρχές αυτών των πραγµατικών δεδοµένων.

*Όθωνας Ηλιόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Ογκολογίας του Harvard Medical School και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ

*Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικά»