Πώς συνδέονται μαριχουάνα και άνοια; Τι δείχνει μεγάλη έρευνα
Ποια τα αποτελέσματα
Μεγάλη μελέτη σε 6 εκατομμύρια άτομα συνδέει τη χρήση κάνναβης με αυξημένο κίνδυνο άνοιας. Οι τακτικοί χρήστες αντιμετωπίζουν σοβαρούς κινδύνους για την υγεία τους.
Η ημέρα 420 (20 Απριλίου) αποτελεί παγκόσμια ημέρα εορτασμού για τους λάτρεις της μαριχουάνας, ωστόσο πρόσφατες επιστημονικές έρευνες εγείρουν σοβαρές ανησυχίες για τις επιπτώσεις της κάνναβης στην υγεία. Σύμφωνα με εκτενή μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 14 Απριλίου στο έγκριτο περιοδικό JAMA Neurology και δημοσίευσε το CNN, οι τακτικοί χρήστες μαριχουάνας αντιμετωπίζουν σημαντικά αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας, προσθέτοντας ένα ακόμη σοβαρό πρόβλημα υγείας στον ήδη μακρύ κατάλογο που περιλαμβάνει εγκεφαλικά επεισόδια, καρδιακές προσβολές και μυοκαρδίτιδα.
Τα ευρήματα αυτά είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά καθώς έχουν συνυπολογίσει άλλους παράγοντες κινδύνου για άνοια, όπως η ηλικία, το φύλο, η ψυχική υγεία, η χρήση άλλων ουσιών και η ύπαρξη χρόνιων παθήσεων όπως ο διαβήτης ή η καρδιοπάθεια. Προηγούμενες έρευνες έχουν ήδη δείξει ότι οι χρήστες μαριχουάνας έχουν σχεδόν 25% περισσότερες πιθανότητες να χρειαστούν επείγουσα περίθαλψη και νοσηλεία σε σύγκριση με τους μη χρήστες.
Ωστόσο, ο Dr. Myran επισημαίνει: «Αυτή δεν είναι μια μελέτη που θα πρέπει να κοιτάξει κανείς και να πει: Οι ένορκοι έχουν αποφανθεί και η χρήση κάνναβης προκαλεί άνοια. Πρόκειται για μια μελέτη που αναδεικνύει μια ανησυχητική συσχέτιση που εντάσσεται σε ένα αυξανόμενο σώμα ερευνών».
«Τα άτομα με διαταραχή χρήσης κάνναβης αδυνατούν να σταματήσουν τη χρήση, παρόλο που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας ή κοινωνικά προβλήματα από τη χρήση», εξηγεί ο Page. «Όταν σταματούν τη χρήση, είτε έχουν συμπτώματα στέρησης είτε πολύ άσχημα συμπτώματα ψυχικής υγείας. Μπορεί να εμφανίσουν σοβαρή κατάθλιψη ή άγχος, τα οποία μπορούν να τους οδηγήσουν στο νοσοκομείο».
Η δραστικότητα της μαριχουάνας έχει αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια, γεγονός που εντείνει τους κινδύνους για την υγεία και συμβάλλει στην παγκόσμια αύξηση του εθισμού και της διαταραχής χρήσης κάνναβης. Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ, ο εθισμός στη μαριχουάνα μπορεί να συμβεί σε περίπου 30% των χρηστών, ενώ η διαταραχή συνοδεύεται από υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων προσοχής, μνήμης και μάθησης.
- Μέσα σε πέντε χρόνια από την επίσκεψη στα επείγοντα περιστατικά ή τη νοσηλεία για κάνναβη, το 5% των ατόμων διαγνώστηκε με άνοια
- Μέσα σε δέκα χρόνια, το ποσοστό αυτό αυξήθηκε στο 19%
- Τα ποσοστά των επισκέψεων στα επείγοντα λόγω μαριχουάνας πενταπλασιάστηκαν στους ενήλικες ηλικίας 45 έως 64 ετών
- Για τα άτομα 65 ετών και άνω, οι επισκέψεις αυξήθηκαν κατά 27 φορές κατά τη διάρκεια των 13 ετών της μελέτης
Αν και η έρευνα διεξήχθη στον Καναδά, οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι τα ευρήματα πιθανότατα ισχύουν για ολόκληρη τη Βόρεια Αμερική, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, όπου σύμφωνα με μελέτη του Μαΐου 2024, η καθημερινή ή σχεδόν καθημερινή χρήση μαριχουάνας ξεπέρασε το αλκοόλ μέχρι το 2022.
«Υπάρχει σίγουρα μια οδός όπου παρατηρείται πιθανή φλεγμονή και μικροαγγειακή βλάβη από τη μαριχουάνα», εξηγεί. «Επιπλέον, η τακτική χρήση κάνναβης μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη άλλων παραγόντων κινδύνου για άνοια, όπως η κατάθλιψη, η κοινωνική απομόνωση και το χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο. Επίσης, οι συστηματικοί χρήστες κάνναβης είναι πιθανότερο να υποστούν σοβαρό τραύμα στον εγκέφαλο, όπως σε περίπτωση τροχαίου ατυχήματος».
Ο Dr. Page τονίζει επίσης μια σημαντική παρανόηση: «Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η μαριχουάνα είναι φυσική και επομένως ασφαλής. Ωστόσο, είναι ένα ψυχοτρόπο φάρμακο με σημαντικές ψυχοτρόπες επιδράσεις. Αν έχετε υποκείμενα ψυχιατρικά προβλήματα, είναι απαραίτητο να είστε διαφανείς με τον πάροχο υγείας σας και να τον ενημερώσετε αν χρησιμοποιείτε κάνναβη είτε για ιατρικούς είτε για ψυχαγωγικούς σκοπούς».
Αυξημένος ο κίνδυνος άνοιας από τη χρήση μαριχουάνας
«Κάποιος που επισκέφθηκε τα επείγοντα περιστατικά ή νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο λόγω κάνναβης έχει 23% αυξημένο κίνδυνο άνοιας εντός πέντε ετών σε σύγκριση με κάποιον που νοσηλεύτηκε για άλλο λόγο. Έχουν 72% μεγαλύτερο κίνδυνο σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό», δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Dr. Daniel Myran, επίκουρος καθηγητής στο τμήμα οικογενειακής ιατρικής του Πανεπιστημίου της Οτάβα στον Καναδά.Τα ευρήματα αυτά είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά καθώς έχουν συνυπολογίσει άλλους παράγοντες κινδύνου για άνοια, όπως η ηλικία, το φύλο, η ψυχική υγεία, η χρήση άλλων ουσιών και η ύπαρξη χρόνιων παθήσεων όπως ο διαβήτης ή η καρδιοπάθεια. Προηγούμενες έρευνες έχουν ήδη δείξει ότι οι χρήστες μαριχουάνας έχουν σχεδόν 25% περισσότερες πιθανότητες να χρειαστούν επείγουσα περίθαλψη και νοσηλεία σε σύγκριση με τους μη χρήστες.
Ωστόσο, ο Dr. Myran επισημαίνει: «Αυτή δεν είναι μια μελέτη που θα πρέπει να κοιτάξει κανείς και να πει: Οι ένορκοι έχουν αποφανθεί και η χρήση κάνναβης προκαλεί άνοια. Πρόκειται για μια μελέτη που αναδεικνύει μια ανησυχητική συσχέτιση που εντάσσεται σε ένα αυξανόμενο σώμα ερευνών».
Διαταραχή χρήσης κάνναβης και επιπτώσεις στην υγεία
Η μελέτη αποτελεί σημαντική προειδοποίηση για τους επαγγελματίες υγείας που θα πρέπει να ελέγχουν για διαταραχή χρήσης κάνναβης, σύμφωνα με τον δρ Ρόμπερτ Πέιτζ ΙΙ, καθηγητή κλινικής φαρμακευτικής και φυσικής ιατρικής στη Σχολή Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου του Κολοράντο.«Τα άτομα με διαταραχή χρήσης κάνναβης αδυνατούν να σταματήσουν τη χρήση, παρόλο που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας ή κοινωνικά προβλήματα από τη χρήση», εξηγεί ο Page. «Όταν σταματούν τη χρήση, είτε έχουν συμπτώματα στέρησης είτε πολύ άσχημα συμπτώματα ψυχικής υγείας. Μπορεί να εμφανίσουν σοβαρή κατάθλιψη ή άγχος, τα οποία μπορούν να τους οδηγήσουν στο νοσοκομείο».
Η δραστικότητα της μαριχουάνας έχει αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια, γεγονός που εντείνει τους κινδύνους για την υγεία και συμβάλλει στην παγκόσμια αύξηση του εθισμού και της διαταραχής χρήσης κάνναβης. Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ, ο εθισμός στη μαριχουάνα μπορεί να συμβεί σε περίπου 30% των χρηστών, ενώ η διαταραχή συνοδεύεται από υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων προσοχής, μνήμης και μάθησης.
Αυξάνονται τα ποσοστά νοσηλείας λόγω κάνναβης
Η έρευνα εξέτασε τα ιατρικά αρχεία μεταξύ 2008 και 2021 για περισσότερα από 6 εκατομμύρια άτομα ηλικίας 45 έως 105 ετών χωρίς άνοια που ζούσαν στο Οντάριο. Από αυτούς, πάνω από 16.000 είχαν εξεταστεί λόγω αρνητικών αντιδράσεων στη μαριχουάνα. Τα αποτελέσματα είναι αποκαλυπτικά:- Μέσα σε πέντε χρόνια από την επίσκεψη στα επείγοντα περιστατικά ή τη νοσηλεία για κάνναβη, το 5% των ατόμων διαγνώστηκε με άνοια
- Μέσα σε δέκα χρόνια, το ποσοστό αυτό αυξήθηκε στο 19%
- Τα ποσοστά των επισκέψεων στα επείγοντα λόγω μαριχουάνας πενταπλασιάστηκαν στους ενήλικες ηλικίας 45 έως 64 ετών
- Για τα άτομα 65 ετών και άνω, οι επισκέψεις αυξήθηκαν κατά 27 φορές κατά τη διάρκεια των 13 ετών της μελέτης
Αν και η έρευνα διεξήχθη στον Καναδά, οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι τα ευρήματα πιθανότατα ισχύουν για ολόκληρη τη Βόρεια Αμερική, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, όπου σύμφωνα με μελέτη του Μαΐου 2024, η καθημερινή ή σχεδόν καθημερινή χρήση μαριχουάνας ξεπέρασε το αλκοόλ μέχρι το 2022.
Πιθανοί μηχανισμοί πρόκλησης άνοιας από τη μαριχουάνα
Εάν η σχέση μεταξύ της χρήσης κάνναβης και της άνοιας αποδειχθεί αιτιώδης, υπάρχουν διάφοροι πιθανοί μηχανισμοί μέσω των οποίων η μαριχουάνα μπορεί να προκαλέσει γνωστική έκπτωση στους τακτικούς χρήστες. Ο Dr. Myran προτείνει ότι η καθημερινή ή σχεδόν καθημερινή χρήση μαριχουάνας ενδέχεται να αλλάζει τη νευρική συνδεσιμότητα στον εγκέφαλο.«Υπάρχει σίγουρα μια οδός όπου παρατηρείται πιθανή φλεγμονή και μικροαγγειακή βλάβη από τη μαριχουάνα», εξηγεί. «Επιπλέον, η τακτική χρήση κάνναβης μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη άλλων παραγόντων κινδύνου για άνοια, όπως η κατάθλιψη, η κοινωνική απομόνωση και το χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο. Επίσης, οι συστηματικοί χρήστες κάνναβης είναι πιθανότερο να υποστούν σοβαρό τραύμα στον εγκέφαλο, όπως σε περίπτωση τροχαίου ατυχήματος».
Ο Dr. Page τονίζει επίσης μια σημαντική παρανόηση: «Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η μαριχουάνα είναι φυσική και επομένως ασφαλής. Ωστόσο, είναι ένα ψυχοτρόπο φάρμακο με σημαντικές ψυχοτρόπες επιδράσεις. Αν έχετε υποκείμενα ψυχιατρικά προβλήματα, είναι απαραίτητο να είστε διαφανείς με τον πάροχο υγείας σας και να τον ενημερώσετε αν χρησιμοποιείτε κάνναβη είτε για ιατρικούς είτε για ψυχαγωγικούς σκοπούς».
